Monday, January 31, 2022

Pushpa : The Rise : 1 (2021)

2021 කියන්නෙ තෙළිඟු සිනමාවට හොඳ අවුරුදදක්. Shyam Singha Roy, Pushpa වගේ Production පැත්ත අතින් වගේම ප්‍රතිචාර අතිනුත් දැවැන්ත මට්ටමේ චිත්‍රපටි තෙළිඟු භාෂාවෙන් මේ අවුරුද්දේ එළියට ආව. Pushpa ගැන කියන්න තියෙන්නෙත් මදි නොකියන්න පැය තුනකට කිට්ටුවෙන්න කාලයක් පුරා හොඳට Entertain කරන්න පුලුවන් Typical Indian Masala ගණෙයෙ චිත්‍රපටයක් බව. නමුත් ආයෙ ආයෙම කියන්න සිද්දවෙනව මේ කාරණේ. දකුණු ඉන්දියාව දැන් හැම අතින්ම බොලිවුඩ් පහුකරන් ගව්ගාණක් ඉදිරියෙන් ඉන්න බව. 

ප්‍රධාන චරිතෙ කරන අල්ලු අර්ජුන් ඉන්න film එකක්වත් කලින් බලල නෑ. මෙතන නම් චිත්‍රපටය විසින් ඉල්ලන දේ දීල තිබුණ බවක් දැක්කෙ. ඒ කියන්නෙ සමාජෙ නිතරම බලවතුන් අතින් තැලෙන පොඩිවෙන පීඩිත පන්තියෙ ඉඳන් මතුවෙන පුෂ්පා නම් දඩබ්බර, හිතුවක්කාර චරිතෙ නියම විදිහ ඉදිරිපත් කර තිබුණා කියන දෙය. ෆහාඩ් ෆාසිල් ගැන අමුතුවෙන් කියන්නෙ නෑ. මිනීමරු ඇස් දෙකෙන්, බලන මිනිහෙකුගෙ ඇඟ සීතල වෙලා යන බයංකාර හිනාවෙන් ෆාෆා චිත්‍රපටය අන්තිම විනාඩි කීපය තමන්ගේ කර ගන්නව. නමුත් මේ පුෂ්පා ගේ කතාව. වීරයා කොයි මොහොතක හරි ප්‍රතිවීරයා යටපත් කරගෙන ඉහළට මතුවෙනවාම තමයි. හැබැයි මේ කලු සුදු චරිත දෙක මුණ ගැස්වීමෙන්ම චිත්‍රපටයෙ ත්‍රිල් එක උපරිම තැනට ගේනව (සුදු කියන්නෙමේකෙ වීරයා "හොඳ" චරිතයක් කියන අදහසෙන් නෙමේ). උපරිම තැනට ඇවිල්ල Pushpa : The Rise එහෙම නැත්නම් මේ කතාවෙ පළමු කොටස ඉවර වෙනව. දෙවනි කොටස Pushpa  : The Rule තමා ඊළඟට එන්න නියමිත. ඊලඟ කොටස වඩා රසවත් විය හැකි බවක් තමා ඒ අවසානය අනුව නම් පේන්න තියෙන්නෙ.



Shym Sinha Roy (2021)

හරියටම 90 දශකයෙ හින්දි චිත්‍රපටයක් බලනව වගේ vibe එකක් මට නම් Shyam Sinha Roy බලනකොට දැනුනෙ. නානි වෙනුවට ශාරුක් හෝ සල්මාන්, සායි පල්ලවී වෙනුවට මධුරි, ක්‍රීති ෂෙට්ටි වෙනුවට ජුහී වගේ හිටිය නම් හොඳ combination එකක් වෙන්න තිබ්බ. ඒත් බොලිවුඩ් කියන්නෙ දැන් රීමේක් සහ යහ බයෝපික් වුඩ් එකක් බවට පත් වෙලා තියන හින්ද මේවගේ Mass Scale Romantic Drama ඒ පැත්තේ හැදෙන්නෙම නැති තරම්. ඉන්දියානු සිනමා ආධිපත්‍යය දැන් තියෙන්නෙ උතුරේ නෙමෙයි දකුණේ. දෙමළ, මලයාලම්, කන්නඩ, තෙළිඟු ඒ අතින් සෑහෙන ඉදිරියෙන් ඉන්න බව කියන්න ඕන. තෙළිඟු භාෂාවෙන් නිර්මාණය වෙන Shyam Sinha Roy කියන්නෙ එහෙම ලොකු වැඩක්. කලින් කිව්ව වගේ 90 ගණන්වල අපි දැකපු බොලිවුඩ් මසාලා රසටම හදපු අලුත් ඉන්දියානු රසමසවුළක්. අසාධාරණේ දැකපු තැන නැගීසිටින සුපිරි වීරයෝ, ඉටි රූප වගේ ලස්සන, නැටුම් ගැයුම් වලින් අගතැන්පත් නාටිකාංගනාවො, අධර්මිෂ්ඨකම ඉහවහා ගිය දුෂ්ටයො, මරණින් පස්සෙත් ආයෙ හොයාගෙන එන පරම පිවිතුරු සංසාරික පෙම්වත්තු, ඇඟ කිළිපොලා යන සටන් මේව තමා මේ මසාලාවෙ රසකාරක. Shyam Sinha ත් රහ අඩු නොකර විඳගන්න සලස්වන හොඳ Entertaining වැඩක්. මුල ඉඳන් අගටම කිසි කම්මැලි කමක් නැතිව බලා ඉන්න පුලුවන්. විශේෂම දේ ඉතින් සායි පල්ලවී බව අමුතුවෙන් කියන්න ඕන නෑ නෙ. සායි පල්ලවී හැරුණත් ඇති තියනව අමුතුම ලස්සනක්. සායි ගේ නර්තන හැකියාවෙන් හොඳ වැඩක් අරගෙන තියන බව කියන්න ඕන. ඇත්තටම සායි ව ලස්සනටම දැකපු තැනක් මේ චිත්‍රපටය. සෑහෙන දෙනෙක් දැනටමත් මේක බලල තියන බව තමා දැක්කෙ. කෙනෙකුට අනුව නම් මේක මෑත යුගයේ බිහිවුණු මහා ප්‍රේම කාව්‍යක් බව කියන්න පුලුවන්. Visualy නම් මේ වැඩේ අනිවාර්යයෙන් ලස්සනයි. ඒ ගැන කියන්න දෙයක් නෑ. ඒත් ලොකූ තේරුම් හිතන්න නැති සරලව enjoy කරන්න පුලුවන් හොඳ රසවින්දනාත්මක චිත්‍රපටයක් මේක මට නම්.



Friday, January 28, 2022

ප්‍රේමය, මට අවැසි නැත ඔබ

දහවලෙහි මා මගේ ප්‍රේමය,
සවිමත්ය සුරැකිය බොහෝසේ,
එබැවින් මට අවැසි නැත ඔබ...
උමතු සිතුවිලි තුළ මගේ
සැරිසරමි මම මේලොවේ
සිතු ලෙස වළකාලමින් සුළඟ...
ප්‍රීති ගීයෙහි මාගේ
සිටිනු මැන සිරගතව..
ප්‍රේමය මට ඔබ අවැසි නැත...
පිරී සිටිනෙමි මෙවැනි දේ තුළ..
බොහෝ දුරසිට ඔබ
සිටිනු මැන ගොළු කර හදවත..

එනමුදු රැයේ මැදියමේ
මුළු ලොව ගිලී යනවිට පාළුවේ
නිහඬතාවේ ගැඹුරු නින්දේ
තාරකා වැතිරෙන විට කඳු මත්තේ
ප්‍රේමය, මගේ හදවත 
අයදියි ඔබේ කටහඬ...
ප්‍රේමය එවිට, 
ඉඩදෙනු මැනවි ඔබෙ හදට
පිළිගන්න මා හදෙහි ඇමතුම...
ගීයක් සේ මිහිරිව..
ගැයෙන්නට ඔබට 
මා තුළ..
.
.
.
- Sarojini Naidu කිවිඳිය ගේ A poets love song නම් පැදිය ඇසුරෙන්



Thursday, January 27, 2022

Petite Maman (Little Mother - 2021)

 Petite Maman (Little Mother - 2021) 


“you didn’t invent my sadness”

පොඩි දරුවෙක් සහ වැඩිහිටියෙක් කියන්නෙ වෙලාවකට ලෝක දෙකක ජීවත් වෙන දෙන්නෙක්. දරුවෙකුට නම් තමන්ගෙ අවට ලෝකය ගැන නිවැරදිම වැටහීමක් නෑ. ඒ නිසාම වෙන්න ඕන ඒ ජීවිතේ ගත වෙන්නෙ බොහෝම නිදහසේ සැහැල්ලුවේ. වෙලාවකට උතුරා යන සතුටත්, තවත් වෙලාවක තරහවත් කේන්තියත්, ඉන්පස්සෙ ආදරයත් කරුණාවත් පොඩි උන්ගේ ලෝකේ ඇතුලෙ වෙනස් වෙන්නෙ බොහෝම ඉක්මණ්ට. වැඩිහිටි ලෝකෙ ඊට වෙනස්. රට ලෝකෙ සමාජෙ ගැන දැනුවත් වෙන තරමට වගකීම පීඩනය වැඩි වෙන්න පටන් ගන්නව. ජීවිතේ බර දැනෙන්න පටන් ගන්නව. ඒ වුණත් දරුවෙක්, දෙමාපියෙක්, පවුලක් විදිහට මේ ලෝක දෙක මුණගැහෙන තැනක ඇතිවෙනව අමුතු බැඳීමක්. විශේෂයෙන් පවුලක් ඇතුළෙ පැවැත්මට නම් මේ බැඳීම හොඳ මට්ටමේ එකක් වීම අනිවාර්යයි. 2021 අවුරුද්දේ ප්‍රංශ භාෂාවෙන් තිරගත වුණු  Petite Maman චිත්‍රපටය මෙන්න මේ කාරණාව මුල්කරගෙන නිමැවී තිබෙන අපූරුම සිනමාපටයක්.

Petite Maman පැය 1 විනාඩි 12 පමණ ධාවන කාලයක් තියන, සාපේක්ෂව කෙටි වගේම සරල කතාපුවතක්. ඒත් ඇත්තටම ඒ සරල කම ඇතුළේ කියවෙන්නෙ මහ සංකීර්ණ ජීවිත කතාවක්. Nelly අවුරුදු අටක පුංචි ගෑනුලමයෙක්. Nelly ගේ ආච්චි අම්මාගෙ මරණය එක්ක Nelly එයාගෙ අම්මාත් තාත්තාත් එක්ක අම්මා කුඩා කාලෙ හැදුණ වැඩුන නිවහනට එනව. Nelly ගෙ අම්මා එයාගෙ ළමා වයස ගතවුණු හැටි Nelly ට කියල දෙනව. ඒත් Nelly ට දකින්න ලැබෙන්නෙ එයාගෙ අම්මා මහ දුකකින් ඉන්නා බවක්. එයා නොදන්න මොකක්දො අඳුරකින් අම්මාව වැහිල ගිහින් වගේ. එයාට ඒ ඇයි කියල හිතා ගන්න බැහැ. දවසක් Nelly ගෙදර කිට්ටුව තියන කැලේ ඇතුළෙ සෙල්ලම් කරමින් ඉද්දි දකින්න ලැබෙනව එයා වගේම තව ගෑනුලමයෙක්ව. එයා ගෙ නම Marion. ඉක්මනින්ම Marion සහ Nelly හොඳ යාලුවන් බවට පත්වෙනව. Marion සහ Nelly හොයාගන්නව තමන් අතරේ අපූරු සම්බන්ධයක් ඇති බව..

Petite Maman යථාර්ථයේ සීමාව ඇතුළෙ ඉඳිමින්ම එය ඉක්මවා යන කතාවක්. ඒ නිසා තේරුම් ගන්න බැරි අමුතු මායාමය ස්වභාවයක් චිත්‍රපටය ඇතුළෙ අපිට දැනෙනව. මොකක්ද ඒ සිද්දවුණේ කියන දේ ගැන අපිට කතාව ඇතුළෙ පැහැදිලි කර දෙන්නෙ නෑ. නරඹන්නා විසින්ම එය තමන්ට දැනෙන ආකාරයකට විඳගත යුතුයි. කලා කෘතියකට කොයිතරම් අපූරුවට යථාර්ථය ඉක්මවල ජීවිතේ විවරණය කර දෙන්න පුලුවන් ද. එයට හොඳම උදාහරණයක් මේ චිත්‍රපටයම.

Nelly ගේ සහ Marion ගේ චරිත රඟදක්වන Joséphine Sanz සහ Gabrielle Sanz හැබෑ ජීවිතේ නිවුන් සහෝදරියන්. Petite Maman තිරරචනය සහ අධ්‍යක්ෂණය කරන්නෙ 2019  අවුරුද්දේ Portrait of a lady on fire නිර්මාණය කරපු ප්‍රංශ ජාතික සිනමාවේදිනි Céline Sciamma. ඇගේ සිනමා භාවිතාව ප්‍රකට වෙන්නේ ගැහැනියකගේ ජීවිතය ප්‍රධාන වශයෙන් තේමා කරගැනීම නිසා. Petite Maman ඇතුළෙත් ඒ කාරණාව දැකගන්න පුලුවන්. Petite Maman 2021 අවුරුද්දේ හොඳම චිත්‍රපට අතරට එකතුකරන්න පුලුවන් අපූරුම සිනමා නිර්මාණයක් බව කියන්නම්.



Monday, January 24, 2022

A Hero (2021)

"පූජාසනයේ ඔබ හිඳුවා ඔබට පුදන ලෝකයමයි ඔබට එරෙහි වී නැගිටින්නේ"

මේ ඩිජිටල් යුගයේ කෙනෙකුට කරන්න අමාරුම දේ තමා මාධ්‍ය ඇතුළෙ කැපීපෙනෙන චරිතයක් නොවී ඉන්න එක කියල කවුදෝ කියල තියනව. ලෝකෙ පුරා අස්සක් මුල්ලක් නෑර පැතිරිලා තියන සමාජ මාධ්‍ය එක්ක කෙනෙකුට වීරයෙක් වෙන්න පුලුවන් හරි ඉක්මණින්ම. සමාජෙ හැදිල තියන වීර ප්‍රතිරූප කැඩිල බිඳිල කුඩු පට්ටම් වෙලා යන එකත් ඉක්මනින්ම වෙන්න පුලුවන් ඒ වගේම. කෙනෙකුට ඕන විදිහට කතාවක් හදල ප්‍රතිරූප ගොඩනඟාගන්න පුලුවන්. ෆේස්බුක් ඇතුළෙ නම් ඒවට ලයික් ලැබෙනව ඒව ශෙයාවෙනව. එයින් පිටත සමාජෙ කතා කරන මාතෘකා බවට පත්වෙනව. නමුත් පොඩි දෙයක් එහාමෙහා වුණු ගමන් අර හැමදේම ආයෙ කණපිට ගැහෙනව. අර වීරය එක සැණෙන් දුෂ්ටය වෙලා ඉවරයි. මේවට උදාහරණ ඕන තරම් සමාජ මාධ්‍ය වල දිවා රෑ ඉන්න ඔබ මම දැකල ඇති. මනුස්සයෙක් එහෙම දෙයක් කරන්න පෙළඹෙන්නෙ ඇයි. ඔහුගෙ පසුබිම් කොයි වගේ එකක්ද කියන කාරණය ගැන වඩා සමීප කියවීමක් ඇතුළත් වෙන කතාපුවතක් තමයිA Hero චිත්‍රපටයෙ අන්තර්ගතය වෙන්නෙ. 

A Hero සම්න්ධයෙන් අවධානයට ලක්වෙන පළමුවෙනි කාරණය තමා මේ චිත්‍රපටයෙ අධ්‍යක්ෂවරයා Asgar Farhadi වීම. ලෝක සිනමාව ගැන උනන්දු කෙනෙක්නම් අනිවාර්යයෙන් ඔබ ඔහු ගැන අසාඇති. ඉරාන සිනමාව ලෝක මට්ටමට ඔසවා තබන්න Kiarostami වැනි අයගෙන් පසුව මෑත කාලීනව වැඩිම දායකත්වයක් දුන්න කෙනෙක් ඔහු. සාමාන්‍යයෙන් කලාකරුවෙකුගෙ හැම නිර්මාණයක්ම අග්‍රගණ්‍ය කලාකෘති බවට පත්වෙන්නෙ සෑහෙන කලාතුරකින්.  Farhadi කියන්නෙ එහෙම දුර්ලභ ගණයේ නිර්මාණ කරුවෙක්. ඔහුගේ A separation, About Elly, The Salesman වගේ චිත්‍රපටි කෙනෙක් ජීවිතේ අතුලෙ අනිවාර්යයෙන් නරඹා තියෙන්න ඕන විදිහට නම් කල හැකි නිර්මාණ. 

Farhadi ගෙ චිත්‍රපටවල දැකගන්න පුලුවන් පොදු කාරණාව ඉරාන සමාජෙ ඇති හැබෑම ප්‍රශ්න බොහෝම යථාර්ථවාදීව පෙන්වාදීම. මේ යථාර්ථවාදි ආකෘතිය බොහොම අපූරුවට තමන්ගෙ සිනමාපට ඇතුළෙ භාවිතා කරන කෙනෙක් Farhadi. ඔහුගේ චිත්‍රපට ඇතුලෙ, චරිත සහ සිදුවීම් අතර මතුකරන කතාවේ කේන්ද්‍රීය ගැටුම ඉතාම ප්‍රබලව ඔහු ඉදිරිපත් කරනව. එක මොහොතක් ඇස් ඉවතට ගන්න නොහිතෙන ආකාරයේ කුතුහලයක් යම් කතාපුවතක් ඇසුරෙන් ඔහු ගොඩනගනව. A hero ටත් මේ කතාව වලංගුයි. A hero 2021 cannes සම්මාන උළලේ Grand Prix සම්මානයෙන් පිදුම් ලබනව වගේම 2022 ඔස්කාර් සම්මාන උළලේ හොඳම විදෙස් භාෂා චිත්‍රපට අතරේ ඉරාන නියෝජනය විදිහට A Hero තෝරාගෙන තිබෙනව. Farhadi 2012 වසරේ A Separation සහ 2017 The Salesman වෙනුවෙන් හොඳම විදෙස් භාෂා චිත්‍රපටයට හිමි ඔස්කාර් සම්මානය දිනාගන්න සමත්ව තිබෙනව. මේ අවුරුද්දේ තමන්ගේ තුන්වෙනි ඔස්කාර් සම්මානය දිනාගන්න Farhadi ට හැකියාව ලැබෙයි ද..



Wednesday, January 19, 2022

දරුවනි ඔබ, දිවිගෙවා නැත තවම..

දරුවනි ඔබ,
දිවිගෙවා නැත තවම,
ජීවිතය නම් ඔබට තවමත්
පාට තැවරුණු සිහිනයකි..
නොසැලකිලිමත් විනෝදෙන් පිරි
සතුටුබර සැණකෙළියකි...
ඇතුළු ගැඹුරේ ඔබේ හදවත්
එළිය දෙන මුතු මැණික් පතුලේ
නිවී දැල්වෙන පහන් දැල්ලකි...

දරුවනි ඔබ,
දිවිගෙවා නැත තවම,
පැවතුණා පමණි ඔබ
ඔහේ ගලනා කාලය තුළ..
අවදිවෙන තුරු එහිම කෙළවර
අයදිමින් ආදරය බිඳුවක්..
සොයා දුවමින් මේ අරුම ලොව
රුහිරු ගලනා කැළැල් අතරින්
බිම වැටී යළි නැගී සිටිමින්...

මුණගැසෙන තුරු දිනෙක ඔබ හට
මඟ බලා උන් රිදුම් දිවියේ...
සිටින තුරු ඔබ දරා උසුලා
බිඳී විසිරුණු සිහින ඔබගේ...
කැළැල් මතු වී රිදුම් දෙන තුරු
අනවරත ජීවිතේ සටනේ...
දරුව ඔබ හට
කියන්නට නොහැක කිසි කළ
සැබවින්ම දිවිගෙවා ඇති බව...
.
.
.

"සරෝජිනී නායිදු" කිවිඳිය ගේ Life නම් පැදිය ඇසුරෙන්



Tuesday, January 18, 2022

The Hand of God (2021)

"ජීවිතය අසීරු යැයි මට දෙවතාවක්ම පසක් විය. එක වරක් ඔබ පැමිණීමට පෙර ය. දෙවනවර ඔබ ගිය පසු ය"

එහෙම කියන්නෙ ඕෂෝ. මිනිස්සු විදිහට අපේ පැවැත්ම තවත් කෙනෙක්, හදවතට සමීප ආදරණීයයෙක් එක්ක කොයිතරම් බැඳිල තියනවද කියන දේ එක වාක්‍යයකින් පැහැදිලි කරන්න මීට වඩා හොඳ වෙනත් විදිහක් තවත් නැතුව ඇති. ඒ තරම් අපි පවුල ඇතුලෙ, දරුවන් දෙමව්පියන් විදිහට, ප්‍රේමවන්තයන් වන්තියන් විදිහට, යාලු මිත්‍රයන් අතරේ එකිනෙකාට බැඳිල ඉන්නව. මනුස්සයෙක් අසරණ තැනට වැටෙනව කියන්නෙ මෙහෙම කිසි කෙනෙක් තමන්ට නැහැ කියල තේරුම් යන මොහොතක් ආවම. කියා ගන්න කෙනෙක්, හේත්තු වෙන්න උරහිසක්, අල්ල ගන්න විශ්වාසවන්ත අත්දෙකක්.. මේව කිසි දෙයක් තමන්ට නැති වුණාම. මනුස්ස ජීවිතයක කඩා වැටෙන්න පුලුවන් අඳුරුම ප්‍රපාතයකට ඇද වැටෙන්නෙ තමන් හදවතින්ම ආදරය කල කවුරුත් තමන්ට නැහැ කියන තැනට ආවම. ලෝකයෙ මෙතෙක් බිහිවෙලා තියන කවි, ගීත, චිත්‍රපට, කතන්දර බොහෝමයක් ලියවෙන්නෙ ඔය හිස්කමේ වේදනාව මැද්දෙන්. සමහර විට මිනිස්සු එහෙම දුකක් නොවින්ද නම් අර තරම් කලා නිර්මාණ බිහි නොවෙන්න තිබ්බ. එක පැත්තකින් මිනිස්සු වේදනාව විඳවීමට එහා ගිහින් ඒක වින්දනයක් බවට පත්කරගන්නව කලාව හරහා. "දිවිය මොනතරම් සුන්දර දෝ, දුකම කොයිතරම් සතුටක් දෝ" කියල කියවෙන්නෙ එතකොට තමයි.

Fabietto ඉතාලි ජාතික තරුණයා මෙන්න මේ අහිමිවීමේ අත්දැකීමෙන් බොහෝම තදබල විදිහට පීඩා විදිහට පීඩා විඳිමින් හිටිය. 

"යථාර්තය කියන්නෙ මහ පිස්සුවක්. මට ඕන ඒකෙන් මිදෙන්න. මට ඕන චිත්‍රපට හදන්න"

Fabietto එහෙම කිව්වෙ ඇත්ටම ජීවිතේ විඳින්න සිද්දවුණු දේවල් ඒතරම් දරාගන්න අපහසු නිසා. Fabietto නිතරම තනිවම ඉන්න පුරුදු වෙලා හිටපු තරුණයෙක්. ඔහුට යාලුවෙක් මිත්‍රයෙක් කියන්න කවුරුත් හිටියෙ නෑ. ටිකක් හරි ඔහුට සමීපයෙන් උන්නෙ දෙමව්පියනුත්, පවුලේ හිතවතුනුත් තමා.. ඒත් මේ හැමදෙයක්ම අහිමි වෙන මොහොතක් ආවම ජීවිතේ ඇත්තම වේදනාව මොකක්ද කියල Fabietto ට දැනෙන්න පටන්ගත්‍ත. ඒ හින්ද  රෝම නගරයට ගිහින් චිත්‍රපට කලාව තවදුරටත් ඉගෙනගන්න එයා හිතමින් උන්න.

දවසක් Fabietto ට එයා ආසම චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂවරයා වුණු Capuano මුණගැහුණ. Fabiettoට ඕන වුණා ඔහුත් එක්ක  කතා කරන්න. 

"හැමෝටම ඕන චිත්‍රපට් හදන්න. චිත්‍රපටි හදන්න නම් හොඳ කොන්දක් තියෙන්න ඕන.. ඔයාට එහෙම එකක් තියනවද? මට නං සැකයි ඒගැන. ඔයාට මොකක් හරි වේදනාවක් තියෙන්න ඕන... නෑ ඔයාට ඒකත් නෑ.. ඔයාට තියෙන්නෙ හීන විතරයි.. හීන එක්ක ඔයා හදන්නෙ නිකම් සුබවාදී දේවල් විතරයි.. ඒක උගුලක්... ඔයාගෙ වේදනාව ඇත්ත එකක් නෙමේ... ඒක ඔයා හදාගත්තු එකක්... ඔයා කරන්න හදන්නෙ මොකක්ද? රෝමෙට යන්න.. ඒක මහ විකාරයක් ඇත්තට... රෝමෙට ගියා කියල ඔයා ඔයාගෙ අසාර්ථක කමෙන් ගැලවෙන්න නෑ... කිසි කෙනෙකුට බෑ තමන්ගෙ අසාර්ථක කමෙන් ගැලවෙන්න..  ඒවගේම මේ නගරෙ කිසි කෙනෙකුට බෑ ඒකෙන් පිටවෙන්න.. රෝමෙට ගිහින් ඔයා මොන මගුලද කරන්නෙ.. මේ නගරෙම කොච්චර කතන්දර වලින් පිරිල ද.. අර බලනව..."

Capuano බොහෝම ආවේගයෙන් ඒ වචන ටික කියල දැම්ම Fabietto ට.  ඔහුට capuano මුණගැහෙන්නෙ අහම්බයකින්. ඒ හින්ද Fabiettoට මේ මොහොත හීනයක් වගේ. නමුත් මොනාද ඒ චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂවරයා කියන්නෙ? කියන්න දෙයක් තියන්න ඕන? වේදනාවක් තියන්න ඕන? දුකක් වේදනාවක් නොවින්ද කෙනෙක් කොහෙද ඉන්නෙ? එහෙනම් හැමෝම මහා කලා කාරයො වෙන්න එපැයි..

"ඒක නිකම්ම කියල දාල හරියන්නෑ. ඒක හරියට කියන්න ඕන"

මොකක් ගැනද මේ සිනමාවේදී Capuano මහත්මය කියන්නෙ?
.
.

නාපොලී නැත්නම් නේපල්ස් කියන්නෙ මුහුද අද්දර පිහිටා තිබුණ බොහෝම සුන්දර නගරයක්. ඉතාලියේ තිබෙන ප්‍රධානතම නගර අතරින් එකක්. 1980 දශකයේ මැද භාගයෙ මේ නේපල්ස් නගරෙ ලෝකය පුරා ප්‍රසිද්ධියට පත්වෙනව. ඒ 1984 අවුරුද්දේ සුප්‍රකට ආජෙන්ටිනියානු පාපන්දු ක්‍රීඩක ඩියාගේ මැරඩෝනා ඉතාලියේ නේපල්ස් ක්‍රීඩා සමාජය වෙනුවෙන් ක්‍රීඩාකිරීමට පැමිණීම. මේ වෙනුවෙන් නේපල්ස් ක්‍රීඩා සමාජයෙන් ඔහුට ගෙවන මුදලත් වාර්තාගත එකක්. ඒ ඩොලර් මිලියන 10.48 ක්! මැරඩෝනා පසුකාලීනව තමන්ගේ "Touched by God" නම් කෘතියේ ඒ ගැන සඳහන් කරන්නෙ මෙහෙම.

"ඔවුන් මට ආදරය කළා, ඔවුන් මට ඇත්තටම ආදරය කළා"

මෙතනදි ඔවුන් නමින් හඳුන්වන්නෙ නේපල්ස් නගරෙ ජනතාව. මැරඩෝනාට ආදරය කළ දස දහස් ගණනක් නේපල්ස් නාගරිකයන් අතරේ Paolo Sorrentino කියන්නෙ එක් තරුණයෙක් පමණයි. මේ තරුණයා පසුකාලීනව පිටපත් රචකයෙක් වෙලා ඉන් පස්සෙ සම්මානනීය චිත්‍රපට අද්‍යක්ෂවරයෙක් බවට පත් වෙනව. 2021 අවුරුද්දේ The hand of the God නමින් ඔහු නිර්මාණය කරන්නේ තරුණ වයසේ නේපල්ස් නගරේ තමන්ගේ ජිවන අත්දැකීම. මෙතන Fabietto කියන්නෙ වෙනකවුරුත් නොවෙයි Sorrentino මයි. චිත්‍රපටය ඇතුලෙ  එක මොහොතක මැරඩෝනා නිසා Fabietto ගේ ජිවිතය බේරෙනව. ඒ කොහොමද කියන දේ The hand of God නැරඹුවොත් ඔබට දැකගන්න ලැබේවි.

The hand of the God  චිත්‍රපටය මුල්භාගයේ මුළුමණින්ම වගේ පෙන්වන්නෙ Fabietto සහ එයාගෙ පවුලේ අය ගතකරන විනෝදකාමී සැහැල්ලු ජීවිත රටාව. ඇත්තටම වද වෙන්න කාරණයක් Fabietto ට නොතිබ්බ ගාණයි. නමුත් චිත්‍රපටය මැදදි මේ විනෝදය සහමුලින්ම කණපිට පෙරළෙනව. Fabiettoට මෙතෙක් තිබුණු නිදහස් සැහැල්ලු ජීවිතේ එකවරම අවසාන වෙනව. ජීවනබර කියන දේ එකවරම ඔලුවට කඩාවැටෙනව. හිතන්න එහෙම යෞවනයේ උපරිම සැහැල්ලුවෙන් පසුවුණු කෙනෙකුට එහෙම දෙයක් වුණාම එතනින් එහා ජීවිතේ ඔහු අරගෙන යන්නෙ කොහොමද? Sorrentino ට සිනමාකරුවෙක් වෙන්න බලපෑම් කරමු මූලික සිදුවීම් ටිකයි ඔහු මේ Fabietto ගෙ චරිතය හරහා කියන්නෙ.

Hand of God, මේ පාපන්දු ක්‍රීඩක මැරඩෝනා ලැබුව විරුදාවලි නාමයක්. ඔහුට මේ නම ලැබෙන්නෙ 1986 ලෝක කුසලාන තරඟාවලියෙදි මැරඩෝනා ලබාගත්ත ගෝලයක් නිසා. හිසින් පන්දුවට පහර දීමෙන් මැරඩෝනා අපූරු ගෝලයක් වාර්තා කළා. නමුත් ඔහු පන්දුව ගෝලයට යොමුකරන්නෙ හිසින් නොවේ අතින් බව චෝදනාවක් එල්ලවුණා. ඒ යුගයේ තාක්ෂණය එක්ක ගෝලය ලබාගන්න අවස්ථාවේ වීඩියෝ දර්ශන ඉතාම සමීපව නැරඹුවත් මැරඩෝන පන්දුව ගෝලයට යොමුකරන්න පාවිච්චි කලේ හිස ද අත ද කියන දේ නිවැරැදිව තෝරාබේරාගන්න බැරි වුණා. මේ ගැන මැරඩෝනා ගෙන් විමසුවාම ඔහු කිව්වෙ. ගෝලය ලබාගත්තෙ "මැරඩෝනාගේ හිසෙන් සහ දෙවියන්ගේ අතින්" බව. මේ නිසා ඔහුට දෙවියන්ගේ හස්තය "The hand of God" නාමය ලැබෙනව. මැරඩෝනා ලබාගත්ත මේ ගෝලය සියවසේ ගෝලය විදිහටත් හඳුන්වන්ව. 

The hand of God එක් ආකාරයකින් Comming of age වර්ගයේ සිනමාපටයක් විදිහටත් නම් කළ හැකියි. වයසින් වැඩීමත් එක්ක යමෙකුට ජීවිතේ සැබෑම අරගලයට ක්‍රමයෙන් මුහුණදෙන්න වෙන ආකාරය මූලිකවම මේ චිත්‍රපටයෙ නිරූපණය වෙන නිසා. Fabietto ගේ චරිතය රඟදක්වන Filippo Scotti ගේ රඟපෑම චිත්‍රපටය නැරඹුවොත් ඔබට අමතක කරන්න බැරි රංගනයක් බවට පත්වෙවි. 2022 ඔස්කාර් සම්මාන උළලේ ඉතාලියානු නියෝජනය විදිහට The hand of God තෝරාගෙන තිබෙනව. 2013 අවුරුද්දේ දි  Paolo Sorrentino  ගේ The Great beauty චිත්‍රපටය  හොඳම විදෙස් භාෂා චිත්‍රපටයට හිමි ඔස්කාර් සම්මානය දිනාගත්තා. මේ අවුරුද්දේ නැවතත් Sorrentino ට ඒ වාසනාව හිමිවේවිද කියන දෙය නුදුරේදිම අපිට දැකගන්නට ලැබේවි .



Sunday, January 16, 2022

ඉඩ දෙන්න මට.....

ඇත්තටම...
කොයිතරම් රහස් එක්කද 
ගතවෙන්නෙ මේ ජීවිතේ..
තේරුම් ගන්න බැරි තරම් පුදුමාකාර...

කොහොමද තෘණ පත්‍ර
රස වෙන්නෙ පොඩි බැටළු පැටවුන්ට...
අපි හීන දැක්කත් නිතරම
නැගී හිටින්න ඉහළට
ඇයි මේ ගංගා ඇළ දොළ
ගලා යන්නෙම පහළට?
ඇයි මේ ගල් පර්වත
ඉන්නේ නොහෙල්ලීම?

අත් එකින් එක 
පටලැවෙන අතරේ හෙමිහිට
හිත් දෙකක් බැඳෙන්නේ කොහොමද?
රිදුම් දුන්නත් කැළැල් හද තුළ
කවි පදයකින් දෙකකින්
සැනහෙන්න පුලුවන් ද කෙනෙකුට?

ඉඩ දෙන්න මට
ඉඩ දෙන්න යන්න ඈතට 
හැමකෙනෙකුගෙන්ම..
පිළිතුරු දන්න බව සිතනා
මේ පැනවලට...
ඉඩ දෙන්න මට
"අර බලන්නැයි" කියනා
පුදුමෙන් සිනහ නඟනා
කෙනෙකු දෙන්නෙකු ඇසුරේ රැඳෙන්නට...
.
.
.

- ඇමරිකානු කිවිදියක වන Mary Oliver ගේ Mysteries, yes පැදිය ඇසුරෙන්



Tuesday, January 11, 2022

නිධන් දූපතට යන පාර වැරදිණ....

අවසාන තරු තිතද
නිවී ගිය පසුව
නිධන් දූපතට යන
පාර වැරදිණ...

සිතියමේ කිසි තැනක
නමක්වත් නොතිබුණ
කුණාටු අඩවියකට
රුවල් හැරවිණ...

ඉන්පසුව
මාරුතය පැමිණ
වහා වහා සිය කටයුතු ආරම්භ කළේය..
මුලින් වියරු සුළඟ හා
තදින් පොරබැදුවද
බඳින් සිදුරුවූ නෞකාව
ශාන්තව ගොස් පතුලේ නැවතිණ...

දැන් එතැන
රන් පාට මාළු පිහිනන
වෛවර්ණ කොරල්පර සැදි
විසිතුරු අඩවියකි...

බොහෝ අය
සැතපුම් ගණන් කිමිදි
කැමරාද මානා මෙහි පැමිණ
රූපගත කරගෙන යති..

දිරාගිය බඳේ
එල්ලුණු මුතු බෙල්ලෙක් දෙන්නෙක්
කෙනෙක් ගලවාගෙන යති..

තවත් අය එති
"පේන විදිහට 
නිධානයක් කොතන හරි ඇති"
කියා හාරා අවුස්සා
ඉපැරණි පතුල වනසා
හිස් අතින් ආපසු යති....



Friday, January 7, 2022

ආදරය කළෙමි මගෙ මිතුරාට

"ආදරය කළෙමි මම මගෙ මිතුරාට
නමුදු මිතුරා මා හැර ගියේය..
වෙනත් කිසිවක් නැත කියන්නට
අවසන්වේ කවිය මෙතැනින්
පටන්ගත්තා සේම මෘදුව 
ආදරය කළෙමි මම මගෙ මිතුරාට"
.
.
.

- Langston Hughes විසින් රචනා කළ පැදියකි



Thursday, January 6, 2022

සුහදිනි..

සුහදිනි..
මේ සීඝ්‍රගාමී දුම්රියේ
යාබදව අසුනේ හිඳ
කවුළුවෙන් හිස
යොමුකරන් ඈතට
ඔබ සිතන්නේ මොනවද?

ඉතා කෙටි වුවද
මේ ගමන නැවතුම
තව බොහෝ දුර විනැයි
තනිව සිතමින්ද ?

අතැඟිලිවලින්  
විටින් විට
දුරකතනේ ඩිජිටල් තිරේ 
පීරමින් ඔය තරමට
සොයන්නේ මොනවද?

සුළඟත් සමඟ හාදව
තියුණු කෙහෙරැළි තුඩින්
පහර දී මේ තරමට
පාරවන්නේ උරහිස
මා කලේ කවර නම් වරද ද?



Tuesday, January 4, 2022

The lost daughter (2021)

 "අම්මේ.. ගිනිකන්ද කියන වචනෙ ලියන්නෙ කොහොමද?"

බියන්කා එයාගෙ අම්මගෙන් ඇහුව. අම්මාට නම් ඒ ප්‍රශ්නෙ ඇහුණෙවත් නැති පාටයි. අම්මා එයාගෙ මේසය ලඟ වාඩිවෙලා කඩදාසියක මොනවාදෝ දිගට දිගට ලියනව. පුංචි බියන්කා ආයෙමත් කලින් ප්‍රශ්නෙම ඇහුව. ඒත් අම්මට වගක් නෑ. එයාට බියන්කා කියන කිසිදෙයක් ඇහෙන්නෙ නෑ. එයා මුළු අවදානයම තමන්ගේ වැඩේට යොදවල ඉන්නෙ. බියන්කා ආයෙමත් ඇහුව "අම්මෙ.. ගිනිකන්ද කියන වචනෙ ලියන්නෙ කොහොමද කියල". ඒ පාර බියන්කා ප්‍රශ්නය ඇහුවේ බොහෝම වේගෙන් අම්මගෙ පිට හරහා පාරක් ගහන ගමන්මයි. ඒ පාරවත් අම්මට ඇහෙයිනෙ කියල එයා හිතුව. අම්මට ඒ පාර දැනුනා. "ඔහොම කරන්න එපා" එයා පුංචි බියන්කාට කිව්ව. බියන්කා හිනාවෙලා ආයෙමත් අම්මට පාරක් ගැහුව. "එපා" අම්ම කිව්ව. ඒත් බියන්කාට නම් ඒක විනෝදය ගේන වැඩක් වුණා වගේ. "ආයෙමත් සැරයක් ඕක කරන්න බලන්න" අම්ම කිව්වෙ තරහෙන්. බියන්කාට ගාණක් නෑ. ඒ පාර අම්මා බියන්කාගෙ කම්මුල හරහා යන්න වේගවත් පාරක් දුන්න "අම්මට අත තියන්නෑ තේරුණාද". අම්ම කිව්ව "මට තේරුන්නෑ" එහෙම කියමින් බියන්කා අඬන්න පටන් ගත්ත. "මෙතනින් යනව යන්න" අම්ම එයාව එලවගන්න හැදුව ඒත් එයා ගියේ නෑ. ඒ පාර අම්ම බියන්කාව කාමරේකට දාල බොහොම හයියෙන් දොරත් වහල එන්න ආව.
.
.

ග්‍රීසියේ නගරාශ්‍රිත එක් මුහුදු වෙරළක් දවාලේ ගිණියම් හිරුරැසින් නෑවී යමින් තිබුණා. ඈ උන්නේ ඒ වෙරළ අද්දර විවේක සුවය විඳිමින්. ඇගේ නම ලීඩා. ඈ සාහිත්‍ය පිළිබඳ මහාචාර්යවරියක්. ඇමරිකාවේ සිට පැමිණි ඈ ග්‍රීසියේ මේ වෙරළබඩ නගරේ තමන්ගේ නිවාඩුව ගතකරන්න තෝරාගෙන තිබුණා. ලීඩා යන නම එන්නේ ග්‍රීක් මිත්‍යා කතාවල. ලීඩා නමින් හැඳින්වෙන්නේ ග්‍රීසියේ ස්පාටා නගරේ උන් එක් රැජිණක්. මිත්‍යාකතාවේ එන ලීඩා ට දියණියන් දෙදෙනෙක් උන්නා. එක් අයෙක් පසුකාලීනව ලොව සුරූපීම ගැහැනිය නම් විරුදාවලිය ලබන හෙලන්. ට්‍රෝජන් නගරෙයේ සුප්‍රකට යුද්ධය ඇති වෙන්නෙ මේ හෙලන් මුල් කරගෙන. දෙවැන්නා හෙලන් තරම් සුරූපී නැති ක්ලයිටම්නෙස්ට්‍රා. දෛවෝපගත විදිහට මහාචාර්ය ලීඩා ටත් උන්නේ දියනියන් දෙදෙනෙක් වගේම ඒ දෙදෙනාගෙනුත් කෙනෙක් ඉතාම සුරූපී වෙන අතරේ අනෙකාට තිබුණෙ සාමාන්‍ය පෙනුමක්. 

මුහුදු වෙරළට එන නානාප්‍රකාර මිනිසුන් අතරෙ එක පවුලක් වෙත ලීඩා ගේ ඇස් යොමු වුණා. හරියටම කිව්වොත් ඔවුන් අතරේ හිටි නීනා නම් තරුණ මවත් ඇගෙ දියණිය එලේනාත් දිහා ඈ බලා උන්නේ. සමහරවිට තමන්ගේ ජීවිතේ තුරුණු අවධිය ඈට සිහිපත් වුණා වෙන්න පුලුවන්. පුංචි එලේනා ගේ දඟකාරකම් දිහා බලාගෙන තමන්ගේ දියනියන් ගේ බාල අවධිය ඈ මතකයේ මවාගත්තා වෙන්න පුලුවන්. වෙරළේ ඇතිවුණේ එක්වරම කලබලකාරි තත්ත්වයක්. පුංචි එලේනා ආගිය අතක් නෑ. ඈ පණ වගේ ආදරේ කරන සෙල්ලම් බෝනික්කාත් පේන්න නැහැ. වහාම උන් තැනින් නැගී ඉන්නා ලීඩා, එලේනාව හොයන පිරිසට එකතු වෙනව.

මේ කතාව විස්තරාත්මකව ඔබට නරඹන්න පුලුවන් The lost daughter චිත්‍රපටයෙන්. චිත්‍රපටය නිර්මාණය වෙන්නෙ මේ නමින්ම ලියවුණු නවකතාවක් මුල් කරගෙන. නවකතාව රචනා කර තිබෙන්නේ Elena Farranate නම් ඉතාලි ජාතික ලේඛිකාවක්. මේ ඇගේ සැබෑ නාමය නොවෙයි, අන්වර්ථ නාමයක්. කොහොම වුණත් නවකතාව චිත්‍රපටයක් බවට පත්කරන්න ඈ අවසර දෙන්නේ එක් කොන්දේසියක් උඩ. එනම් මේ චිත්‍රපටය අධ්‍යක්ෂණය කළයුත්තේ ගැහැනියක විසින් යන කාරනාව මුල්කරගෙන. අනුවර්තිත පිටපත වගේම චිත්‍රපටයෙ අධ්‍යක්ෂණයත් කරන්න නියමිතව තිබුණෙ සුප්‍රකට හොළිවුඩ් නිළියක් වුණු Maggie Gyllenhaal අතින්. ඒ නිසා ඒ කොන්දේසිය ගැටලුවක් වුණේ නැහැ. මේ Maggie ගේ කුළුඳුල් චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂණය. ඔව් ඇය හොලිවුඩ් චිත්‍රපටවලට ආදරය කරන ඔබ අපි කවුරුත් දන්න Jake Gyllenhaal ගේ වැඩිමල් සහෝදරිය. 

The lost daughter, ගැහැනියකගෙ ජිවිතය, ආදරය, මාතෘත්වය, මේ කරුණු කාරණා පදනම් කරගත්ත කෘතියක්. Elena Farranate කලින් සඳහන් කලා වගේ කොන්දේසියක් පනවන්න ඇත්තේ මේ නිසා වෙන්න පුලුවන්. ගැහැනියකගෙ සිතුම් පැතුම් නිවැරැදිව තේරුම් ගෙන එය තිරය මත මැවිය හැක්කේ තවත් ගැහැනියකට පමණක් බව ඈ හිතුවා වෙන්න පුලුවන්. කොහොම වුණත් The lost daughter නරඹන කෙනෙකුට සෑහෙන ප්‍රබල සිනමා අත්දැකීමක් විඳගන්න සලස්වන බව ඇත්තක්.

ලීඩා ගේ චරිතය රඟදක්වන්නෙ බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික නිළි Olivia Colman. ඇගේ සැබෑ නම Sarah Caroline Sinclair වුණත් වෘත්තිය ඇතුළේ ඇය භාවිත කරන්නෙ ඔලීවියා කෝල්මන් යන නාමය. 2018 අවුරුද්දේ The favorite චිත්‍රපටයෙ ඈන් රැජිණිය ගෙ චරිතය නිරූපණය වෙනුවෙන් ඈ BAFTA, Golden globe , Academy award (Oscar) යන මේ සියලුම ප්‍රධාන පෙළේ සම්මානවලින් පිදුම් ලැබුවා. ඉන්පසුව ඈ රඟපෑ The Father චිත්‍රපටය වෙනුවෙනුත් ඔලීවියා ප්‍රධාන පෙළේ සම්මාන වෙනුවෙන් නාමයෝජනා ලැබුවා. ඇගේ නවතම චිත්‍රපටය දකිනවිටත් හිතෙන්නෙ නැවතත් ඇගේ නම මේ සම්මාන උළෙලවල  අහන්න ලැබෙන ඉඩ බොහෝම වැඩි බව. ඒ වගේම නීනා විදිහට සුරූපී Dakota Johnson සහ තරුණ ලීඩා විදිහට Jessie Buckley ගේ රංගනයත් ඉහළම මට්ටමක තිබුණ බව කියන්න අවශ්‍යයි.

කලිනුත් සඳහන් කල ආකාරයට The lost daughter මාතෘත්වය පදනම් කරගත් කෘතියක් තමයි. ජිවිතය පවත්වාගැනීම පහසු දෙයක් නොවෙයි. විශේෂයෙන් යෞවනය පහුකරන් වැඩිහිටි වියට එලඹෙනව කියන්නෙ ජීවිතේ බර නොහිතු විදිහට ඔලුවට වැටෙන කාලයක්. අපි කිසිම කෙනෙක් කැමති නැහැ ජිවිතේ අමාරුයි කියල විඳවමින් ගතකරන්න. මොහොතකට හරි හිතට සහනයක් තමා අපි කවුරුත් බලාපොරොත්තු වෙන්නෙ. නමුත් විශේෂයෙන් මව් පිය පදවි ලැබීමත් එක්ක එතතින් එහා ජීවිතේ සෑහෙන වෙනසක් වෙනව. මොකද දරුවෙක් කියන්නෙ ජීවිතයක්. තවත් ජීවිතයක් එක්ක සෙල්ලම් කරන්න බැහැ. දරුවෙක් ගෙ වගකීම කියන්නෙ ජීවිතේ පුරාම අතහරින්න බැරි මහ බරක්. එක පැත්‍තකින් මේ දරුවන්ගෙ බරත් එක්ක වෘත්තිය, විවාහය ඇතුලු ජීවිතේ නොයෙක් හැලහැප්පීම් වගේම තව අතකින් නිර්මාණය කටයුතු වෙනුවෙන් හිත යොමුකළ ගැහැනියකට කරන්න සිදුවෙන මානසික අරගලය මූලිකවම මේ චිත්‍රපටයට වස්තු විෂය වෙන බවයි මම හිතන්නෙ. බොහොම වෙලාවට ඒ ආකාරයෙ මානසිකත්වයකින් පීඩාවිඳින කෙනෙක් කරන කියන දේවල් ගන්න තීරණ එක්ක අපිට එකඟ වෙන්න බැරි වෙන්න පුලුවන්. නමුත් කෙනෙකු කොයිතරම් හොඳ ද නරකද කියන දේ විනිශ්චය කරනවට වඩා ඒ මනුෂ්‍යාව තේරුම්ගන්න හැකි නම් එය වටිනව. මේ චිත්‍රපටයෙන් කරන්නෙ ඒ වෙනුවෙන් පොඩි කවුළුවක් විවරකර දීම බව මම හිතනව. The lost daughter අනිවාර්යයෙන් ගෙවීගිය 2021 වසරේ හොඳම චිත්‍රපටයක් බවට නම් කල හැකියි.