The Lives of Others (2006 - භාෂාව - ජර්මන්)

George Orwell කියන සුප්‍රසිද්ධ ලේඛකයා 1949 අවුරුද්දෙ දි "1984" නමින් නවකතාවක් ලියා පළකරනව. මේක එදාමෙදාතුර ලියවුණු ප්‍රබලතම දේශපාලන ප්‍රබන්ධයක් විදිහටයි සැලෙකෙන්නෙ. ඔහු පොතට 1984 නම යොදන්නෙ කතාවට පාදක වෙන කාල සීමාව ඒ යුගයෙදි අනාගත කාලයට අයිති වුණ 1984 අවුරුද්ද වෙන නිසා. නවකතාවෙ කියන්නෙ අනාගතයෙ බිහිවෙන කල්පිත රාජ්‍යක් ගැන. ලොකු සහෝදරයා කියන පුද්ගලයා තමා රටේ සියලු දෙනාගේම නායකයා වෙන්නෙ. ඔහුගෙ පක්ෂ සහෝදරවරු තමා සියලු දේ පාලනය කරන්නෙ. සියලු දේ සිදුවෙන්නෙ පක්ෂයේ තීරණයට අනුව. මිනිස්සු ජීවත් වෙන්න ඕන කොහොමද , කන්නෙ බොන්නෙ මොනවද විතරක් නෙමේ මිනිසෙකුගෙ සිතුවිලි පවා තීරණය කරන්නෙ පක්ෂය විසින්. සිතුවිලි පාලක පොලීසියක් ඉන්නව. කෙනෙක් පක්ෂයට විරුද්ධ අදහස් හිතන බව පෙනුනොත් ඒ පුද්ගලයා අබිරහස් ලෙස අතුරුදහන් වෙන්න වැඩි ඉඩක් තියනව (Big brother is watching) . කෙටියෙන් කිව්වොත් පුද්ගලයෙක් තුළ ඉන්න මනුශ්‍යයා ඉවත් කරල ඒ වෙනුවට පක්ෂයේ අදහස් වලින් ඔහුව පුරවනව. 2006 අවුරුද්දෙ ජර්මන් භාෂාවෙන් නිපදවුන The Lives of Others චිත්‍රපටය බලද්දි මට George Orwell ගේ මේ පරිකල්පිත රාජ්‍යයේ ක්‍රියාවලිට සෑහෙන දුරට සමානකම් ඇති සිදුවීම් කීපයක් දකින්න ලැබෙනව. ඒවගේම චිත්‍රපටයේ පසුබිම ගොඩ නැගෙන්නෙ වර්ෂ 1984 ජර්මනිය මුල්කරගෙන!! . එය 1984 වර්ෂයම වීම අහම්බයක් බව මම නම් හිතන්නෙ නෑ..

The Lives of others කියන්නෙ 2006 අවුරුද්දෙ Oscar සම්මාන උළලේ හොඳම විදේශීය භාෂා චිත්‍රපටයට හිමි සම්මානය දිනාගත්ත සිනමා නිර්මාණය. ඒ වගේම මේකෙ අධ්‍යක්ෂ  Florian Henckel von Donnersmarck ගෙ පළමුවෙනි චිත්‍රපටය (Director Debut). Lives of Others එහෙම නැත්නම් "අනුන්ගෙ ජීවිත" කියන තැනදිම අපිට ඇතිවෙනව විශාල කුතුහලයක්. මොකද අපේ අනෙකා කියන්නෙම අපි නොදන්නා යම් සැඟවුණු කලාපයක් නිසා. එත් කෙනෙකුට වෘත්තීය විදිහට තව කෙනෙකුගෙ ජීවිතය දිහා බලා ඉන්න සිද්දවුණොතින් තත්ත්වය කොහොම වෙයි ද? The lives of others චිත්‍රපටයෙ මෙවැනි සිදුවීමක් අපි දකින්නෙ .. 

දෙවනි ලෝක යුද්ධයෙන් ලද පරාජය එක්ක ජර්මනිය කොටස් දෙකකට කැඩෙනව. බර්ලින් නගරය මැදින් තාප්පයක් ඉදිකරල නැගෙනහිර ජර්මනිය සහ බටහිර ජර්මනිය වශයෙන් මේ රට දෙකඩ වෙනව. මෙයින් නැගෙනහිර ජර්මනිය සමාජවාදී රුසියාවේ පාලනයට නතුවෙනව. ඔවුන් නැගෙනහිර ජර්මනියෙ මාර්ක්ස් - ලෙනින් වාදී වාමාංශික රජයක් පිහිටුවනව. මෙන්න මේ නැගෙනහිර ජර්මනියෙ ජීවත්වන බොහොම සුප්‍රසිද්ධ කලාකරුවෙක් තමා George Dreyman. (George Orwell ?) ඔහු කවියෙක්, නාට්‍ය නිශ්පාදකයෙක්, ලේඛකයෙක්, පියානෝ වාදකයෙක්, බොහීමියන් ජීවිතයක් ප්‍රියකරන නිදහස්කාමියෙක්. තට්ටු නිවාසයක පිහිටි නවාතැනක තමන්ගෙ ප්‍රේමවන්තිය Christa එක්ක ඔහු ජීවත් වෙන්නෙ. George ගෙ නාට්‍ය වල ප්‍රධාන නිළියගෙ භූමිකාව රඟදක්වන්නෙ ඇයයි. George ගේ කලා නිර්මාණයන් නැගෙනහිර ජර්මනියෙන් පිටත පවා ඉමහත් ජන්ප්‍රියත්වයට පත්වෙනව. මේ නාට්‍ය වලින් සමාජවාදය සියුම්ව උපහාසයට ලක්කරන බව සමාජවාදී රජයේ සංස්කෘතික ඇමතිවරයා අනුමාන කරනව. George, බාහිර ලෝකයෙන් වසංකරගෙන ඉන්න, තමන්ගෙ ආණ්ඩුවේ දූෂණයන් අක්‍රමිකතාවන් ගැන බටහිට ඔත්තු සපයන ඔත්තුකාරයෙක් බව ඔහු සැක කරනව. මේ නිසා George ගැන හොයා බලන්න රටේ ආරක්ෂක අංශ ප්‍රධානියාට පැවරෙනව. ආරක්ෂක ප්‍රධානියා මේ කටයුත්ත මෙවැනි වැඩ ගැන හොඳ දැනීමක් තියන, තමන්ගෙ පාසල් වියේ හොඳම මිතුරෙක් වුණ, ආරක්ෂක නිලධාරි Gerd Weisler ට බාර දෙනව. Weisler, George ගෙ නවාතැනේ රහසිගත මයික්‍රෆෝන කීපයක් සහ කැමරාවක් සවි කරනව. ඒ ගොඩනැගිල්ලෙම ඉහල කොටසක් වෙනකරගන්න Weisler දිනපතා George ගේ නවාතැන නිරීක්ෂනය කරමින්, කතාබහට සවන්දෙනව. කලාකරුවෙක්, බොහිමියානුවෙක් වුණ George ගෙන් ඔහු මොනවද දකින්නෙ? ඇත්තටම George ගේ ජීවිතයට රහසින් එබී බැලීම Weisler ට ඉතාම දැඩිව බලපෑම් කරන්න පටන්ගන්නෙ නොසිතූ විදිහට. තමා ඇතුලෙ යම් දෙයක් සිද්ද වෙන බව ඔහුට දැනෙනව. ඉක්මනින්ම ඔහු දැනගන්නව George ගෙ නවාතැනේ යමක් ඇති බව සහ රජයට ඒ ගැන ඉක්මණින් දැනගන්න ලැබෙන බව. ඉතින් Weisler මේ අවස්තාවෙ මොකක්ද කරන්නෙ. නියමිත විදිහට හැමදෙයක්ම බලධාරීන්ට වාර්තාකරල මේ අපූරු කලාකරුවාගේ ජීවිතය එහෙම පිටින් විනාශ කර දමනව ද? නැත්නම් කිසිම දෙයක් වුණේ නෑ වගේ ඉඳල ඔහු වෙනුවට තමන් විනාශය කරා යනව ද?

Weisler ගේ චරිතය දිහා බැලුවොත් අපිට කාරණා කීපයක් නිරීක්ෂනය කරගන්න පුලුවන්. ඔහු මනුශ්‍යයෙකුට වඩා සමාන වෙන්නෙ යාන්ත්‍රික රොබෝ කෙනෙකුට. ඔහුගෙ මුහුණෙ කිසිම හැඟීමක් පළවෙන ස්වභාවයක් පේන්නට නෑ. ඔහු හිනාවෙන්නෙ නෑ. ඔහුට පෙම්වතියක් නෑ. ආදරය කියන දේ ඔහුගෙ ජීවිතේ නැහැ. ජීවිතේ සතුට ගැන ඔහුට වැටහීමක් නෑ. කලා කරුවෙක්, ජීවිතය උපරිමයෙන් විඳින්නෙක් වන George දිහා එබී බැලීමෙන් Weisler දකින්නෙ තමන්ගෙ හිස් කම. ඔහු George ට ආසක්ත වෙන්න පටන්ගන්නව. තමන්ගෙ ජීවිතේ අහිමි ලිංගික තෘප්තිය සොයා යන Weisler නවතින්නෙ මුදලට ලබාගන්න සේවාවක් ලඟ. එතන ව්‍යාපාරික ගණුදෙනුවක් මිස සතුටක් ඔහු ලබන්නෙ නෑ. තවත් අවස්තාවකදි සංස්කෘතික ඇමතිවරයා අතින් George ගෙ බිරිඳ ඉතාම නින්දිත විදිහට අපයෝජනයට ලක්වෙන හැටි Weisler දැනගන්නව. මේ රහස් ඔත්තු බැලීම පිටුපස තියන සැබෑ කාරණා ඔහු ක්‍රමයෙන් වටහගන්නව. තමන් ජීවිතේ පරදුවට තියල ආරක්ෂා කරන්න බැඳී ඉන්න රජයේ ඇතුලත ජරා ජීර්ණ වූ ස්වභාවය දකින Weisler තුල ඇතිවෙන්නෙ සියුම් කම්පනයක්. නමුත් එකම එක තැනක Weisler ගෙ මුහුණේ ඉතා සියුම් සිනහවක් ඇඳෙනව. ඒත් එතනට ඔහුට එන්න හැකිවෙන මාර්ගය නම් කොහෙත්ම ලේසි පහසු එකක් නොවෙයි.

කලින් සඳහන් කලා වගේ The Live of Others කියන්නෙ ඔස්කා සම්මානයෙන් වගේම ලොව පුරා සිනමා උළෙලවල සම්මානයට ලක් වුණ චිත්‍රපටයක්. හැඟීම් දැනීම් නැති මිනිසා Weisler , නිදහස්කාමී කවියා George ඔහුගෙ සුරූපී පෙම්වන්තිය Christa මේ හැම කෙනෙකුගෙම රංගනයන් එකකට එකක් නොදෙවනියි..අපි පවා කවියාට ආසක්ත වීම වළක්වන්න බෑ.. ඒ ඔහුගේ අසීමාන්තික අනුරාගී පැවැත්ම යම් තැන්වලදි අපේ ෆැන්ටසික මනෝමය ආශාවන් එක්ක සමපාත වෙන නිසා..ඒ වගේම යම් තැනක අපිට අපේ ජීවිත බලාපොරොත්තුවක් සතුටක් නැති වියළි කාන්තාරයක් වගේ වුණ පොලිස් නිලධාරියාගෙ පැවැත්ම එක්ක සංසංදනය කරන්න පුලුවන්.. මේ දෙන්නාම අපි තුළ ඉන්නව...මේ දෙන්නා නියෝජනය කරන්නෙ ප්‍රතිවිරුද්ධ අන්ත දෙකක්.. !! කොහොම වුණත් ඒ බලාපොරොත්තු දල්වන අවසානයට මම බොහොම කැමතියි.. චිත්‍රපටයක අවසානෙ වැඩියෙන්ම සතුටක් දැනුණ තැනක්... ඒත් ආයෙමත් කිව්වොත් එතනට මනුශ්‍යයෙකුට එන්න තියන මාර්ගය ඉතාම දුෂ්කර එකක්..නිවැරදි තෝරා ගැනීමක් සහ සෑහෙන කැපවීමක් අවශ්‍යමයි..! නමුත් අවසානෙ ඉතුරුවෙන තෘප්තිය.. ඇතුලාන්ත ආලෝකය... තමන් ජීවිත කාලය ඇතුලෙ අර්ථවත් යමක් කළ බව හැඟීම.. කොතැනක කොයිවිදිහකින් හිටියත් අපි හැමකෙනෙක්ම ජීවිත කාලෙ ඇතුලෙ ලබා ගතයුතු දේ ඒක තමයි.. Lives of Others කලා කෘතියක් විදිහට ඉහළින්ම තියන්න පුලුවන් නිර්මාණයක් බව කියන්න දෙවරක් හිතන්න ඕනවෙන්නෙ නෑ..