Tuesday, April 25, 2023

Kingdom of Heaven (2005)

ජෙරුසෙලම තරම් යුද්ධවලට හේතු වුණ නගරයක් ලෝකයෙ තවත් නැතුව ඇති. මේ නගර ඉතිහාසය ඇතුළෙ අඩුවශයෙන් දෙවතාවක් පොළවටම සමතලා කර දමල තියනව, විසි තුන් වතාවක් හමුදා විසින් වටළල තියනව, පනස් දෙවතාවක් ප්‍රහාරයන්ට ලක්වෙලා තියනව. ජෙරුසෙලමේ මේ තරම් යුධ ගැටුම් ඇවිලී යන්න හේතුව ජුදා, ක්‍රිස්තියානි සහ ඉස්ලාම් කියන ප්‍රධාන ඒබ්‍රහමික ආගම් තුනම තමන්ගේ ශුද්ධ නගරයක් විදිහට ජෙරුසෙලම සැලකීම. (ඉස්ලාම් දහමේ අතිශ්‍ය බහුතරය අදහන සුන්නි ඉස්ලාමයට අනුව, මක්කම සහ මදීනාවට පසුව ඔවුන්ට තිබෙන ශුද්ධ නගරය තමා ජෙරුසෙලම. මොහම්මද් නබි තුමා ජෙරුසෙලමේ ධර්ම දේශනා කරමින් සැරිසැරූ බව විශ්වාස කරනව ඔවුන්)

("ෂාලොම්" කියන්නෙ හීබෲ භාෂාවෙන් "සාමය". ආරාබි භාෂාවෙන් කියන්නෙ "සලාම්". යුදෙව් ආගමිකයන් එකිනෙකා මුණගැහුනාම "ෂාලොම්" කියල එකිනෙකා සුබපතාගන්නව, ඉස්ලාම් භක්තිකයිනුත් එහෙම "අස් සලාම් අලෙයික්කුම්" කියනව. මේකෙ තේරුම "සාමය වේවා" කියන දෙය.  "ජෙරුසලෙම්" කියන නමේ අර්ථයත් "සාමයේ නගරය"!)

 මධ්‍යධරණී මුහුදත් මළ මුහුදත් අතර, ජුදා කඳුකරයේ ඉහළ ස්ථානයක පිහිටා තිබෙන මේ නගරය වර්තමානයෙදි අයිති වෙන්නෙ ඊශ්‍රායලයට. ඊශ්‍රායලයේ බටහිර ඉවුරේ බෙත්ලෙහෙම්, හේබ්‍රොන් වගේ නගර පිහිටා තිබෙන්නෙත් මේ කිට්ටුව. බටහිර ඉවුරේ පලස්තීන රාජ්‍යයේ වැඩි කොටසක් පවතින්නෙ ජෙරුසෙලම සමීපව. ඒ නිසාත්, ඓතිහාසික වැදගත්කම නිසාත් වර්තමානයෙදි පලස්තීනය සහ ඊශ්‍රායලය කියන රාජ්‍යයන් දෙකම තමන්ගෙ ප්‍රධාන නගරය විදිහට ජෙරුසෙලම් නගරය නම් කරනව. මේ නිසා අද ඊශ්‍රායෙල් පලස්තීන ගැටුමෙදි තීරණාත්මක සාධකයක් බවට ජෙරුසෙලම පත්වෙලා තියනව. ප්‍රධාන ආගම් කිහිපයකම තිඹිරිගෙය වෙලා ශාස්තෘවරුන් දිවැසිවරුන් වාසය කළ භූමියක් වෙලා, දාවිත්, සලමොන් වගේ මහ රජවරුන් අතින් පාලනය වෙලා නමුත් මේ නගරයේ කිසිම සාමකාමී බවක් නොපැවතීම එක්තරා ආකාරයක උත්ප්‍රාසයක් ඇති කරවන කාරණයක්.

ක්‍රිස්තුවර්ෂ හය වෙනි සියවසේ මැදපෙරදිගින් ආරම්භ වුණු ඉස්ලාම් ධර්මය ක්‍රමයෙන් ඒ කලාපය පුරා ව්‍යාප්ත වී ගියා. ඒත් එක්කම ජෙරුසෙලම් ශුද්ධ නගරය මුස්ලිම්වරුන්ගේ පාලනයට යටත් වුණා. කොහොම වුණත්, තමන්ගේ ශුද්ධවු දේශය වන්දනාමාන කරන්න පැමිණෙන කිතුණු ආගමිකයින්ට, ජෙරුසෙලම කලාපයට ඇතුළුවෙන්න මුස්ලිම්වරු ඉඩකඩ ලබාදීල තිබුණේ ඔවුන්ට ලබාගත හැකි ආර්ථික වාසි සලකල. නමුත් පසුකාලීනව ඔවුන් සහ මේ වන්දනාකරුවන් අතර ගැටුම් ඇතිවෙන්න පටන්ගත්ත. මේ නිසා ඒ යුගයේ කිතුණු සභාවේ නායක දෙවන අර්බන් පාප්තුමා, බයිසැන්තියානු අධිරාජ්‍යයා (මධ්‍යතන යුගයේ රෝම අධිරාජ්‍යයේ බටහිර කොටස තුර්කි ඔටෝමාන්වරුන්ගේ පහර දීම් එක්ක බිඳවැටීගිය නිසා නැගෙනහිර රෝමය, තුර්කියේ බයිසැන්තියන් නගරය (වර්තමානයෙ ස්තාන්බූල්) මුල්කරගෙන ගොඩනැගුණා. ඒ වෙද්දි රෝම අධිරාජ්‍යයේ නිල ආගම කිතු දහම බවට පත්වී තිබුණා) සහ යුරෝපීය රටවල් කීපයක නායකයින් එකතුවෙලා ජෙරුසෙලම ආශ්‍රිත කලාපයේ කිතුණු ආධිපත්‍යය තහවුරු කරගැනීමේ යුධ මෙහෙයුමක් ආරම්භ කලා. මේ තමා පළමු කුරුස යුද්ධය (ක්‍රි.ව 1096) ඉන්පස්සෙ ඉස්ලාම් සහ ක්‍රිස්තියානි දෙපාර්ශව අතර ඇති වුණ කුරුස යුද්ධ (Crusades), සියවස් ගණනාවක් නොනැවතී ඉදිරියට යන යුධගැටුම් මාලාවකට මඟපෑදුවා.

මෙන්න මේ කුරුස යුද්ධ මාලාවේ තුන්වන යුද්ධය ආශ්‍රය කරගෙනයි සුප්‍රකට හොලිවුඩ් සිනමාකරු රිඩ්ලි ස්කොට් වර්ෂ 2005 දි Kingdom of Heaven නම් දැවැන්ත පරිමාණයේ ඓතිහාසික චිත්‍රපටය නිර්මාණය කරන්නෙ. චිත්‍රපටයට සැබෑ ඓතිහාසික සිදුවීම් මුල් කරගත්තත් සමහර කරුණු කාරණා සෑහෙන වෙනස් කර ඇති බව වැඩිදුර සොයාබැලුවොත් ඔබට දැකගන්න පුලුවන්.

පළමු කුරුස යුද්ධය අවසාන වෙන්නෙ ප්‍රංශ ජාතික වංශාධිපතියෙක් වුණු ගොඩ්ෆ්‍රි ඩි බූලියන් ගේ නායකත්වය යටතේ කිතුණු පාර්ශවය ජෙරුසෙලම යටත් කර ගැනීමෙන්. ඉන්පස්සෙ යුධයට  සහභාගි වුණු  බොහෝමයක් දෙනා ආපසු යුරෝපය බලා ගියත් සමහර යුරෝපීය වංශාධිපතින් ජෙරුසලම ආශ්‍රිතව තමන්ගේ ප්‍රාන්ත අලුතෙන් පිහිටුවාගන්නව. ගොඩ්ෆ්‍රි ජෙරුසලමේ පාලකයා බවට පත්වෙනව. ගොඩ්ෆ්‍රිගෙන් පසුව ජෙරුසෙලමේ රජ වෙන්නෙ ඔහුගේ සොයුරු බෝල්ඩ්වින්. 

චිත්‍රපටයට පසුබිම් වෙන්නෙ හතරවන බෝල්ඩ්වින් ගේ පාලන සමය. සමස්තයක් විදිහට සාමකාමී බවක් පැවතුණත් තැනින් තැන කුඩා සටන් ඇවිලී යමින් තිබුණා. හැමදෙයක්ම මැද කිතුණුවන් සහ මුස්ලිම්වරු එක්ව වැඩකටයුතු කරගෙන යන්න හුරු වී සිටියා. නමුත් මේ තත්ත්වය නොඉවසූ කාණ්ඩයක් උන්නා. ඔවුන් තමා කිතුණු සභාව විසින් විශේෂයෙන් පත්කල ටෙම්ප්ලර් නයිට්වරු. රතු පාට කුරුසයක් සහිත සුදු පාට නිල ඇඳුමෙන් ටෙම්ප්ලර් නයිට්වරුන්ව හඳුනාගන්න පුලුවන්. ඔවුන් මේ ශුද්ධවු දේශයෙ කිතුණු වන්දනා කරුවන්ගේ ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් පත් කළ විශේෂ රණකාමී හමුදා කාණ්ඩයක්. ඔවුන් මේ මුස්ලිම්වරු සමග සහජීවනයෙන් පැවැත්ම ඉවසුවේ නෑ. ඒ නිසා ඔවුන් මුස්ලිම්වරුන්ට නිතර නිතර පහර දුන්නා. මේ නිසා ඊජිප්තු අධිරාජ්‍යා වගේම අති දක්ෂ පාලකයෙක් වුණු සලාදීන්, මහා සේනාවක් සමග පැමිණිලා කිතුණු හමුදාව සමූලඝාතනය කරල ජෙරුසෙලම අල්ලාගත්තා. ඒ තමා තුන්වන කුරුස යුද්ධය. (ඊළඟ කුරුස යුද්ධය ආරම්භ කරන්නෙ එංගලන්තයේ "සිංහ හදැති" රිචඩ් රජු. රොබින්හුඩ් කතාවෙ අපි දකින්නෙ ඔහුව.)

චිත්‍රපටයෙ කතාව මූලිකවම මෙහෙම නමුත් මේ සිදුවීම් හැම එකක්ම අපිට දැකගන්න ලැබෙන්නෙ එක් ප්‍රධාන චරිතයක් කේන්ද්‍රකොට ගෙන. ඔහු තමයි බේලියන් නම් ප්‍රංස ජාතික තරුණ නයිට්වරයා. (බේලියන් නමින් හැබෑම නයිට්වරයෙක් උන්නත් ඔහුගෙ සම්භවය ගැන චිත්‍රපටයෙ දැක්වෙන කතාව ප්‍රබන්ධයක් පමණයි) බේලියන් මේ කතාවට සම්බන්ධවෙන්නෙ කොහොමද කියන කාරණාව චිත්‍රපටය නරඹලම ඔබ වටහගන්න. 

චිත්‍රපටයෙ දාර්ශනික හරය මූලිකව අපි දකින්නෙ බේලියන් නම් මේ අපූරු තරුණයා ගේ චරිතය තුළින්. හැඩහුරුකමෙනුත්, ක්‍රියාවෙනුත්  සමහර වෙලාවට සංකේතාත්මකව ඔහු තුළින් නිරූපණය වෙන්නෙ ජේසුස්වහන්සෙද කියල කෙනෙකුට හිතුණොත් පුදුමයක් නැහැ. ආගමේ නාමයෙන් තැනූ ගොඩනැගිලි වෙනුවෙන් මිනිස්සු එකිනෙකා මරාගත්තත් ආගමේ එන එක ගුණ දහමක් ජීවිතේ ඇතුළේ පැලකරගන්න කිසිකෙනෙකු උනන්දු නොවෙන බව ඔහු දකිනව. දෙවියන්වහන්සේගේ සැබෑම රාජ්‍ය පවතින්නේ ගඩොල් ගොඩක නොව පිරිසිදු හදවත සහ නිවැරැදි බුද්ධිය තුළ බව ඔහු දකිනව. දෙවියන්ගේ ශුද්ධ නගරයෙ අදටත් කිසිම සාමයක් නැත්තේ ඇයි කියන ප්‍රශ්නයට පිළිතුර මේ කරුණු කාරණා ඇතුළෙ තියනව.

Kingdom of Heaven චිත්‍රපටයෙ බේලියන් ගෙ චරිතය නිරූපණය කරන්නෙ, ලෝඩ් ඔෆ් ද රිංග්ස් චිත්‍රපට මාලාවෙ ලෙගෝලස් ගෙ චරිතයෙන් ජනප්‍රියත්වයට පත් ඕලැන්ඩෝ බ්ලූම්. ඒ වගේම ලියම් නීසන්, ජෙරමි අයන්, එඩ්වර්ඩ් නෝර්ටන්, මයිකල් ෂීන්, එවා ග්‍රීන්, ඩේවිඩ් තියුලිස් වැනි ඉහළම ගණයේ රංගවේදීන් පිරිසක් මේ චිත්‍රපටයට දායක වී තිබෙනව. කලිනුත් සඳහන් කළ ආකාරයට Kingdom of Heaven කියන්නෙ දැවැන්ත පරිමාණයේ සිනමා නිර්මාණයක්. පුරාණ නගර බලකොටුවල පසුතල වගේම මහා යුද්ධ ප්‍රතිනිර්මාණය කර ඇති ආකාරය අති විශිෂ්ඨයි. බටහිර සහ මැදපෙරදිග කලාපයන්ට ආවේණික නාද රටා භාවිතයෙන් නිමැවුණු චිත්‍රපටයෙ පසුබිම් සංගීතයත් අමතක කරන්න බැරි එකක්. Kingdom of Heaven කියන්නෙ යුධ චිත්‍රපටයකට එහා ගිහින්, ආදරය, දේශපාලනය , ආගමේ සැබෑ හරය වැනි කාරණා ගැඹුරක් ඇතිව මතු කර පෙන්වන සිනමා නිර්මාණයක් බව කිවහැකියි.

ලෝකයෙ ප්‍රධාන ආගම් දෙකක් එකිනෙකට ගැටෙන ආකාරය මේ විදිහට සුවිසල් තිරයකට අරගෙන ඒම කොයිතරම් අවදානම් කටයුත්තක්ද කියන දෙය අමුතුවෙන් කිවයුතු නෑ. නමුත් ඒ අභියෝගය රිඩ්ලි ස්කොට් ජය ගන්නෙ බොහෝම සාර්ථකව. එක ආගමකට පක්ෂග්‍රාහී නොවී දෙපාර්ශවයෙම දුබලකම් වගේම ප්‍රබලකම් ඔහු චිත්‍රපටයෙන් නිරූපණය කරනව. විශේෂයෙන්ම තමන්ගෙ ආගම ගැන සෑහෙන සැලකිලිමත් වෙන මුස්ලිම් ජාතිකයන් මේ චිත්‍රපටය ගැන බොහෝම ප්‍රසංසාත්මකව කතා කර තිබෙනව.

අධ්‍යක්ෂ රිඩ්ලි ස්කොට්, චිත්‍රපටය බෙදාහැරීමේ සමාගම වුණ 20th Century Fox සමාගමට අවසානෙ බාර දෙන්නෙ පැය තුනකට මඳක් වැඩි ධාවන කාලයක් සහිත පිටපතක්. පැය තුනක තරම් දීර්ඝ චිත්‍රපටයක් නරඹන්න මිනිස්සු සිනමා ශාලාවට නොඑන බව තීරණය කරන සමාගම එය පැය දෙකකට අඩු කරන්නැයි අධ්‍යක්ෂවරයාගෙන් ඉල්ලනව. ඒ තීරණයට එකඟ වෙන්න අවසානෙ රිඩ්ලි ස්කොට් ට සිදුවෙනව. 20th Century Fox සමාගම චිත්‍රපටය ප්‍රචාරය කරන්නෙ Gladiator අධ්‍යක්ෂවරයාගෙ නිර්මාණයක් විදිහට. සිනමාහලදි ප්‍රේක්ෂකයාට දැකගන්න ලැබුණේ දාර්ශනික හරය සෑහෙන්න සිඳ දැමූ action මාදිලියේ කතාවක්. ආදායම් අතින් එතරම් ලොකු සාර්ථකත්වයක් ලබන්න මේ නිසා චිත්‍රපටයට නොහැකි වෙනව. පසුව චිත්‍රපටයෙ පැය තුනක කාලයක් තිබූ Directors cut පිටපත එළිදැක්වුණා. Kingdom of Heaven චිත්‍රපටයෙ සැබෑම අත්දැකීම විඳගන්න නම් ඔබ මේ Directors cut පිටපත ම නැරඹිය යුතුයි.



Wednesday, April 12, 2023

ඒ කුඩා ළදැරිය...

ලැබුණොත් කාල යන්ත්‍රයක් 
ආපසු යමි
වසර ගණනක් ඈතට 
පොඩි බෑගයක් පිටේ එල්ලා
පාසැල් බසයෙ නැගී ගිය
පොඩි එකෙකු තුළට...

අම්මෙකුගෙ අතේ එල්ලී
පාසල් යන 
ඒ කුඩා ළදැරිය දෙස 
තව වතාවක් බලමි හොඳට...
දුර ඈතක දිදුළන
මළානික තරුවක එළිය දෙන
ඒ සෝබර දෑස ද,
මෘදු මල් පියල්ලක් බඳු
සුසිනිඳු ඒ මුහුණද,
සඳ එළියවන් ඒ
බිඳුණු සිනහවද,
තබාගමි මතකය තුළම..



Thursday, April 6, 2023

හිරු නැඟෙන රටේ පෙම් පුවතක්

1987 අවුරුද්දේ Haruki Murakami ජපන් භාෂාවෙන් 'Noruwei no Mori' no Mori' නමින් ලියා පළකල  Romance/ Erotic නවකතාව ඉංග්‍රීසි භාෂාවට පරිවර්තනය වෙන්නෙ Norwegian Wood නමින්. මුරකාමි තමන්ගේ රටේත් පසුව ලෝකය පුරාත් අතිශ්‍යයින් ජනප්‍රියත්වයට පත්වෙන්න, ඔහුව ලේඛනයේ සුපිරි තරුවක තත්ත්වයට ඔසවා තබන්න විශාලම බලපෑමක් කරන්නෙ මේ කතාව.  Norwegian Wood නම එන්නෙ The Beatles බෑන්ඩ් එකේ Norwegian Wood (This bird has flown) සින්දුවෙන්. කතාව ආරම්භ වෙන්නෙත් මේ සින්දුවෙන්මයි. සින්දුවෙ තියන අමුතුම පාලු ගතිය කතාව පුරාම දැනෙන්න පටන් ගන්නව ඉන්පස්සෙ. තැනින් තැන වනරොදවල් පිරිච්ච තෘණ භූමියක ඇවිද යන දෙන්නෙක්ව මුරකාමි අපි ඉස්සරහට අරගෙන එනව මුලදිම. එකම අඳුරු මනෝභාවයකින් එකිනෙකාගෙන් වෙන්වෙන, නමුත් එයින්ම එකිනෙකාට බැඳිලා ඉන්න දෙදෙනෙක්. කතාව පටන් ගන්නෙ මේ වගේ කතාවකට හරියටම ගැලපෙන mood එකකින්. කොහොමත් මුරකාමි ගෙ කතා කීමේ කලාව ඇතුළෙ බටහිර සංගීතය, බටහිර සාහිත්‍ය වැදගත් තැනක් ගන්නව. එයාගෙ කතාවල තියන සින්දුවලින්ම හදපු ප්ලේ ලිස්ට් පවා යූටියුබ් එකේ තියනව. 

Norwegian Wood නවකතාව ගලායන්නෙ ටෝරු වතනබේ නම් ජපන් ජාතිකයෙක් ගුවන් යානාවකින් ජර්මනිය බලා යද්දි ඇහෙන නෝවේජියන් වුඩ්  සින්දුව එක්ක සිහිපත්වෙන අතීත මතක ආවර්ජනයක් විදිහ. අවුරුදු දහ අට දහනවය කාලෙ, ඒ කියන්නෙ 1960 දශකයේ, තරුණ විශ්වවිද්‍යාල ශිෂ්‍යයෙක් විදිහට ඔහු ඇසුරු කරන අය, මිත්‍ර සම්බන්ධකම් ඇති කරගන්න අය, ප්‍රේමයෙන් බැඳෙන චරිත කිහිපයක් එක්කයි කතාව ගොඩනැගෙන්නෙ. කිසුකි කියන්නෙ වතනබේ ගෙ මිත්‍රයෙක්. කිසුකිගේ ප්‍රේමවන්තිය නයෝකෝ. මේ තුන් දෙනා හොඳම මිත්‍රයින් බවට පත් වෙනව. තුන්දෙනාව දකින්න ලැබෙන්නෙ බොහෝම වෙලාවට එකටමයි. කිසුකි හදිස්සි සියදිවිනසා ගැනීමෙන් පස්සෙ නයෝකෝටත් වතනබේටත් ඉතිරි වෙන්නෙ තුන් දෙනා එකට ගත කළ මතකයන් පමණයි. ඒ කම්පනයත් එක්ක වතනබේ සහ නයෝකෝ නතරවෙන්නෙ එකිනෙකා අතර ප්‍රේමයක් ඇතිවෙන නමුත් ඇති වෙන්න ඉඩක් නැති තැනක.

මිදෝරි, වතනබේගෙ පන්තියෙම ඉගෙනගන්න ශිෂ්‍යාවක්. හදිස්සියෙම ඇතිවෙන මේ දෙදෙනාගෙ මිත්‍රත්වය දෙදෙනාටම එකිනෙකාව නැතිව බැරි තැනකට එනව. රේකෝ, නගසාවා, හත්සුමී මේ කතාවෙ තවත් අපිට මුණගැහෙන චරිත. තාර්කිකව මුල මැද අග ගැලපෙන සිද්ධි දාමයක් විදිහට හිතුවොත් අපිට කවදාවත් මේ කතාව තේරුම් ගන්න ලැබෙන්නෙ නෑ. නිශ්චිතව තැනකින් ආරම්භ වෙලා තව තැනකින් අවසන් වෙන සිදුවීම් මාලාවක් විදිහට මේකෙ ඇතුළෙ ලොකු දෙයක් නැහැ. නමුත් ඒ අවස්ථා අනුව චරිත වල හැසිරීම් ඔවුන් හිතන පතන දේවල් සහ ඔවුන් ගේ මනෝභාවයන් එක්කයි මේ කතාව අපිට තේරුම් ගන්න වෙන්නෙ. 

කතාව තේමාත්මක වශයෙන් මූලිකවම මතුකරන්න උත්සාහ කරන්නෙ මොකක්ද කියන දේ අපිට එකවර වටහගන්න බෑ.  බොහෝ විට මුරකාමි  කියන්න උත්සාහ කරන්නෙ ජීවිතය සහ මරණය අතර තියන අවියෝජනීය බැඳීම ගැන වෙන්න පුලුවන්. නැත්නම් අපි ලබන යම් අඳුරු අත්දැකීමක් එක්ක ඇතිවෙන අයහපත් මනෝභාවයන් ක්‍රමයෙන් වැඩිවර්ධනය වෙලා වඩාත් සංකීර්ණ තත්ත්වයක් දක්වා වැඩි වර්ධනය වෙන ආකාරය ගැන වෙන්න පුලුවන්. ඒත් බිඳුණු මතකයන් එක්ක ජීවිතය දරාසිටීම කියන කාරණාව කේන්ද්‍රීයවශයෙන් මේ කතාව ඇතුළෙ මතුකෙරෙනව කියල මම හිතනව. මොකක් හරි ලොකු ඛේදවාචකයක් එක්ක සමහර වෙලාවට ජීවිතේ අපි යන මාර්ගය දෙකට බෙදෙනව. එක පාරක් හැරෙන්නෙ ජීවිතය අතහැර දැමීම, ඒ කියන්නෙ මරණය දිහාට. ඒ පාර මීදුමකින් වැහිච්ච, නොපැහැදිලි එකක්. ඒ පාරෙන් එහා තියෙන්නෙ මොනවද කියන්න අපි දන්නෙ නෑ. අනිත් පාර ආපහු හැරෙන්නෙ ජීවිතය දිහාටම යි. නමුත් ඒ ජීවිතය ඛේදවාචකයට කලින් අපිට තිබුණ ජීවිතය එක්ක සමාන වෙන්නෙ නෑ. ඉන්පසුව අපිට උරුම වෙන්නෙ සුන්බුන් වෙච්ච මතකයන් ගොඩක් උසුලාගත්ත ජීවිතයකට. මතක කියන්නෙ අපිට කොහොම විදිහකින් වත් පලායන්න බැරි, ජීවිතේ වැදගත්ම අංගයක් බව මුරකාමිම වතාවක් කියා තිබෙනව. ජීවිතේ ගෙවා දැමීම වෙනුවෙන් වැය වෙන ඉන්ධනය තමා මතක කියන්නෙ. හරියට මුරකාමිගෙ කතා වල එන පරණ ලට්ට ලොට්ට පිරිච්ච ස්ටෝරු කාමර තියන නිවාස වගේ. මතක සටහන් උසුලාගෙන යන ජීවිතයක් කියන්නෙත් සංකේතීය වශයෙන් මෙහෙම ලොකු ස්ටෝරු කාමරයක් සහිත නිවාසයකට සමානයි. පොත ඇතුළෙ මුණගැහෙන ටෝරු, නයෝකෝ, මිදෝරි, රේකෝ.. හැම කෙනෙක්ම එහෙම චරිත. ඒ වගේම මේ කතාවේ හැමදෙයක්ම සිදුවෙන්නෙ හැට හැත්තෑව දශකවල ලෝකෙ පුරා උන්මාදයක් වගේ පැතිරගිය විප්ලවකාරී දේශපාලන වටපිටාවක පසුබිම්ව. කතාව ඇතුළෙ මේ විශ්වවිද්‍යාල ශිෂ්‍යයින්ගේ විප්ලවකාරී දේශපාලන ක්‍රියාකරකම් ඉදිරිපත් වෙන්නෙ විවේචනාත්මක දෘෂ්ටිකෝණයකින්.

බහුතර සමාජයෙන් ඈතට පලායන්න උත්සාහ කිරීම මුරකාමි ගෙ කතාවල ස්වභාවයක්. ඔහු ගෙ කතාවල මුණගැහෙන චරිත බොහොමයක් පොදු සමාජය ඇතුළෙ ම ගැවසෙන නමුත් එයට සම්බන්ධයක් නැති, ඇතුළත ආත්මයට හැරුණු දුරස්ථ චරිත. ඒ නිසාම වෙන්න ඕන අදහස්වලින් පොහොසත් ජීවමාන සංවාද මේ කතාවෙ බහුලව දකින්න ලැබෙන්නෙ. බටහිර ගීත, නවකතා තමන්ගෙ කෘතින් ඇතුළෙ යොදා ගැනීම නිසා මුරකාමි ගෙ සාහිත්‍ය එක්තරා ආකරයට ජපානයෙන් පිටස්තර, ආගන්තුක ස්වාභාවයක් ගන්නව. ඒ සාහිත්‍ය දැඩිව ජපානයෙ පොළවට මුල් ඇදගත්ත එකක් නොවෙයි. මම හිතන්නෙ මේ ආගන්තුක ගතිය, එක්තරා ආකාරයකට මුරකමිගේ තරුණ කාලයේ පටන් ඔහු අත්දුටුව, ක්‍රමයෙන් බටහිරකරණය පැවති ලෝකයේ නිරායාස නිරූපිතයක් බව. ඒවගේම ලෝකය පුරා ඔහුගෙ නවකතා ජනප්‍රියත්වයක් ලබන්නත් හේතුවක් වෙන්න  ඇති ඔහුගේ කතාවල තියන මේ බටහිර නැඹුරුව.

කොහොම වුණත්, මුරකාමි මේ නවකතාවෙන් කැඩපතක් අල්ලනව අපේම අතුළාන්තයට. අපේම අවිඥානික ආශාවට. සම්මත ලෝකය ඇතුළෙ බැහැර කරන, නමුත් අපි තුළම සැඟවිලා තියන ඇතුල් සිත ක්‍රියාකාරන ආකාරය ඔහු පෙන්වාදෙනව අපිට. වැදගත්ම කාරණය, මට දැනෙන විදිහට, ජීවිතේ තියන මේ පීඩාකාරී ස්වභාවය ඇතුළෙ අපිට ගැළවීම තියන්නෙ අපි එකිනෙකාට දක්වන ආදරය ඇතුළෙ පමණක් බව මේ කතාවෙන් මුරකාමි අපිට කියනව. බැඳීම් එක්ක අපි අවංක වෙන තරමට, අපි හැම වෙලාවෙම අනෙකාට ඉහළින් සිටිය යුතුයි කියන මානය පැත්තකින් දාලා එකිනෙකාට උදව් කරගන්න තරමට ඒ බැඳීම් ඇතුළෙ සුවපහසු කම ආරක්ෂා වෙනබව ඔහු පෙන්වා දෙනව. වතනබේ ගෙ චරිතය ආශ්‍රයෙන් මෙය හොඳින්ම පැහැදිලි වෙනව. වතනබේ කියන්නෙ ලෝකෙට පේන්න Dont care වර්ගයේ High profile චරිතයක් නඩත්තු කරන්නෙක් නොවෙයි. ඔහු ජීවිතේ දුකත් සතුටත් ඒ ආකාරයෙන් බාරගන්න, අවංකව තමන්ගෙ හැඟීම් බෙදාගන්න, බොරු මවාපෑම් නැති මනුස්සයෙක්. ඔහුට ආකර්ශණය වෙන බොහෝ අය ඔහුට ආදරය කරන්න පටන් ගන්නෙ මේ ගති ස්වාභාවය නිසා ම තමා.

නෝවේජියන් වුඩ් කියන්නෙ කියවූ කෙනෙකුට ලේසියෙන් අමතක කර දමන්න බැරි කතාවක්. යථාර්ථවාදී රීතියකින් ලියා තිබෙන නිසා වැඩිවෙහෙසකින් තොරව කියවාගත හැකි කතාවක්. ප්‍රේමයත් ශෘගාරයත් මුහුවෙලා ගොඩ නැගුණු අපූරුම ජීවිත වියමනක්. මේ කතාවෙ මුණගැහෙන්නෙ ජීවයෙන් පිරි හැබෑම චරිත. ඔබටත් ඔවුන් එක්ක හැටේ දශකයට යන්න පුලුවන් වේවි. අවන්හල්වට, රෙකෝඩ් බාර්වල, දුම්රිය පොළවල්වල, නගරබද පටු මාවත්වල ඔබත් ඔවුන් එක්ක ඇවිද යාවි. තෘණ භූමිවල, අඳුරු වනපෙත්වල ඔබත් ඔවුන් එක්ක තනිවේවි. ඔවුන් අත්විඳින ආදරය, ශෘගාරය, විරහ වේදනාව ඔබටත් දැනේවි. නයෝකෝත්, මිදෝරිත්, වතනබේත් කතාව කියවන කාගෙ වුණත් හැමදාම මතකයේ හිඳීවි. 

ප.ලි. - මේ සිංහල පරිවර්තනයෙ භාෂාව සමහර තැන්වල ගැලපෙන්නෙ නැති බවක් දැනුණා. ඒ තැන්වල ඔරිජිනල් english text එකත් එක්ක කියවා බලන්න වුණා. රෙකමන්ඩ් කරන්නෙ පුලුවන් නම් ඔරිජිනල් English එකම කියවන්න.  ඒත් පරිවර්තනයත් overall ගැටලුවක් නෑ.



Tuesday, April 4, 2023

එන්න මේ දූපතට..

ඔබත් එන්න මහත්මයා..
මේ දූපතට..

ඍතුවෙන් ඍතුවට හිම මිදෙන
ගස් කොළ පවා හීතලෙන් ගල් ගැහෙන,
ඔබේ රටවල් වගෙ නොවෙයි..
තුන්සිය හැටපස් දවසේම 
අඩු නැතිව උණුහුම්ව
හිරු එළිය ලැබෙනවා අපිට..

මාරු වෙන්න දැන් මේ පාරෙන්
ඔබ කැමති තැන්වලින්
කහ ඉරක් ඇඳ තිබුණත් ඔය
පාරෙ පාලුවට..
ගණනකට ගන්නෙපා බිඳුවකට...

අතේ තබාගෙන ඇයි ඔය
හිස් බෝතල් තුණ්ඩු කැබලි ඔය තරමට?
විසි කර දමා කොහෙහෝ තැනකට..
නිදහස් වෙන්න එයින් ඔබ...
කැමති නම් තව
හොඳට හුස්මක් අරගෙන
කෙළ ගහන්න කාරලා පාරට..

කොයියම්ම හෝ මොහොතක 
ඉන්නට සිදුවුණොත් පෝළිමක
ඉන්නට එපා පසුබා..
ගන්න දහිරිය හිතට
ඉදිරියෙන් ඉන්නා මහ සෙනඟ
පෙරළගෙන වුණත් යන්න ඉදිරියට...

ඉහින් කණින් සෙනඟ උතුරන
බස් රියක හෝ දුම්රියක
එල්ලිලා පා පුවරුවේ යන විට
ඇඟ දැවටෙනා සුළඟ සනීපද කොයිතරමට...

අන්න ඒකයි මහත්මයා
ඔබට කිසිදාක නොතේරෙන
අප පමණක්ම හඳුනන
තුන්වන ලෝකයේ සැපත...