The Past (2013)

ජීවිතේ කියන්නෙම නොනවතින ප්‍රශ්න විසඳීමකට කිව්වොත් ඒක වරදක් නැතිවෙයි. යමක් තේරෙන්න පටන්ගන්නා වයසේ ඉඳන් මේ ලෝකය කියන්නෙ  වටහාගන්න බැරි ප්‍රෙහේලිකාවක් අපිට. මම හිතන්නෙ වයස ගියත් කවදාවත් සමහර දේවල් අපිට මුලුමනින්ම තේරුම්ගන්න බැහැ. සමහර වෙලාවට අපි කවදාකවත් ජීවිතේ ඇතුළෙ නිශ්චිත විසඳුමකට ලඟා වෙන්නෙ නෑ. මිනිස්සු ජීවිතය නම් පීඩාකාරී උගුලෙන් සදාකාලිකව ගැලවීම ලබන්න පුලුවන් මාර්ගයක් හොයාගෙන ගියේ ඒ හින්ද වෙන්න ඇති. කාලෙන් කාලෙට නොයෙක් ශස්තෲවරුන් ලෝකෙට බිහිවෙලා ලෝකෙට නොයෙක් ආකාරයෙ විමුක්ති මාර්ග දේශනා කලා. ඒ ආශ්‍රයෙන් ආගම් නිර්මාණය වුණා. දාර්ශනිකයන් නොයෙක් දර්ශන, මතවාද ලෝකෙට බිහි කලා. ජීවිතය නම් මේ අගක් මුලක් තැති පටලැවිල්ල ලෙහා ගන්න දරන උත්සාහයක ප්‍රතිඵල ඒ හැම දෙයක් ම. නමුත් මේ හැමදෙයක්ම අතර "ආදරය" ජීවිතේ ලොකුම අස්වැසුම, පීඩාවෙන් අත්මිදීමේ මාර්ගය විදිහට සලකන්න අපි පුරුදු වෙලා තියනව. බොහෝම වෙලාවට ආදරය එන්නෙ පුද්ගලයින් දෙදෙනෙක් අතරෙ ඇතිවෙන "බැඳීමක" ස්වරූපයෙන්. ඒ බැඳීම ඇතුළට පුද්ගලයන්ගෙ සිතුම් පැතුම් සමාජ ආර්ථික පසුබිම ඔය වැනි දේවල් නිරන්තරයෙන් බලපෑම් කරන එක සහ ඒ අතර මතභේදාත්මක ගැටුම් ඇතිවීම 

නිරායාසයෙන්ම සිදුවෙන දෙයක්. එවැනි මොහොතක "ආදරය" කියන මනුස්ස බැඳීම ඇතුළෙ වුණත් සහනදායි බව පලාගිහින් ජීවිතේ සුපුරුදු විෂමචක්‍රයට ආයෙම ඇදවැටුණු බවක් දැනෙන්න පටන් ගන්නව. ඇත්තටම මේක මෙන්න මෙහෙමයි කියල පහදල දෙන්න අපහසු සංකීර්ණ තත්ත්වයක්. Asgar Farhadi නම් සුප්‍රකට ඉරාන සිනමාකරුවගෙ The Past චිත්‍රපටයෙත්, කෙටියෙන්ම කිව්වොත්, දැකගන්න ලැබෙන්නෙ එවැනි තත්ත්වයක්.

ලෝක සිනමාව ගැන උනන්දු කෙනෙකුට ලේසියෙන් මග හැරෙන්නෙ නැති නමක් තමයි ෆර්හාඩි. අබ්බාස් කියරොස්තාමි වගේ මහා සිනමාකරුවෙකු ගෙන් පස්සෙ ඉරාන සිනමාවෙ "ජාත්‍යන්තර සළකුණ" වගේ හැඳින්වීමක් ලබන්න සුදුසු කෙනෙක් ඉන්නව  නම් ෆර්හාඩිම බව කිව්වොත් වරදක් නැති වේවි. මෑත කාලීනව ඉරානය ලෝක සිනමා ප්‍රේක්ෂකාගාරයට විවෘත කරන්න සමත් වුණු පුරෝගාමි චරිතයක් ඔහු. The Past කියන්නෙ එක් අතකින් ඉරානය අතික්‍රමණය කරන ජාත්‍යන්තර වැඩක්. එහෙම වෙන්නෙ ඔහු මේ චිත්‍රපටය නිර්මාණය කරන්නෙ ඉරානයෙන් බැහැරව ප්‍රංශය පසුබිම් කරගෙන වීම. චිත්‍රපටයෙත් බහුලව යොදාගන්නෙ ප්‍රංශ භාෂාව. ෆර්හාඩි මේ සිනමාපටය වෙනුවෙන්ම ප්‍රංශ භාෂාව ඉගෙනගෙන ඇති බව තමා සඳහන් වෙන්නෙ. ප්‍රංශයෙ පැරිස් අගනගරයෙ එදිනෙදා කාර්‍යබහුල දිනචර්‍යාවේ දුවන මිනිස් සමූහයක් මැද ඉරාන සම්භවයක් තියන කීපදෙනෙක් මේ කතාවට මුල් වෙන්නෙ.

ප්‍රංශයෙ පැරිස් නගරෙ ජීවත්වෙන මේරි දෙවතාවක් විවාහවුණු ගැහැනියක්. දෙවනි සැමියා අහමද් ඇගෙන් වෙන්වයි ජීවත් වෙන්නෙ. මේරිට අවශ්‍යවෙනව අහමද් සමග තියන විවාහ බැඳීම අවසන් කරන්න. ඊට එකඟ වෙන අහමද් දික්කසාදයට අවශ්‍ය ලියකියවිලි සකස්කරගන්න මේරි ගෙ නිවසට එනව. එතනදි අහමද් දැනගන්නව තුන්වෙනි පිරිමියෙකුත් මේරිගෙ ජීවිතේට ඇතුළුවෙලා කියල. ඒ නිසා මේරිගෙ නිවසෙ නතර වෙන්න ඔහු එතරම් කැමැත්තක් දක්වන්නෙ නෑ. මේරි ට ඉක්මණින්ම අහමද් ගෙන් දික්කසාද වෙන්න අවශ්‍ය වෙලා තියෙන්නෙ මේ තුන්වැන්නා වුණු සමීර් සමග විවාහ වෙන්න උවමනා නිසා. මේරි ගේත් සමීර්ගේත් කලින් විවාහ වල දරුවන් මේ අතරට මැදි වෙන්නෙ කතාව තවත් සංකීර්ණ කරමින්.

සෑහෙන ඉවසීමකින් නරඹන්න ඕන සියුම් චිත්‍රපටයක් වුණු The Past සිනමා නිර්මාණයෙ සංකේතාත්මක සිනමා භාෂාව හොඳ අවධානෙකින් නැරඹුවොත් ඔබට තේරුම් ගන්න පුලුවන් වේවි. ආරම්භයෙදි  ගුවන්තොටුපළේ ඉඳන් මේරි සහ අහමද් වාහනෙ එන තැන මේරි වාහනය reverse කරද්දි එය පිටුපස වාහනේක හැප්පෙන්න යනව. නැවත වාහනෙ ඉදිරියට ගමන් කරද්දි අර වාහනය පිටුපසින් එන බව පේනව. The Past, එහෙම නැත්නම් අතීතය කියන්නෙ ජීවිතේ කොයිතරම් ඉදිරියට යන්න හැදුවත් නිතර අපිව අතනොහැර අපත් සමඟම එන දෙයක් බවද මේ කියවෙන්නෙ? ඒ කාරණය විසඳාගැනීම චිත්‍රපටය නරඹන ඔබටම බාරයි.

******************************************

The Past (2013)

Directed by

Asghar Farhadi

Written by

Asghar Farhadi

Produced by

Alexandre Mallet-Guy

Starring

Bérénice Bejo

Tahar Rahim

Ali Mosaffa

Cinematography

Mahmoud Kalari

Countries

France

Italy

Iran