Wednesday, February 12, 2025

Mare of Easttown

 මම සාමාන්‍යන් tv series බලලා තියෙන්නෙ බොහොම අඩුවෙන්. ඒ Episode ගණන් කාලය වෙන්කරගෙන බලන්න ඉඩපාඩුවක් ලැබෙන්න නැති තරම් හින්දා. එහෙම පුලුවන් කමක් තිබුණ කාලෙ Game of Thrones සහ Breaking Bad බැලුව එක ගැන නම් සතුටුයි. මොකද ඔය කාලෙ ඕක මග ඇරුණා නම් බොහොම දුරට ඕව බලන්න ආයෙ නොහිතෙන්න ඉඩ වැඩි නිසා. රූපවාහිනී මාලාවැඩසටහන් ඉතිහාසෙ උඩම තැන කෙසේ වෙතත් අඩුගණනෙ ඒ කිට්ටුවෙන්ම තියන්න පුලුවන් වැඩ ඒවා. මේක ලියන්න හිතුණෙ ඔය ගණයට දාන්න පුලුවන් තවත් වැඩක් පහුගිය කාලෙ බැලූ හින්දා. වාසනාවට මේක කොටස් අටක් පමණක් තියන කුඩා පරිමාණෙ series එකක්. ඒ තමා Mare of Easttown. මං ආසම Crime/ thriller වැඩක් නිසා ආපු දවස්වලම බලන්න ඕන කියල හිතුණත් කොටස් 8 ක්ම බලන්න තියන හින්දා ඒ සිතුවිල්ල එහෙමම යටපත් වෙලා ගියා. Crime/ thriller එකක් වීමට අමතරව පහුවෙලා හරි බලන්න හිතුණෙ Kate Winslet ප්‍රධාන චරිතය කරන නිසා කියල නොකියා ඉන්නම්. ටයිටැනික්වලට පස්සෙ මට බලන්න ලැබුණ එයා උන්නු Sense and Sensibility, Eternal Sunshine of the Spotless Mind, The Reader, Revolutionary Road, The Dressmaker වගේ චිත්‍රපටි නිසා Kate මගේ ලෝකෙ අමතක නොවෙන චරිතයක් බවට පත්වෙලා තිබුණා. ඉතින් එහෙම වෙද්දී Mare of Easttown වගේ වැඩක් මගඇරගෙන බැහැනේ. හැබැයි කොයි විදිහකින් හරි මැරෙන්න කලින් ඕක බලන්න ලැබීම ලොකු දෙයක් කියලා හිතුණෙ අවසන් කොටසත් බලලා ඉවර වුණායින් පස්සෙයි. බලලා ඉවර කරලා මාස ගණනක් ගෙවුණත් තවමත් ඒ සිද්ධිය සහ ඒ වටා උන්නු චරිත මතක ලෝකෙ ඇවිදින අඩි සද්දේ ඇහෙනවා.

Mare of Easttown කතාව ගොඩනැගෙන්නේ Easttown නම් කල්පිත ඇමරිකානු ගම් ප්‍රදේශයක් මුල් කරගෙන. Mare නැත්නම් මේරි ඈන් මේ ගමේ පොලිස් ස්ථානයේ පරික්ෂකවරියක් විදිහට වැඩ කරන ගමේම කෙනෙක්. පොඩි වයසෙදිම දරුවෙකුගේ අම්මා කෙනෙක් වුණු Erin කියන ගැහැනු ළමයාව මරා දමලා ගමේම තියන කැලෑරොදක දමා ගිහින් කියලා පොලීසියට දැන ගන්න ලැබෙනවා. මේ පරික්ෂණය බාර වෙන්නේ Mare ට. Mare නැත්නම් මේරි ඈන් Erin ගේ ඝාතන අභිරහස සොයා යෑමයි කොටස් අට පුරාම මේ කතා මාලාවේ දකින්න ලැබෙන්නෙ. Easttown ගමේ ජීවත් වෙන බොහෝ දෙනා එකිනෙකා දන්නා හඳුනන අය. ගමක් වුණාම ඉතින් මිනිස්සු අතරෙ හිතමිත්‍ර සම්බන්ධකම්, ආරවුල්, නොයෙක් හුටපට පිරිච්ච තැනක් නෙ. Easttown කියන්නෙත් එහෙම තැනක් තමා. කොහොම හරි Mare තමයි මේ කතාවේ කේන්ද්‍රය. එයා දරුවෙක් අහිමි වුණ අම්මා කෙනෙක්. නමුත් ඇගේ මව්වත් බව එතනින් අවසන් වෙන්නෙ නෑ. අකාලෙ මිය ගිය ඇගේ පුතාගේ දරුවා නැත්නම් තමන්ගේ මුණුබුරාව ඈ බොහොම ආදරෙන් අරපරිස්සම් කරලා හදාවඩා ගන්නව. දරුවාගේ අම්මා මත්ද්‍රව්‍යවලට ඇබ්බැහි වෙලා ජීවිතේ අයාලේ යන ගැහැනියක්. Mare දරුවාව ඇයට බාර දෙන්න සූදානම් නැහැ. දරුවෙක් අහිමි වීමේ වේදනාව විඳ දරාගෙන තවත් දරුවෙකුට ජීවිතය දෙන්න උත්සාහ කරන මවක් ඇය, ඒවගේම තවත් වෙලාවකදී පෙම්වතියක්, තවත් වෙලාවකදී රාජකාරිය අතරේ පුද්ගලික අරමුණු ඉස්මතු වීම නිසා රැකියාව අනතුරේ දමා ගත්තත් අභිරහස් මරණයක සුලමුල සොයා යන්න වෙරදරන පොලිස් නිලධාරිනියක්, විශ්වාසවන්ත මිතුරියක් මේ නොයෙක් ආකාරවලින් Mare ව අපි ඉස්සරහා මැවෙනවා. ප්‍රධාන කතාවට සමගාමීව සහ ඊට සම්බන්ධ වෙමින් මේ අතුරු කතා ගලාගෙන යනවා. රහස් පරීක්ෂක කතාවක වුණත් සෑහෙන ලොකු පරාසයක ජීවිත විවරණයක් සිද්ද වෙන ආකාරය දැක ගන්න ලැබෙන්නෙ කලාතුරකින්. Mare of Easttown ඇතුළේ ඒ වැඩේ සිද්ධ වෙනවා. මනුස්ස බැඳීම් වල තියන අසම්මත අඳුරු තැන්, ආදරය පිරුණු ආලෝකවත් තැන් මේ හැම කලාපයක්ම කොටස් 8 කින් හරි අපූරුවට පෙන්වා දෙනවා. මිනිස්සු තුළ යහපත් මානුෂික ගති ගුණාංග තියනව වගේම සමහර තත්ත්වයන් යටතේ තමන්ගේම ක්‍රියාකරකම් සාධාරණීකරණය කරගන්න වාතාවරණයක් ඇතුළේ මිනිස්සු ඒ යහපත් ගුණාංග වලින් බැහැර වෙනවා. කෙනෙකුට "හොඳ" දෙයක් තවත් කෙනෙකුට "නරකට" බලපානවා. හරියට බැලුවොත් මනුස්ස හැසීරීම් ගැන පොදු විනිශ්චයක් දෙන්න හරි අමාරුයි. මේ ජීවන සංකීර්ණතාවන් බොහොම නිර්මාණාත්මකව සහ සියුම්ව ග්‍රහණය කරගන්න නිසා Mare of Easttown පිටපත මේ කතාවේ විශිෂ්ටත්වයට හේතුකාරක වෙනවා.

ඒ වගේම අනෙක් අතින්, සාර්ථක රහස්පරීක්ෂක කතාවක් නම් අවසානෙදි මොකක් හරි අභිරහසක් අනාවරණය වෙන්න ඕන. ඒක මුල පටන්ම කාටවත් හිතා ගන්න බැරි දෙයක් වෙන්නත් ඕන. මේ අතින් Mare of Easttown උපරිම තැනක ඉන්නව කියන්න පුළුවන්. මොකද කතාවේ මූලික අභිරහස Erin මරා දැම්මේ කවුද? කවුරු වුණත් එහෙම කළේ ඇයි? කියන කාරණා හින්දා මුල පටන් මෙන්න මේ අය ඔය අපරාදෙ සිද්ද කරන්න ඇති කියලා ඉඟි ලබා දීලා අවසානෙදි හිතාගන්න අමාරු විදිහට කතාව වෙනස්ම පැත්තකට හැරෙනවා.

එහෙම බැලුවම Crime/ thriller එකක් විදිහට Mare of Easttown පරිපූර්ණයි. Kate Winslet රඟපාන Mare ගේ චරිතය තමයි කතාවේ වැඩි බරක් ඇදගෙන යන්නෙ. මේ වගේ චරිතයක් කරන්න ලැබෙන එක කොයිතරම් ලොකු අභියෝගයක්ද කියන්න ඕන නැහැනෙ. Kate ඒ අභියෝගය ජය ගන්නෙ ඉහළින්ම. මං හිතන්නෙ මම එයාගෙ දැක්ක හොඳම act එකක් මේක. අනෙක් චරිත වලින් ලැබෙන දායකත්වයත් ඒවගේම ඉස්තරම්. Act සහ Script එක ඇරුණම cinematography එකත් මේක සාර්ථක නිර්මාණයක් වෙන්න ලොකු බලපෑමක් කරනව. බලල ඉවර කරලා ටික කාලයක් ගිහිල්ලත් මේ ගැන යමක් ලියන්න හිතුණේ තවමත් ඒ කතාව ඔලුව ඇතුලේ දෝංකාර දෙන නිසාමයි. මගේ friend list එකෙ බොහොම දෙනා ආපු කාලෙම මේක බැලූ බව දැක්කා. තවමත් නොබැලූ කෙනෙකුට හොයාගෙන බලන්න මේ පෝස්ට් එක හේතු වෙනව නම් ඒ ඇති.



Sunday, February 9, 2025

සිනහවක් සමග මියැදෙනු හැකි නම්.......

 අලුතෙන් හැදෙන සින්දු කොයිතරම් කනේ හැප්පිලා ගියත් Bruno Mars ගෙ Die with a Smile කියන්නෙ ඒවා අතරෙ සෑහෙන ඔලුවෙ රැඳිලා තියන melody එකක්. Bruno මුල් කාලීනව කියපු සිංදු සෙට් එක ඒ කියන්නෙ Grenade, Just the way you are, Count on me, Marry you, Lazy song වගේ ඒවා මගේ නම් ජීවිතේ අතීතකාමී මතක ඇතුලෙ තවමත් නොමැකි තියෙනව. අවුරුදු දොළහක් දහතුනක් තිස්සෙ උදේ පාන්දර නැගිටගෙන ඉස්කෝලෙ දුවල ගතකරපු ජීවිතේ ඉවර කරලා රටතොට සමාජෙ හැටි ගැන මෙලෝ මලදානයක් නොදැන ආපහු රස්සා ජීවිතේකට මාරුවෙනකම් ගෙවා දැම්ම සංක්‍රාන්තික කාලයක් ඇතුළෙයි මේව මට ඇහෙන්න ගත්තෙ. ඒක ඇවිල්ලා තනිකරම මුදලක් හම්බකරගන්නවට හරි නැත්නම් වෙනත් මොනවටවත් වඩා හිතේ ආසාවට දේවල් කරමින් ගෙවුණු පුදුමාකාර නිදහස්කාමී කාලයක්. මං ටිකක් වැඩිපුර කලයක් ඔහොම ගතකලා. මං හිතන්නෙ ඉන්ටනෙට්, සෝෂල්මීඩියා සමාජෙ අස්සක් මුල්ලක් නෑර බෝවෙන්න පටන් ගනිමින් තිබුණෙ එතකොට. ඒ කාලෙ වැළඳිච්ච Rock music පිස්සුව එක්ක Green day, Simple plan, Metallica, Pink Floyd වගේ බෑන්ඩ් හොය හොයා අහන කාලෙ pop music වලින් තදින්ම හිතේ රැඳුණා Bruno Mars ගෙ සින්දු. මේ අලුතෙන් ඇවිත් තියන Die with a smile කියන්නෙ ඒ නොස්ටැලිජික මතක අවුස්සන්න තරම් බලගතු melody එකක් මට නම්. අවුරුදු 15 කට විතර පස්සෙ වුණත් මේ මනුස්සයගෙ කටහඬ එදා වගේම ඇහෙනවා තවම.

මේක කියන්නෙ Bruno සහ Lady Gaga දෙන්නම. Music වලින් නම් මට දැනුණේ මේක මාර දුක්බර සින්දුවක් වෙන්න ඇති කියල. සින්දුව minor scale එකක යන හින්දා එහෙම දැනෙන්න ඇති. ඒත් lyrics අරගෙන බලනකොට ඒක එහෙම නෑ. මේක Romance වෑහෙන ප්‍රේමයක් ගැන කියන සින්දුවක්. ලෝකයෙ හැම දෙයක්ම විනාස වෙමින් ගියත් ඔයා ගාවින් මම ඉන්නවා කියල කියන හැඟුම් ප්‍රකාශයක්.

If the world was ending,
I'd wanna be next to you
If the party was over and
our time on Earth was through
I'd wanna hold you just for a while
and die with a smile
If the world was ending,
I'd wanna be next to you

Die with a smile, හිනාවක් එක්ක මැරෙන්න කියලා Bruno එහෙම කියද්දී මට මතක් වෙනව ඩෙන්මාර්ක් ජාතික සිනමාකරුවෙක් වන Lars von Trier ගේ Melancholia චිත්‍රපටිය. මේ චිත්‍රපටියෙ කියන්නෙ අභ්‍යවකාශයෙන් එන ග්‍රහකයක් කඩා වැටිලා සිද්ද වෙන ලෝක විනාශයක් ගැන. ආදරය කරන අය එකිනෙකා වෙනුවෙන් ඉන්නව නම් ඕන ලෝක විනාසෙකට බය නැතිව මුහුණ දෙන්න පුලුවන් කියලා චිත්‍රපටියෙ අවසානෙ හරි ලස්සනට පෙන්නුම් කරනවා. මේ මෑතක තිබ්බ ග්‍රැමී සම්මාන උළලේ කණ්ඩායමක් හෝ යුගල ගායනයක් විදිහට 2024 වසරේ ආව හොඳම සින්දුව විදිහට සම්මානය දිනාගන්නෙ මේ Die with a smile සින්දුව. එතනදි Bruno කියනව එයාට ලොකු ගෞරවයක් කියලා Lady Gaga එක්ක මේ සින්දුව කියන්න ලැබීම. Gaga කියනව Bruno ගෙන් තොර සංගීතයක් ගැන එයාට හිතාගන්න බැහැ කියල. මේ වගෙ මතක හිටින සින්දුවක් හැදුවට ඒ දෙන්නටම මම ස්තූතියි කියනව!






Thursday, January 23, 2025

A Real Pain (2024)

 මේ ලෝකෙ මේ තරම් විචිත්‍රවත් තැනක් වෙන්නේ වගේම තවත් වෙලාවකදී මේ තරම් එපාම කරපු තැනක් බවට පත්වෙන්නේ මිනිස්සු අතර තියන නොයෙක් වෙනස් කම් හින්දා. එකම පවුලක දෙන්නෙක් වුණත් එක සමාන වෙන තැන් වගේම අහසට පොළොව වගේ වෙනස් වෙන තැන් තියනවා. හරියට එකෙක් තාරාවෙක් අනිකා පාත්තයෙක් වගේ තමා. සමානයි ඒත් වෙනස්. 2024 අවුරුද්දේ ආව A Real Pain කියන්නෙත් ඒවගේ දෙන්නෙක් ගැන කියවෙන චිත්‍රපටියක්. එක්කෙනෙකුගෙ නම ඩේවිඩ්, අනික් එක්කෙනා බෙන්ජි. මේ දෙන්නාම යුදෙව් ජාතික ඥාති සහෝදරයෝ. මෙයාලගේ ආච්චි අම්මා දෙවන ලෝක යුද්ධ කාලෙ යුරෝපයේ යුදෙව් දඩයම සිද්ධ වෙද්දී යුධ උණුසුම සැරටම දැනුණ පෝලන්තයෙන් පළා ඇවිත් නිදහස් ජීවිතයක් ලබා ගනිමින් ඇමරිකාවේ පදිංචි වුණ කෙනෙක්. ඒ ආච්චි අම්මාගෙත් පුත්තු දෙන්නාගෙ දරුවෝ තමා මේ. කාලෙකින් මුණගැහිලා නැති හින්දා මේ දෙන්නා සතියක් පෝලන්තයේ සංචාරයකට යන්න කතා කරගන්නවා. ඒ අතරේ ඒ රටේ ආච්චි අම්මා උන්නාය කියන ගෙදරත් දැකබලා ගන්නත් සැලසුම් කරනවා. ඩේවිඩ් ගේත් බෙන්ජි ගේත් සතියක පෝලන්ත සවාරිය තමා A Real Pain චිත්‍රපටියට ඇතුළත් වෙන්නේ.

ඩේවිඩ් කියන්නේ විවාහකයෙක්. බිරිඳක්, හුරතල් දරුවෙක් එක්ක ආදරණීය පුංචි පවුලක් රැකබලාගෙන අන්තර්ජාලය හරහා දැන්වීම් ප්‍රචාරය කරන්නෙක් විදිහට රැකියාවකුත් කරන් ජීවිතය සමබරව ගෙනියන කෙනෙක්. ඩේවිඩ් නිතරම හැම දෙයක් දිහාම බලන්නේ සෑහෙන කල්පනාකාරීව. එයා යමක් කරන්නේ හොඳට ඒ ගැන හිතල බලලා ඉතාම වගකීම්සහගතව. නමුත් බෙන්ජි ඒකෙ අනික් පැත්ත. බෙන්ජි අවිවාහකයෙක්. හිතට එන දේවල් හිතන්නේ බලන්නේ නැතුව ඔහේ කියලා දාන, නිතර විහිළුවෙන් තහළුවෙන් සැහැල්ලුවෙන් ඉන්න, නිදහස් විනෝදකාමියෙක්. අපේ බාසාවෙන් කිව්වොත් රස්තියාදුකාරයෙක්. ඩේවිඩ්ට හාත්පසින්ම වෙනස් ගති ගුණ තියන කෙනෙක්. ඉතින් එකිනෙකට වෙනස් ගති ගුණ තියන මේ ඥාති සහෝදරයෝ දෙන්නා එකට යන මේ ගමන දෙන්නාගෙම හපන්කම්, මෝඩකම්, පුරසාරම් වලින් පිරිච්ච එකක් බව හිතා ගන්න අමාරු නෑ. නමුත් සඳහන් කළ යුතු වැදගත් යමක් තියනවා. කොයි විදිහට ගත වෙලා ගියත් අවසානෙදි කල්පනා කරලා බැලුවාම ජීවිතය කියන්නේ වැළැක්විය නොහැකි විදිහට දුෂ්කර වුණු යමක්. දුක සහ වේදනාවන් කියන්නේ අපි කොයි තත්ත්වෙන් හිටියත් මගහරින්න නොහැකි දේවල්. එකිනෙකට වෙනස් ජීවිත අත්දැකීම්වල ඉන්න අය වුණත් කොහොමද මේ දුක් වේදනාවන් විඳදරාගෙන ජීවිතේ ගමන යන්නේ කියන දේ මේ චිත්‍රපටියෙන් පෙන්වා දෙනවා. දෙවන ලෝක යුද්ධය වගේ අති බිහිසුණු ව්‍යසනයකට මුහුණ පෑව නගරයක් ඒ යුධ ස්මාරක, සැමරුම් නශ්ඨාවශේෂ අතරින් යළින් සිනාසෙමින් සුන්දරත්වය අහිමි කර නොගෙන අදටත් පවතින ආකාරය කොයිතරම් අපූරුද. ජීවිතෙත් හරියට ඒ වගෙයි. පරාජිතබවේ අමිහිරි අඳුරු අහුමුළු වගේම ප්‍රීතිමත් බවේ සදාහරිත තුරු ගොමු ඕනෑම ජීවිතයක අඩු වැඩි වශෙයෙන් දැකගත හැකියි. ජීවත් වෙනවා කියන්නෙ අවසානෙට මේ හැම දෙයක් අතරෙම පැවතීමේ සෞන්දර්යයට තමයි.

ප.ලි - ඩේවිඩ් ගේ චරිතය රඟපාන්නේ චිත්‍රපටියෙ තිර රචනාව ලියන ගමන් අධ්‍යක්ෂණයත් කළ Jesse Eisenberg මයි. මේක පැය එකහමාරක වගේ පෙඩි ධාවන කාලයක් තියන ලස්සන සුන්දර කතාවක්, A Real Pain මේ වෙනකොට 2024 අවුරුද්ද වෙනුවෙන් තිබුණ සම්මාන උළෙලවල වැඩි වැඩියෙන් කියෙවෙන නමක් බවට පත්වී තිබීම සතුටක්.



Sunday, January 19, 2025

The Murder of Roger Ackroyd

 1925 සැප්තැම්බර් 18 වෙනි සෙනසුරාදාව කියන්නෙ පැහැබර කාළගුණයක් තිබුණ බොහොම සාමාන්‍ය දවසක් වුණත් කිංග්ස් ඇබට් ගම්මානයට ඒක එහෙම වුණේ නෑ. හේතුව තමා ගමේ තිබුණු ප්‍රභූ නිවාස දෙකකින් එකක් වුණු, ව්‍යාපාරික රොජර් ඇක්‍රොයිඩ් මහත්මයගේ නිවසේ අධ්‍යන කාමරය ඇතුළේදි ඔහුව මරා දමා සිටියදී සොයාගෙන තිබීම. බෙල්ල පිටුපසින් එල්ල කළ තියුණු පිහි පහරකිනුයි මේ ඝාතනය සිද්ද කර තිබුණේ. කලින් දා රෑ, ඒ කියන්නෙ 17 සිකුරාදා රාත්‍රි ආහාරය වෙලාවෙදියි බොහො දෙනා ඔහු ජීවතුන් අතර ඉන්නා බවට අවසාන වශයෙන් දැක තිබුණේ. නමුත් එදා රාත්‍රියේ ඔහු තමන්ගේ අධ්‍යන කාමරය ඇතුළේ කවුරුන් හෝ කෙනෙකු එක්ක ලොකු සංවාදෙක යෙදී උන්නු බව ඒ ගෙදර අයට ඇහිලා තිබුණා. රාත්‍රී ආහාරය වෙලාවෙදි ගෙදර අය සහ රොජර් මහත්මයාගෙ ලඟම හිතවතෙක් වුණ වෛද්‍ය ෂෙපර්ඩ් හැර පිටස්තර කිසි කෙනෙකු ඒ ගෙදර උන්නේ නැහැ. රාත්‍රී ආහාරය නිමා වෙලා වැඩි කාලයක් යන්න මත්තෙන් ෂෙපර්ඩ් ආපහු තමන්ගේ නිවසට එනවා. රොජර් මරා දමා ඇති බවට මුල්ම ඇමතුම ලැබෙන්නේ සිකුරාදා රාත්‍රියේ වෛද්‍ය ෂෙපර්ඩ් ගේ නිවසටමයි. ඒ සැනින් ආපහු රොජර් ගේ නිවසට යන ෂෙපර්ඩ් දැනගන්නව ඒ ගෙදර කිසි කෙනෙක් තමන්ට දුරකථන ඇමතුමක් දීලා නැති බව. නමුත් ඇමතුමෙන් කිව්ව දේ සත්‍යක්! රොජර් මහත්මයාව තමන්ගේ අධ්‍යන කාමරයේදී පිහියකින් ඇනලා මරා දමලා! ඝාතකයෙකු ගැන කිසිම සලකුණක් පොලීසියටවත් සොයාගන්න බැහැ. ඔවුන් සැක කරන්නේ නිවසේ ප්‍රධාන ගෘහ සේවක පාකර් ව. ගමේම නවාතැනක නැවතුම්ගෙන හිටිය රැල්ෆ් නම් රොජර් ගේ ඥාති පුත්‍රයාත් ආගිය අතක් සොයාගන්න බැරි විදිහට නවාතැන හැර ගිහිල්ලා. ඔය අතර සුප්‍රසිද්ධ බෙල්ජියානු ජාතික රහස් පරීක්ෂක හර්කියුලිස් පොයිරොට් නිවාඩුවක් ගත කරන්න මේ කිංග්ස් ඇබට් ගම්මානයට ඇවිත් ඇති බව දැනගන්න රොජර් ගේ ඥාති දියණියක් වුණු ෆ්ලෝරා ඇක්‍රොයිඩ් වෛද්‍ය ෂෙපර්ඩ් ගේ උදව්වෙන් මේ අභිරහස විසදීම ඔහුට බාර කරනවා. අපරාධවල සුල මුල සොයා යෑමේ සියුම් බුද්ධියක් ඇති බවට ප්‍රකට හර්කියුලීස් පොයිරොට් ට රොජර් ඇක්‍රොයිඩ් ගේ ඝාතකයාව කොටුකරගන්න ලැබේවි ද?

2013 අවුරුද්දෙදී බ්‍රිතාන්‍යයේ පිහිටා තිබෙන 'අපරාධමය කතා රචකයන්ගේ සංගමය' ට 60 වසරක් පිරීම නිමිත්තෙන් එදා මෙදා තුර ලියැවුණු හොඳම අපරාධමය නවකතාව විමසන ඡන්දයක් පැවැත්වෙනවා. ලේකඛයින් 600 ක් පමණ දෙනාගේ දායකත්වයෙන් ෂර්ලොක් හෝම්ස් නිර්මාණය කළ කොනන් ඩොයිල්, Silence of the Lambs ලියූ තෝමස් හැරිස් වැනි අය අභිබවා යමින් ඇගතා ක්‍රිස්ටි 1926 අවුරුද්දේ පළ කළ The Murder of Roger Ackroyd හොඳම අපරාධමය කෘතිය විදිහට තෝරාගැනෙනවා. මේ ජයග්‍රහණය ගැන එවකට ඒ සංගමයේ සභාපතිනිය වුණු ඇලිසන් ජෝසප් කියන්නෙ මෙහෙම, "අපරාධ කතා බොහොම ජනප්‍රියයි වගේම ඒවට හොඳ ඉතිහාසයක් තියනවා, අපේ ජයග්‍රාහිකාවම ඒකට හොඳ උදාහරණයක්". ඇගතා ක්‍රිස්ටි නම් බ්‍රිතාන්‍ය ලේඛිකාව විරුදාවලි ලබා තිබෙන්නේම 'අපරාධ කතා කලාවේ අග රැජිණ' විදිහට, ඇය රහස් පරීක්ෂක නවකතා 66ක් සහ, කෙටි කතා 14 ක් රචනා කර තිබෙනවා, ඇය ලියූ The Mousetrap නම් රහස් පරීක්ෂක වේදිකා නාට්‍ය London's West End රංගශාලාවේ 1952 පටන් අද දක්වාම දර්ශනය කෙරෙනවා, දර්ශන වාර 29,500 ක් සමග ලොව වැඩිම වතාවක් රඟ දැක්වුණු නාට්‍යයක් විදිහට ක්‍රිස්ටී ගේ The Mousetrap වාර්තාගත ව තිබෙනවා. මේ රහස් පරික්ෂක කතා කලාවේ ඇය ඉන්නේ කොතැනද කියන්න මීට වඩා උදාහරණ අවශ්‍ය වෙන්නෙ නැති වේවි.

The Murder of Roger Ackroyd ඇත්තටම ඒ තරම් සාර්ථක කෘතියක් විදිහට පිළිගැනෙන්නේ ඇයි? මේ කෘතියෙදී ඇගතා තමන්ගේ සුපුරුදු රචනා ශෛලියෙන් තරමක් බැහැර වෙලා වෙනස් කර තිබෙනවා. ඒ තමා අපරාධ පරීක්ෂක සහයකයෙකුගේ ඇසින්, එනම් ෂර්ලොක්ට හිටිය වොට්සන් වගේ පොයිරොට්ගේ සහායකයා විදිහට වෛද්‍ය ෂෙපර්ඩ්ට ව පත් කරමින් ඔහුගේ ඇසින් මේ රහස් පරීක්ෂණය දකින ආකාරයට රචනා කර තිබීම. මේ නිසා පොයිරොට්ගේ පරීක්ෂණ සහ නිරීක්ෂණ ෂෙපර්ඩ් හරහා කියවන්නාට සමීප කරමින් කුතුහලය උපරිම වන ආකාරයෙන් කතාව රචනා කරන්න ඇයි සමත්ව තිබෙනවා.

ඒ වගේම තවත් වැදගත් කාරණයක් තමා කෘතියේ අවසානය ගැන, එනම් අපරාධකරුවා සහ ඔහු එය කළේ ඇයි කියන දේ ගැන පාඨකයාට අනුමාන කිරීම ඉතාම දුෂ්කර වීම. ඇත්තටම කිසිසේත්ම නොසිතන අවසානක් තමයි මේ පොතට තියෙන්නේ. පොතේ හමුවන හැම චරිතයක් ගැනම සැකයක් ඇතිවන ආකාරයෙන් කතාව රචනා කරන ඇගතා ක්‍රිස්ටි අවසානේ අපරාධකරුවා නිරාවරණය කරන්නේ පුදුමාකාර විදිහට. පොතට ප්‍රස්ථාවනාවක් රචනා කරන සහ ඇගතා ගේ චරිතාපදානය ලියූ කතුවරිය වන ලෝරා තොම්සන් කියන්නේ ඇගතා මේ කෘතිය රචනා කරන්නේ හරියට සිතුවමක් නිර්මාණය කරන ආකාරයට බව. කෘතිය පුරාම බිඳෙන් බිඳ අපරාධකරුවාගේ සැබෑ ප්‍රතිරූපය සිත්තම් කරන ඈ අවසාන පරිච්ඡේදය ආසන්නයේ එක වචනයකින් සිතුවම සම්පූරණ කරනවා. ඇගතාගේ රචනා කලාවේ විශිෂ්ඨත්වය මතුවෙන්නේ එතැනදී. ඒ වගේම කතාවේ මුණගැහෙන හැම ප්‍රධාන චරිතයක්ම ඉතාම ජීවමානව ඈ ගොඩනගනවා. කෘතියටය මුල්වෙන අපරාධය සම්බන්ධයෙන් වන කතාවට මේ හැම චරිතයක්ම අඩුවැඩි වශයෙන් ඈ මනාව දායක කරගන්නවා. තවත් වෙලාවක ප්‍රධාන කතාව ඇතුළේ තව අතුරු කතා නිර්මාණය කරමින් පාඨකයාව සංකීර්ණ සිද්ධිදාමයක අතරමං කරනවා. ඒ වගේම චරිත අතරේ ඇතිවෙන සංවාද ඉතාම ප්‍රබල විදිහට ඈ නිර්මාණය කරනවා. එක් අතකින් ඇය ගැහැනියක් වීම මේ කතාව මේ වැනි සංකීර්ණභාවයකින් ගොඩනැගෙන්න බලපෑමක් කළා කියලා මම හිතනවා. මොකද ගැහැනියක් කතාවක් කියද්දී ඒක ඇතුළේ තියන කුඩා තොරතුරු වලට පවා අවධානය දෙන්න සැලකිලමත් වෙනවා. මේ නිසා ගැහැනියක් කතාවක් කියද්දී "කතාව" ඇතුළේ තියන "තොරතුරු" ප්‍රමාණය වැඩියි. රචකයෙකුගේ ලිංගික අනන්‍යතාව ඔහු හෝ ඇය අතින් ලියැවෙන කෘතියකට බලපාන්නේ කොහොමද කියන දේ විවාදාපන්න කාරණාවක් වුණත් එය ඉතාම බලපෑම් සහගත වැදගත් කරුණක් කියලා මම හිතනවා.

“Women observe subconsciously a thousand little details, without knowing that they are doing so. Their subconscious mind adds these little things together—and they call the result intuition.”

පොතෙන්ම උපුටාගත්ත කොටසක්, මේ පොතම මේ කතාව සනාථ කරවනවා.



Friday, December 27, 2024

Bird (2024)

කෙනෙක් ළමා වයස පහුකරලා ඇවිත් නව යෞවනයට අඩිය තියනවා කියන්නේ සෑහන වෙනස්කම් සිද්ධවෙන්න පටන් ගන්නා කාලයක්. ඒක භෞතිකව ශාරීරික වශයෙන් විතරක් නෙමෙයි, මානසිකවත්, ජීවිතේ දිහා දකින ආකාරයෙනුත් සිද්ද වෙන්න පටන්ගන්න වෙනසක්. අපි බාහිර ලෝකයෙන් වීර ප්‍රතිරූප හොයාගෙන යන කාලයක් මේක. ඒවගේ නොයෙක් වීර ප්‍රතිරූපවලට ආසක්ත වෙන කාලයක්. එතෙක් හරි ලොකු චරිත වගේ අපි දුටුව දෙමාපියන්ව ඉන්පස්සෙ බොහෝ වෙලාවට පේන්න පටන් ගන්නෙ නපුරන් විදිහට. සුනිල් පෙරේරා මහත්මයා "එදා මට පෙනුණෙ ඔබව හතුරෙක් වාගෙයි තාත්තෙ" කියලා සින්දුවකිනුත් කියලා තියෙන්නෙ ඔය සංසිද්ධිය තමා. හැබැයි ඒ මහත්මයාම ඔය සින්දුවෙම කියන විදිහට පස්සෙ කාලෙක හරි අපිට ඒ අය කරන කියන දේ තේරුම්යන්න පටන් ගත්තම ඒ අය ගැන තියන වෛරී හැඟීම් ටිකෙන් ටික වෙනස් වෙන්න පටන් ගන්නවා. ඔන්න ඔය විදිහට නව යෞවන වයසේ හෝමෝන කැළඹීමත් එක්ක ජීවිතේට මුහුණ දෙන එංගලන්ත ජාතික ගැහැනු ළමයෙක් ගැන කතාවකුයි 2024 ආව ස්වාධීන සිනමාපටයක් වුණ Bird වල තියෙන්නෙ.

එංගලන්තය කිව්ව ගමන් ගොඩක් වෙලාවට මතක් වෙන්නේ හිරු නොබසින අධිරාජ්‍ය. ලෝකෙ පුරා ලොකු පොඩි නොයෙක් රටවල් මොන ක්‍රමයකින් හරි යටත් කරගෙන "සුද්දා" ගොඩ නැගුව සුපිරි රාජධානිය. එහෙම නැත්නම් ලෝකෙම අගනුවර විදිහට සලකන ලන්ඩන් නගරය, ලන්ඩන් පාලම, බිග්බෙන් එක, රාජකීය පවුල, බකින්හැම් මාළිගාව වගේ දේවල් ටිකක්. කොහොම වුණත් ඔය දූපත ලෝකෙ තියන ප්‍රබලම රාජ්‍යයක් විදිහට තමා අපේ මතකයෙ තියෙන්නෙ. හැබැයි ඔය එංගලන්තයේම උතුරුදිග කෙන්ට් ප්‍රාන්තයේ තට්ටු ගෙවල් පේළි අතරේ තියන ගොඩනැගිල්ලක උඩම තට්ටුවට ගිහිල්ලා පහත බැලුවාම පේන චිත්‍රය නම් ඊට හාත්පසින්ම වෙනස් එකක්. බිත්තිවල අඳපු graffiti චිත්‍රවලින් වැහුණ අපිරිසිදු කඩවීදි, එක එක ජාති මත්ද්‍රව්‍යවලට ඇබ්බැහි වුණ තරුණ කාණ්ඩ, හරි හැටි අම්ම තාත්තා කවුද නොදැන අයාලේ හැදෙන ළමයි, අවුල් වෙච්ච පවුල් ජීවිත, ඔය වගේ දේවල් ටිකක් තමා පසුබිමේ පේන්න තියෙන්නෙ. Bird චිත්‍රපටියෙ කතාවට පාදක වෙන ගෑනු ළමයා ජීවත් වෙන්නෙත් ඒ වගේ වටාපිටාවක.

එයාගෙ නම බේලි, බේලිට වයස 12 යි. කිව්වත් වගේ එයා ඉන්නේ ළමා වයසත් නව යෞවන කාලයත් වෙන්වෙන සීමාව උඩ. බේලි ජීවත් වෙන්නෙ එයාගෙ තාත්තා බග් සහ තාත්තාගෙ කලින් කසාදයක දරුවෙක් වුණ හන්ටර් එක්ක තට්ටු නිවාසක. හන්ටර් කරන්නෙ එයාගෙ යාළු කොළු රෑනට වැටිලා පොඩි පොඩි මැරවැඩ කරන එක. තාත්තා බග් මන්ද්‍රව්‍ය විකුණනවා, ඒවා පාවිච්චි කරනවා, එයාගේ මත්ලෝලී යාළුවෝ එක්ක ගෙදර තිතරම පාටි දානවා. ඔය අතරේ බග් ආයෙම වතාවක් කසාදයක් කරගන්නයි හදන්නේ. ඒකට බේලි නම් පොඩ්ඩක් වත් කැමති නෑ. දවසක් බේලිට අහම්බෙන් වගේ ගවුමක් ඇඳගත්ත අමුතු පෙනුමක් තියෙන මනුස්සයෙක්ව මුණ ගැහෙනවා. එයා කාවදො කෙනෙක්ව හොයමින් යන කෙනෙක්. බේලි කියන්නේ සාමාන්‍යයෙන් අනික් අයව නුරුස්සන ගති ගුණ තියන ළමයෙක්. එයා මේ අමුතු මනුස්සයාවත් වැඩියෙ මායිම් කරන්නෙ නෑ. නමුත් ආයෙ දවසක් මේ දෙන්නා මුණගැහෙනවා. එයා හොයන්නෙ කාවද? සහ බේලිලාගේ ජිවිතවලට මොන මොන දේවල් සිද්ද වෙයිද? ඒක දැනගන්න නම් Bird චිත්‍රපටිය බලන්න වෙනවා.

Bird නිර්මාණය වෙන්නෙ ස්වාධීන සිනමාපටයක් විදිහට. ඒ කියන්නෙ ප්‍රධාන නිශ්පාදන සමාගමකින් තොරව නිර්මාණය වෙන වැඩක් විදිහට. මේක නිව්‍ යෝක් නගරේ ජාතික සිනමා විචාරක මණ්ඩලය විසින් 2024 වසරේ හොඳම ස්වාධීන සිනමාපටි 10 න් එකක් විදිහට නම් කරලා තියනව. මේකෙ නිර්මාණය කරල තියෙන්නෙ American Honey, Fish Tank වගේ චිත්‍රපටි රසිකයන් අතරෙ ජනප්‍රිය වුණු වැඩ කිහිපයක්ම කරලා තියන Andrea Arnold කියන අධ්‍යක්ෂවරිය. ඒ වගේම මේකේ Barry Keoghan ගේ රඟපෑම ගැන කතා නොකර බෑ. Barry ට තියන අමුතු පෙනුම එක්ක අපි එයාව ගොඩක් දුරට දැකලා තියෙන්න දුෂ්ට නපුරු චරිත වලින්. නමුත් ඊට වෙනස්ව තාත්තා කෙනෙකුගේ චරිතයක් (බග්) රඟපාන හැටි දකින්න ලැබෙන පළවෙනි අවස්ථාව මේක වෙන්න ඕන. හැබැයි Barry වගේ සෑහෙන තරුණ කෙනෙක් තාත්තා කෙනෙකුගේ චරිතයට ගැලපේවිද කියලා කෙනෙකුට හිතෙන්න පුළුවන්. ඒත් චිත්‍රපටියෙ විදිහට බග් තාත්තා කෙනෙක් වෙන්නේ සෑහෙන අඩු වයසෙන්. බග් විතරක් නෙමේ ඒ පරිසරයේ හැදෙන වැඩෙන ගොඩක් අය එහෙම බවයි අපි දකින්නේ.

නමේ හැටියටම මේකේ කුරුල්ලා කියන සත්ත්වයා ව සංකේත රූපයක් විදිහට චිත්‍රපටිය පුරාම භාවිත වෙනවා. පොළවේ ඉන්න අපිට අහසේ පියාඹන කුරුල්ලන්ව පේන්නේ බොහොම නිදහසේ පාවී යන සත්ත්ව කොට්ටාසයක් විදිහට. එහෙම බැලුවම බේලිලාගේ බග්ලාගේ ජීවිතත් එහෙමද කියලා හිතෙනවා. අපිට එයාලාව පේන්නෙ ජීවිතේ ඇතුළේ ලොකු බරසාර අරමුණු නැති, යන්තම් එදාවේලෙ හොයාගෙන ජීවත්වෙන අපිළිවෙළ, අවුල්සහගත නමුත් නිදහස්කාමී පාවෙන ජීවිත විදිහට. ඔය පරිසරයක හැදෙන වැඩෙන ළමයි වුණත් අන්තිමට ඔය තාලෙටම ලොකුමහත් වෙන එකයි වෙන්නෙ. ඒකට හොඳම උදාහරණය හන්ටර්. අපේ සමාජෙ ඇතුළෙ වුණත් එක්තරා සමාජ තීරුවක් ඇතුළෙ මේ වගේ අයව අපිට මුණගැහෙනවා. එයාලා බොරු වැදගත්කම් සලකන්නෙ නැති "ප්‍රබුද්ධ" සමාජයට වැද්ද නොගන්න අය. නමුත් ජීවිතේකට ඇත්තටම වටිනාකම් කියල දේවල් තියනව නම් ඒව මොනවද කියලා චිත්‍රපටිය අවසානෙදි පෙන්වා දෙනව කියල මම හිතනවා. Bird කියන්නෙ මේ අවුරුද්දෙ ආව හොඳම වැඩක් වෙන්නෙ එහෙමයි.



Friday, December 20, 2024

Anora (2024)

ඉස්සර රූපවාහිනියෙ ගියා "පළිඟු මැණිකේ" කියල නාට්ටියක්. ඕකෙ හිටපු සූරසේන කියන චරිතෙ නිතරම කියන්න පුරුදු වෙලා හිටිය "පට් පට් ගාලා සම්තිං එකක්" කියන වචන ටික ඒ කාලෙ සෑහෙන ජනප්‍රිය වෙලා තියනව. 70 දශකෙ අන්තිමේ විවෘත ආර්ථිකය එක්ක ආව ධනවාදී ක්‍රමය ඇතුළෙදි ඒ වෙනකල් පැවතුණු පැරණි වැඩවසම් සමාජ වටිනාකම් ක්‍රමයෙන් අහෝසි වෙලා "ධනය" කියන දෙය කෙනෙකුගේ තත්ත්වය සහ සමාජ පැවැත්ම තීරණය කරන මූලික සාධකය වෙද්දී, ගමෙන් නගරයට ගිහින් ඉක්මණ් ක්‍රමවලින් මුදල් හම්බ කරගන්න පෙළඹුණු නාගරිකරණය වුණ තරුණයාවයි සූරසේන ගෙන් නියෝජනය වුණේ. අද වෙද්දි තමන් තනියම "ගේමක් ගහල ගොඩයන්න" හදන ව්‍යවසායක තරුණයා කියන්නෙ සූරසේනටම කියන තවත් නමක් තමයි. ධනවාදී ක්‍රමය අද වෙනකොට ගෝලීය සංසිද්ධියක් නිසා කාටවත් ඒකෙ බලපෑමෙන් ගැලවෙන්න බැහැ. පරම්පරාවෙන් උරුම වෙච්ච ලොකු සල්ලියක්, දේපළක් නැත්නම් ලෝකෙ කාටත් ජීවිතේ ගැටගහගෙන යන්න මුදල් හොයාගන්න "මොකක් හරි ගේමක්" ගහන්න සිද්ධ වෙලා තියනව. හැබැයි ඔයා ඇහැටකණට පේන තරුණ ගෑනු ලමයෙක් නම් ඔයාට තියනව කාටත් නැති විශේෂ අවස්ථාවක්. ඒ තමා ඔයාගෙ ශරීරෙට, තරුණකමට තියන ඉල්ලුම. ඒ ඉල්ලුමට සැපයුම දෙනව කියන්නෙ ලේසියෙන්ම ගොඩයන්න පුලුවන් මාර්ගයක්. Sean Baker ගෙ 2024 අවුරුද්දේ ආව Anora චිත්‍රපටියෙදි අපිට මුණ ගැහෙන, ඇමරිකාවේ බෲක්ලින්වල ජීවත් වෙන Anora නැත්නම් Ani කියන ගෑනු ලමයා Sex worker කෙනෙක් බවට පත්වෙන්නෙ එහෙම.

Anora වැඩකරන්නෙ බෲක්ලින් වල තියන ක්ලබ් එකක. එතනට එන ගණුදෙනුකාරයින්ව පිනවන එක තමා එයාගෙ රස්සාව. එයා වගේ තව ගෑනු ලමයි ගණනාවක්ම එතන වැඩකරනවා. දවසක් Anora ගෙ පාරිභෝගිකයෙක් බවට පත් වෙන රුසියානු ජාතික යෞවනයෙක් වුණු ඉවාන් එක්ක එයා ටිකක් වැඩිපුර දැන හැඳුනුම් කමක් ඇති කරගන්නවා. ඉවාන් Anora ට එයාගෙ ගෙදර එන්න කියලා ආරාධනා කරනවා. ඉවාන් ගේ ගෙදර යන යන Anora ට තරු විසිවෙන්නෙ ඒ ගෙදර දැක්කම. ඒක ගෙයක් නෙමෙ මන්දිරයක්. අතට පයට වැඩකාරයො එක්ක ඉවාන් ඒ ගෙදර හිටියෙ තනියෙන්.

රුසියාවේ ජීවත් වෙන ඉවාන් ගෙ දෙමව්පියො එසේ මෙසේ අය නොවෙයි ලෝක ප්‍රසිද්ධ චරිත කියලා Anora දැනගන්නව. ඉවාන් Anora වෙනුවෙන් පිස්සෙක් වගෙ මුදල් වියදම් කරනවා. දෙන දෙයියො ටොකු ඇන ඇන දෙන්න පටන් අරගෙන බව Anora ‌ට තේරුම් යනවා. ඔහොම ටික කලක් ආශ්‍රය කරද්දි Anora ගැන ලොකු කැමැත්තක් ඉවාන්ට ඇති වෙලා අන්තිමට දෙන්නා කසාදත් බඳිනව. දැන් දෙන්නට ඕන තැනක ඇවිදින්න පුලුවන්, ඕන විදිහට පාටි දාන්න පුලුවන්, ඕන තැනක ඕන වෙලාවක Sex කරන්න පුලුවන් කිසිම ප්‍රශ්නයක් නෑ. ජීවිතේ හරිම විනෝදයි. කාටවුණත් විපතක් සිද්ද වෙනකොට හිනාවෙන්න හොඳ නෑ තමා නමුත් කතාවේ හිනා යන සුළු හොඳම හරිය එන්නෙ ඉන් පස්සෙ.

Sean Baker ගෙ Anora ෆිල්ම් ගැන Letterboxed වල කෙනෙක් අපූරු කතාවක් කියල තිබ්බා. ඒ තමා Martin Scorsese ගැන්ග්ස්ටර්ලට කරමින් ඉන්න දෙය ෂෝන් බේකර් sex workers ල ට කරමින් ඉන්නව කියලා. Scorsese කියන්නෙ Gangster චරිත මුල්කරගෙන අදාළ තේමාව යටතේ සෑහෙන චිත්‍රපටි හැදුව කෙනෙක්. ඒව ඒ ගණයේ හොඳම වැඩ විදිහට පිළිගැනෙනව. Sean Baker කියන්නෙ ඒ වගේම Sex worker ල, Porn Star ල, අනවසර සංක්‍රමණිකයො, මත්ද්‍රව්‍ය වලට ඇබ්බැහි වුණු අය වගේ අතිශ්‍ය පීඩාකාරී සහ අවමානයට ලක්වුණු ජීවිත ගත කරන්න සිද්ද වෙලා තියන චරිත මුල් කරගෙන චිත්‍රපටි හදන කෙනෙක් විදිහටයි හඳුනාගැනෙන්නෙ. ඩිස්නිලන්තය, සින්ඩරෙල්ලා වගේ චරිත, නූතන ලෝකෙ සුරංගනාමය විසිතුරු දේවල් ඒ චිත්‍රපටි ඇතුළෙ වැඩිපුර අපිට මුණගැහෙනවා. තේමාත්මක පැත්තෙන් වගේම colors, backgrounds, music වගේ අනෙක් දේවල් එක්ක Baker ගේ චිත්‍රපටි නූතන සිනමාව විදිහට නම් කරන්න පුලුවන්. Anora කියන්නෙත් අන්න ඒ වගේම වැඩක්.

Anora ගේ ශරීරයේ සමනලයෙකුගෙ ටැටූ එකක් තියනව. ඒ ටැටූ එකෙන් ඇයවම නිරූපිත වෙනව කියල මම හිතනව. කලින් කිව්වා වගේ වැඩිපුර දුක් මහන්සි නොවී ජීවිතේ පවත්වගෙන යන්න හැකියාව තියන අයිවන්ලා සුළු පිරිසක් මේ ලෝකෙ හිටියත් බහුතරයක් වුණු Ani ලා ට අපි ට එහෙම ජීවිතයක් උරුම වෙලා නෑ. නැව ගිලුණත් ඉතින් මොකෝ? කියලා හැරිලා යන්න අපිට බෑ. ඉවාන්ලා ගේ ලෝකය තියෙන්නෙ අපිට ආලෝක වර්ෂ ගණනාවක් ඈතින්. සමනලුන් ගේ අත්තටු කොයිතරම් සියුම් ද. උකුස්සෝ, රාජාලි එක්ක මේ සමනලුන්ට හැරෙන්නවත් බෑ. හැබෑයි රළුපරළු බිමක වුණත් සමහර විට මල් පිපෙනවා. ආදරය, කාරුණික බව, ළතෙත් බව පිරුණු පොලවක ජීවිතයෙ සතුට සැනසීම මල්ඵල දරනවා. තටු රිදුණු, ආත්මය හිස් වුණු සමනල් හිතක සැනසුම සීතල හිම වැටෙන කටුක බිමක හැදුණ එකම එක පොඩි පඳුරක හෙවණේ රැඳිලා තියනව.
.
.

ප.ලි. Anora කියන්නෙ 2024 අවුරුද්ද වෙනුවෙන් Palme d'Or අරගත්තු වැඩේ. Palme d'Or කියන්නෙ Cannes සිනමා සම්මාන උළලේ පිරිනැමෙන ඉහළම ත්‍යාගය. 2011 ටෙරන්ස් මලික් ගේ Tree of Life ට පස්සෙ ඇමරිකානු චිත්‍රපටියකට මේක ලැබෙන්නෙ අවුරුදු 13 කින්. Anora විදිහට Mikey Madison වසරේ මතක හිටිනම Act එකක් කරනව. 2021 දි හොඳම විදෙස්භාෂා චිත්‍රපටි වෙනුවෙන් ඔස්කාර් නිර්දේශ වුණු Compartment number 6 වල රඟපෑව Yura Borisov මේකෙ ප්‍රධාන චරිතයක් කරනව. Sean Baker මේක Yura Borisov ව තෝරගෙන තියෙන්නෙ Compartment number 6 බැලුවට පස්සෙයි.



Tuesday, December 17, 2024

A Different Man (2024)

 "A man's face is his autobiography. A woman's face is her work of fiction."


- Oscar Wilde
.
.

අපි හැමෝටම අපි එක්තරා විදිහකින් විශේෂ කැමැත්තක් දක්වන පුද්ගල ප්‍රතිරූපයක් තියනවා. තවත් විදිහකින් කිව්වොත්, බාහිර පෙනුමෙන් හරි, චරිත ස්වභාවයන්ගෙන් හරි, එක්තරා විශේෂිත ගතිගුණාංගයන් තියන අයට අපි වැඩිපුර කැමැත්තක් දක්වනවා. එහෙම වෙන්න හේතුවක් පැහැදිලි කරගන්න බැරි වුණාට ගොඩක් වෙලාවට ඒක එහෙමයි. දවසක ඔය වගේ අපි කැමති විදිහේ කෙනෙක්ව හමුවුණොත් එහෙම කෙනෙක් ගැන අපි ඇතුළේ විශේෂ බැඳීමක් ඇති වෙන එක ස්වාභාවිකයි. නමුත් ඔතන ගැටළුවක් තියනවා. සමහර විට ඔය ආකාරයෙන් අපි කැමති අය කිහිප දෙනෙකුවම මුණ ගැහෙන්න පුළුවන්. එතකොට ඒ අය කොහොමද ජීවිතය ඇතුළේ අපිට සමීප වෙන්නේ? අනික් කාරණාව, මෙහෙම එක විශ්ෂ පුද්ගල ස්වරූපයක් තියන කෙනෙකුට අපේ කැමැත්තක් ඇති වෙලා තියෙද්දී මොකක් හෝ හේතුවක් නිසා හරි ඒ පුද්ගලයා තමන්ගේ ගතිගුණාංගයන් නැත්නම් පිටස්තර ස්වරූපය වෙනස් කරගත්තොත් ඉන් පස්සෙත් අපිට ඒ කෙනාව කලින් වගේම දැනේවිද? 2024 දි ආව A Different Man කියන්නෙ මේ විදිහෙ පුද්ගල ප්‍රතිරූපවලට, ඒ වෙනුවෙන් ලැබෙන ප්‍රතිචාරවලට මිනිස්සු දක්වන ආශාවත්, මනුස්ස සම්බන්ධකම් ඇතුළෙ මේ දේවල් වැඩකරන හැටි ගැනත් ටිකක් "බරට" දැනෙන්න කරලා තියන වැඩක්.

මෙහෙම කියද්දි මේ අවුරුද්දෙ ආව The Substance චිත්‍රපටියත් බැලූ කෙනෙකුට මතක් වෙන්න ඕන. පෝස්ටරේ බැලුවම පේන විදිහට මේකත් ඒවගේ එකක් තමා, ඒත් ඒ වගේමත් නෙමේ. The Substance ගැහැණු කේන්ද්‍රීයයි සහ A Different Man පුරුෂ ක්‍රේන්ද්‍රීයයි. මේක තමා මූලිකම වෙනස. The Substance ඇතුළේ අපි දකින්නේ වියපත් වී ජරාජීර්ණ වීමට එරෙහිව ඇගේ මුහුණ (බාහිර පෙනුම) වඩා හොඳින් "ප්‍රබන්ධගත" කරගන්න වෙහෙසෙන ගැහැනියක්. A Different Man චිත්‍රපටියේ ඉන්නෙ තමන්ගෙ විකෘති මුහුණ නිසා අතෘප්තියට පත්වුණු සහ ඒ නිසා තමන්ට අහිමි වුණු යම් කිසි තත්වයක් අත්පත් කරගන්න වෙර දරන මනුෂ්‍යයෙක්. ඔහු තමන්ට නොලැබුණු දේවල් ලබා ගත් අය ගැන ඊර්ෂ්‍යාවකින් පෙළෙන්නෙක්. තමන්ගේ කියලා ඔහු සලකන කෙනෙක් වෙනත් කෙනෙකුට ළං වෙනකොට ඔහුට එය දරාගන්න බෑ. මේ ලිංගික ඊර්ෂ්‍යාව ඔහු ඇතුළේ තදින්ම තියන බව පෙනෙනවා. ඒ හැඟීම ඔහුගෙ ජීවිතය තදබල අවුලකට ඇද දමන්න මූල හේතුව වෙනවද කියලත් හිතෙනව. මේ චිත්‍රපටි දෙක එකළඟින් තිබ්බොත් එකම ගැටළුවකදී ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවයන් ඇතුළේ මේ දෙකොට්ටාශය දක්වන වෙනස් ප්‍රතිචාරයන් කියවාගත්තකි.

මේ චිත්‍රපටි දෙක අතරේ වෙනස සළකුණු කරන තවත් ප්‍රධනම තැනක් වෙන්නෙ "මානව සම්බන්ධතා" කියන මාතෘකාව බවයි මං හිතන්නෙ. A Different Man ඇතුළේ ප්‍රධාන වශයෙන් ප්‍රේම වෘතාන්තයක් මූලික වෙනවා. බාහිර පෙනුම "විකෘති" මනුස්සයෙක් "ප්‍රකෘති" පෙනුමක් ලබාගෙන තමන්ගේ ජීවිත පැවැත්ම තවත් අවුල් ජාලාවකට ඇද දමාගන්නා හැටි අපි මේ චිත්‍රපටියෙදි දකිනවා. ජීවිතේ ඇතුළෙ දි "ප්‍රකෘතිය" වෙන්නෙ ඒකෙ තියන වියවුල් සගගත බවද කියන ගැටලුව එක පැත්තකින් තියෙද්දි, ඒ අවුල් සහගත බව එක්ක බැඳීමක් ඇතුළේ තියන ප්‍රේමණීය බව දියාරු වී යනවා. The Substance එතනදි විමසා බලන්නේ තනි පුද්ගල චරිතයක ඇතුළු ආත්මය දිහා. එතනදි "පිට ඔපය" වෙනුවෙන් ඇති අධික තෘෂ්ණාව කෙනෙකුගේ විනාශය ලඟා කරදෙන ආකරයයි දැකගන්න ලැබෙන්නෙ. The Substance Sci - Fi/ Thriller එකක් නම් A Different Man කියන්නෙ Romance පැත්තටත් බර Dramatic/ Thriller එකක්. එකම අවුරුද්දෙදි එකම තේමාවක් ඇතුළෙ වෙනස් විදිහට කියවාගත හැකි චිත්‍රපටි දෙකක් එක ළඟ නිකුත් වීම හරි අපූරු වැඩක්.

විකෘති පෙනුමක් ඇති මනුස්සයෙකුගෙ චරිතය රඟපාන Adam Pearson ඇත්තටම එවැනි පෙනුමක් ඇති කෙනෙක් බව දැනගන්න ලැබීම විස්මය දනවන කාරණාවක් වුණා. ඔහුට එහෙම වෙලා තියෙන්නෙ Neurofibromatosis නම් රෝගී තත්වය නිසා. මේ විකෘති පෙනුම එක්තරා ආකාරයකට ඔහුගෙ ජීවිතේට වාසනාව අරගෙන ඇවිත් තියන බවකුයි පෙනෙන්නෙ.

A Different Man බලන්න ගත්තෙ නම් සාමාන්‍ය මට්ටමෙ හොඳ thriller වැඩක් බලන්න වුණත් දැකගන්න ලැබුණෙ හිතුවට වඩා ගැඹුරක් තියන, බරක් තියන තව කාලයක් වුණත් හිතමින් කල්පනා කරන්න දේවල් තියන thriller/ drama එකක්. මේ පිටපත මේ අවුරුද්දට ආව හොඳම එකක් බවට සැකයක් නෑ. අනික් විශේෂත්වය කැප්ටන් ඇමරිකා වල වින්ටර් සෝල්ජර් වෙලා හිටිය Sebastian Stan ගේ වෙනස්ම රඟපෑමක් දෑකගන්න ලැබීම. Stan විසින් නිරූපණය කළ Edward ගැන වෙලාවකට ඇති වෙන්නෙ තරහක්, තව වෙලාවකට අනුකම්පාවක්. නමුත් මේ Edward අඩු වැඩි වශයෙන් අපි ඇතුළෙම ඉන්න කෙනෙක්. අපේ ජීවිත ඇත්දැකීම එක්ක සමපාත කරගෙන අපි තුළ ඉන්න Edward ව හඳුනාගන්න උත්සහ කිරීම මේ චරිතය තේරුම් ගන්න පහසුවක්.