"ආගම" සහ "ආධ්යාත්මිකත්වය" බැලූ බැල්මට බොහොම එක සමානව පෙනුණත් මේ දෙක වෙනස් කාරණා දෙකක්. ආගම, මූලික වශයෙන්, සමූහයක් විසින් අනුගමනය කරන, පොදු ඇදහිලි, විශ්වාසයන්, සිරිත් විරිත්, පුද පූජා සහ ඒ සමග බැඳුණු සංස්කෘතිකාංග එක් රැස් කරගත් ආයතනික ස්වභාවයකින් ක්රියාකාරී වෙන යමක්. ආගමක ප්රධානම ලක්ෂණය, මිනිස් ස්වභාවයෙන් ඉහළට නැඟුණු, සහ සියලු දේ ගැන අධිපතිත්වය දරන යම් අදෘශ්යමාන බලවේගෙයක් පිළිබඳ විශ්වාස තැබීම සහ ප්රශ්න කිරීමකින් තොරව එය ඇදහීම. මේ තමා ආගමකට ඇතුළත් වෙන්න තියන මූලිකම කොන්දේසිය. මේ තනි තනි සහ විසිරුණු අදහන්නන් එකට එකතු කර ගැනීමෙන් සමූහයක් විදිහට වඩා බලවත්ව සහ එකිනෙකා අතර සහයෝගිතාවයකින් පවතින්න පුලුවන් කම ලැබෙනව. ඇදහීම, විශ්වාසය "ආගම" නම් ආයතනයක් බවට පත් වෙන්නෙ එහෙම. ආදි කල්පිත විශ්වාසයන් මත පදනම් ව, යම් පුරෝගාමී ශාස්තෲවරයෙක් විසින් දේශනා කරන ලද, ධර්මය, ලෝකය, මිනිස් පැවැත්ම පිළිබඳ අදහස්, පුද පූජා ක්රම පවත්වාගෙන ඒම සහ ප්රචාරණය කිරීමෙන් "සාමූහික බලය" ආරක්ෂා කරගැනීම "ආගම" නම් ආයතනයෙ මූලික කාර්යය වෙන්නෙ. ඒ නිසා ආගම සමාජීය සහ සම්මුතික, පොදු එකඟතාවයන් මත ගොඩනැගුණු යමක් විදිහට හඳුන්වන්න පුලුවන්.
Friday, October 30, 2020
Dead man walking (1995) - ආගම, ආධ්යාත්මය, සදාචාරය
Thursday, October 29, 2020
ප්රසිද්ධිය සහ මිතුදම - Fame and Friendship
Fame and Friendship by Henry Austin Dobson
Tuesday, October 27, 2020
බිතෝවන් ගේ සදාතනික ප්රේමවන්තිය - Immortal Beloved (1994)
වර්ෂ 1827 මාර්තු 26 වන දා, වයස 56 ක් වුණු ඔහු ඇඳේ වැතිරී සිටියා. අක්මාවේ හටගෙන තිබුණු රෝගී තත්ත්වයක් හේතුවෙන් ඔහු සිටියේ ඉතාම අසාධ්යව. ජීවිතය ක්රමයෙන් ඔහු වෙතින් පලා යමින් තිබුණා. තමන්ගේ අවසාන මොහොත අත ලඟ බව ඔහුට දැනෙන්න ඇති. හිතවතුන් කීප දෙනෙක් ඒ අවස්ථාවෙදි ඔහු වටා වටවී සිටියා. හවස් යාමයෙදි අහස අඳුරු පැහැ වුණේ වැස්සක් අතලඟ බව කියමින්. එක්වරම අකුණක් පිපුරුණේ මහ හඬක් නංවමින්. ඔහු තමන්ගෙ දකුණු අත ඉතාම වැර වෑයමෙන් නමුත් ඉහළට එසෙව්වා. ඊළඟ මොහොතේ ඔහුගෙ අවසන් හුස්ම වාතලයට මුහුවුණා. ලුඩ්විග් වෑන් බිතෝවන්, බොහෝ දෙනා හඳුනන ආකරයට, බිතෝවන් නම් ඒ බටහිර සංගීතයේ යුග පුරුෂයා සදහටම දෙනෙත් පියාගත්තා.
Sunday, October 25, 2020
සිහිකල මැනවි මා - Christina Rossetti
Thursday, October 22, 2020
The Machinist (2004)
"තවත් කෙට්ටු වුණොතින් නම් ඔයාව පේන්නෙවත් නැතුව යාවි"
Wednesday, October 21, 2020
Jacobs Ladder (1990)
ජිවිතය සහ මරණය එකිනෙකාගෙන් වෙන් වෙන්නෙ බොහොම පටු සහ ඕනෑම මොහොත බිඳවැටිය හැකි ඉඩ ප්රමාණයකින් බව කිව්වොත් ඒක පැවැත්ම ගැන කරපු ඍණාත්මක ප්රකාශනයක් බව ඔබට කියන්න පුලුවන්. ඒත් මොහොතක් හිතල බැලුවොත්, තමන් බොහෝම සමීපව ආශ්රය කල සහ තමන් ආදරය කල කෙනෙක් ජීවිතයෙන් සමුගත්ත මොහොතක ඒ පුද්ගලය සමග ගතකරපු ජීවිතය මහ රෑක දුටු හීනයක ස්වභාවයෙන් එක මොහොතකින් නැතිවී ගිය එකක් බව ඔබට දැනේවි. සියලු දේ සැණෙකින් නැතිවී යා හැකි තැනක, අපිට හැමදෙයක්ම වෙනුවෙන් ඉතිරි වෙලා තියෙන, ජීවිතයත් මරණයත් අතර පවතින මේ හිස් අවකාශය පිරිල තියෙන්නෙ මොනවයින් ද? කෙනෙක් කියාවි සිහිනවලින්, බලාපොරොත්තු වලින්, ආශාවන්ගෙන්, දිනාගතයුතු අරමුණු වලින් බව. තව කෙනෙක් කියාවි බිඳ වැටුණු අපේක්ෂාවන්, ඉටුනොවුණු ආශාවන්, කළකිරීම්, දුක් දොම්නස් වලින් ඒ අවකාශය පිරිල ඇති බව. ඒ මොකක් වුණත් එදිනෙදා පැවැත්ම ඇතුලෙ ජීවිතේ අරගෙන යනව මිස මෙතනින් එහාට මොකක් වෙයිද, මේ කරපු කියපු දේවල් වලට, අපි ආදරය කල අයට වෙන්නෙ මොකක් ද කියල අපි හිතන්නෙ නෑ. ඇත්තටම ඇයි ඔය දේවල් හිතමින් කාලය නාස්ති කරන්න අවශ්ය..?
Monday, October 19, 2020
වයර් පොටක සෞන්දර්ය
තරිඳු ශ්රී ලොකුගමගේ, මුහුණු පොතෙන් මම හඳුනාගත්ත හොඳම ලියන්නන් අතර ඉහළම තැනක තියන්න පුලුවන් කෙනෙක්. පොත පත ගැන, වාහන, සුරතල් සත්තු මේ ආදී නොයෙක් දේවල් ගැන, තමන්ටම අනන්ය වුණු භාෂා ශෛලියකින්, වචනෙ අර්ථයෙන්ම "රහට" ලියන්න දක්ෂයක් තරිඳු. විශේෂයෙන් වාහන ගැන ඔහු ලියන දේවල්, වාහන ගැන මෙලෝ දෙයක් නොදන්න, වාහන වලට කිසිම කැමැත්තක් නැති කෙනෙකුට පවා බොහොම ආසාවෙන් කියවිය හැකි ඒව. තරිඳු ගෙ මුල්ම නවකතාව, 2019 අවුරුද්දේ එළිදැක්වුණු "වයර් පොටක සෞන්දර්ය" මේ 2020 පොත් ප්රදර්ශනයෙන් මිලදී ගන්නෙ කියවන කාලය අපතේ නොයන්නක් බව ලොකු විශ්වාසයකින්. ඒ විශ්වාසය කඩ නොවූ බව කියන්නෙ සතුටෙන්.
Friday, October 16, 2020
නගරයේ මේ විසල් ඝෝෂාව
Thursday, October 15, 2020
Inside man (2006)
"මගෙ නම ඩෝල්ටන් රසල්. "කවුද?" කියන ප්රශ්නෙට තියන උත්තරේ ඒක. "වුනේ මොකක්ද?" කියන එක හරිම ලේසියි. කිසිම අඩුපාඩුවක් නොහිටින්න සර්ව සම්පූර්ණ බැංකු මංකොල්ලයක් මම සැලසුම් කරල ක්රියාත්මක කලා. "කොහෙද?" කියන ප්රශ්නෙටත් උත්තරේ ඒකමයි. "ඇයි?" කියන ප්රශ්නෙට, අනිවාර්යයෙන් ලැබෙන මුදල්
Wednesday, October 14, 2020
කෘමී ලොවේ දැවැන්තයෙක් Titan Beetle
දකුණු ඇමරිකානු වැසි වනාන්තර කියන්නෙ නොයෙක් ආකාරයේ අරුම පුදුම සත්ත්වයින්ට නවාතැන් දෙන පාරාදීසයක් වගේ කිව්වොත් වඩා නිවැරැදියි. කෘමි සත්ත්වයන් අරගත්තත් ඒ වගේ අපූරුම විශේෂ ගණනාවක් මේ කලාපයෙන් හමුවෙනව. Titan Beetle ඒ අතරෙන් විශේෂයි. දකුණු ඇමරිකාවේ පමණක් නොවෙයි මුලු ලෝකෙන්ම විශාලම කෘමි සතුන් අතර එක් විශේෂයක් Titan Beetle. අඟල් 6.5 ක් පමණ දිගට, වැඩුණු මිනිසෙකු ගෙ සම්පූර්ණ අතලේ ප්රමාණයට ආසන්න දිගකින් මේ Titan Beetle කෘමියෙක් වර්ධනය වෙනව. ඔබ කවුරුත් දන්න විදිහට කෘමි සතුන් මුලින්ම පිලා අවධියක් පසු කරමින් තමයි සම්පූර්ණ වැඩුණු අවස්තාවට පත් වෙන්නෙ. ඒත් තවම Titan Beetle වර්ගයෙ පිලවෙක් සොයාගන්න ලැබිල නැති බවයි වාර්තා වෙන්නෙ. මේ පිලවෙක් අඩියක් පමණ දිග විය හැකි බව අනුමාන කරනව. පියාපත් පිහිටා තිබුණත් ශරීරයෙ විශාලත්වය නිසා පොළවේ ඉඳගෙන පියාසරන්න මේ කෘමියාට හැකියාවක් නෑ. ගසක නැත්නම් වෙන ආධාරකයකින් ඉඳගෙන වාතලයට පැනීමෙන් මොවුන් පියාසැරිය ලබාගන්නෙ. පියාඹන අවස්තාවෙ සෑහෙන ලොකු ශබ්දයක් නික්මෙන බව තමයි කියන්නෙ. විශේෂයෙන් දකුණු ඇමරිකානු කලාපයෙ සංචාරකයන් මේ සත්ත්වයන් සියැසින් දැකගන්න උත්සාහ කරන නිසා සංචාරකයන් අතරේ සෑහෙන ජනප්රියත්වයක් උසුලන බව කියවෙනවා. කොහොම නමුත් වනාන්තර විනාශය නිසා වඳවී යෑමේ තර්ජනයට මුහුණදි ඉන්න අපූරු කෘමි සත්ත්වයෙක් Titan Beetle.
Sunday, October 11, 2020
නිම්නාගේ ඉතිහාසය
ෆේස්බුක් එකවුන්ට් එකක් පටන් ගන්න එක ඉතාම ඓතිහාසික සිදුවීමක් වේවි කියල කවදාකවත් හිතුවද? සාමුහික මිනිස් පැවැත්මක ඉළඟ පියවර තීරණය කරන අතිශ්ය වැදගත් මොහොතකට තමන් දායක වෙන්න යනව වගේ හැඟීමක් ෆේස්බුක් එකවුන්ට් එකක් හදාගන්න කිසි කෙනෙකුට කවදාකවත් තියෙන්න නැතුව ඇති. අනෙක් අතට අපි දේවල් කරන්නෙ ඉතිහාසය සටහන් කරන අරමුණෙන් නොවෙයි නෙ. අපි කරන්නෙ ඒ මොහොතෙ ජීවිතේ ගත කරන එක පමණයි. ඒත් ආපහු අපි පහුකරන් ආව අතීත සිදුවීම් දිහා හැරිල බැලුවම එදිනෙදා දෛනිකත්වය ඇතුලෙ අපේ වර්තමාන මේ මොහොත හැඩගස්වන තීරණාත්මක දේවල් තිබුණ නේද කියල හඳුනගන්න පුලුවන්. සමාජ මාධය සහ ඒක අපේ ජීවිතය ඇතුලෙ ස්ථානගත කරන්නෙ කොයි වගේ තැනකද කියල හිතල බැලුවොත් මේ බලපෑම ගැන අදහසක් ගන්න පුලුවන්.
Friday, October 9, 2020
ඔව් ඒ ඔබ....
Wednesday, October 7, 2020
අසන් බමරුනි..
Monday, October 5, 2020
සමාජ මාධ්යවල නොපෙනෙන මුහුණ. The Social Dilemma (2020)
කොහේ හරි පොදු තැනක, සමාජයෙ යම් පිරිසක් ගැවසෙන අවකාශයක ටිකක් වටපිට බැලුවොත් දකින්න ලැබෙන බොහොම සුලබ දර්ශනයක් තමා බොහෝ අය ඉන්නෙ තමන්ගෙ දුරකථන තිරයට එබිල, වටපිටාව ගැන කිසි හැඟීමකින් තොරව. ඒ අය මේතරම් උනන්දුවෙන් කරන්නෙ මොකක්ද කියල හොයා බැලුවොත් Facebook, Instagram, Twitter වගේ සමාජ මාධ්ය වල ඉහළ පහල යමින්, Whatsapp වගේ Massaging app එකක් භාවිතා කරමින් කාලය ගතකරන එකයි වැඩිදෙනා කරන්නෙ. ඒත් ඔය අතරෙ තමන්ට වෙන්නෙ මොකක්ද කියල ඒ අයට අදහසක් නැති බව පැහැදිලියි.