The Outrun (2024)

කාලෙකට පස්සෙ මතක හිටින චරිතෙකින් සීෂා (Saoirse Ronan) ව දැකගන්න ලැබීම සතුටක්. සීෂා කියන්නෙ පොඩි වයසකදිම Atonement සහ The Lovely Bones වගේ චිත්‍රපටවලින් සෑහෙන ජනප්‍රියත්වයක් ලබා ගත්තු වගේම ලොකු පරාසයක රංගන කුසලතාවක් ඇති බව ඔප්පු කර පෙන්නූ කෙනෙක්. පසුකාලීනව එයාව වැඩි පුර දැක ගන්න ලැබුණේ Lady Bird, Little Women වගේ Feminine Energy එක වැඩිපුර මතුකර පෙන්නුව චිත්‍රපටිවලින්. ඒ වගේම මේ අවුරුද්දේ සීෂාගේ Comeback එක වෙන්නෙත් ඒ වැනිම කතාපුවතක් මුල් කරගත්තු වැඩකින්. එක අතකින් මේක එයා වෙනුවෙන්ම ලියපු තිර රචනාවක් ද කියලා හිතෙනවා, අනෙක් අතින් එයා රඟපෑම දිහා බලා ඉන්න විතරක් ම බලන්න හැකි චිත්‍රපටියක් විදිහටත් නම් කරන්න ඕන නම් පුළුවන් කම තියනවා.

කොහොම වුණත් The Outrun නිර්මාණය වෙන්නෙ ස්කොට්ලන්ත මාධ්‍යවේදිනියක් වුණු Amy Liptrot තමන්ගේ ජීවිත අත්දැකීම් සටහන් කරමින් මේ නමින්ම රචනා කරපු කෘතියකින්. චිත්‍රපටියේ ප්‍රධාන චරිතෙ වෙන්නෙ Rona නම් තරුණ ගෑනු ලමයෙක්. Rona ජීවත් වෙන්නෙ මහා බ්‍රිතාන්‍යයේ ස්කොට්ලන්ත වෙරළින් උතුරේ පිහිටි දූපත් සමූහයක් වුණු ඕක්නි දූපත්වලින් එකක. Rona තමන් ඉතාම ප්‍රිය කරන ජීව විද්‍යාව අංශයෙන් උසස් අධ්‍යාපනය ලබන්න ලන්ඩන් නගරයට එනවා. ලන්ඩන්වලදී නිදහස් සහ විනෝදකාමී ජීවිතයකට හුරු වෙන Rona තමන් වගේම යාළුමිත්‍රයන් පිරිසකුත් ඇති කරගන්නවා. නමුත් ඔය අතරෙ ටිකක් අවදානම්කාරී කෙනෙක් Rona ගේ ජීවිතේට ළං වෙලා එයාට නැතුවම බැරි කෙනෙක් බවට පත්වෙනවා. මේ කියන කෙනා ගැන නම් අපි හොඳහැටි දන්නවා. එයා ගැන විවිධාකාර මට්ටම්වල අත්දැකීම් අපිට තියනවා. ජීවිතේදි එක මොහොතකට යථාර්ථයෙන් අපිව දුර ඈතට අරගෙන ගිහිල්ලා පොඩි සතුටක් ඇති කරවන්න මෙයාට පුළුවන්, ඒ වගේම ජීවිතයක සතුට නැති නාස්ති කරලා ඒ ජීවිතේ ඉවරම කරලා දාන්නත් එයාට පුළුවන්. එයාගෙ නම තමා ඇල්කොහොල්. අපිට එයා අරන් එන නිදහස සහ විනෝදය නිසා අපි එයාට ළං වුණත් ඒත් එක්කම සමාජය ඉස්සරහ අවමානයට ලක්වීම, ඇබ්බැහි වීම, ශරීර සෞඛ්‍ය පිරිහිලා නොයෙක් ලෙඩ රෝගවලට ගොදුරුවීම වගේ විනාශකාරී දේවලුත් එයා අරගෙන එන නිසා ඉතාම අරපරෙස්සම්සහගතව සහ සීමා සහිතව ඇසුරු කළ යුතු කෙනෙක් එයා. Rona ගේ ජීවිත අත්දැකීම දිහා බැලුවොත්, ඇල්කොහොල් කියන්න Rona ට නම් කොයි ආකාරයකින්වත් හොඳ මිත්‍රයෙක් වෙන්නෙ නෑ. මොකද Rona තදබල මට්ටමෙන් ඇල්කොහොල් ඇබ්බැහියෙක් බවට පත්වෙන නිසා එයාගේ ජීවිතේ තනිකර අවුල් ජාලාවක් වෙලයි අවසානේ නතරවෙන්නෙ. කොහොමහරි මාස කිහිපයක් නේවාසිකව මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණ වැඩසටහනකට සහභාගිවෙලා ජීවිතේ ඇතුළෙත් මතට තිත තියලා Rona ආපහු තමන් උපන්න ගම්පළාත වුණ ඕක්නි දූපත්වලට එනවා. පරිසරය, වනසත්වයින් ගැන තියන උනන්දුව නිසාම Rona ඊට සම්බන්ධ රැකියාවකුත් සොයාගන්නවා. නමුත් අතීතයේ අඳුරු සෙවණැලි වලින් ඒතරම් ලේසියට පහසුවට ගැලවෙන්න එයාට හැකියාව ලැබෙන්නෙ නෑ.

මූලික වශයෙන් චිත්‍රපටය ඇතුළෙ දැකගන්න ලැබෙන්නෙ ඔන්න ඔය දේවල් ටික. නමුත් ඔය පිළිවෙළට නොවෙයි. ඒ තමයි මේ කතාවෙ විශේෂත්වය. අනුපිළිවෙලකින් තොරව අතරින් පතර නමුත් එකින් එක සම්බන්ධවෙන සිද්ධි, මතක ආවර්ජන, සිහිනමය දර්ශන, ආත්ම කථනයන්ගෙන් මේ කතාව සමන්විත වීම. Rona ගේ මේ ආත්ම ප්‍රකාශයන් චිත්‍රපටිය ඇතුළෙදි ඇගේ ජීවිත දර්ශනය එක්ක සෑහෙන අරුත් මතු කරනවා. ඒවගේම සොබාදහම සහ භූමි දර්ශනවලටත් මේ චිත්‍රපටියේ වැදගත් තැනක් වෙන් වෙනවා. මං කලින් කිව්වා සීෂා දිහා බලන් ඉන්න විතරක් මේ චිත්‍රපටිය බලන් ඉන්න පුළුවන් කියලා. අනිත් කාරණය තමා මේ අලංකාර භූමි දර්ශන, ඝෝෂා කරමින් රළ නගන සුවිශාල අත්ලාන්තික් සයුර, රළගෙඩි හැපෙන වෙරළබඩ සුවිසල් ගිරි කුළු, සුදුපාට ඝන මීදුම, බැලූ බැලූ අත පැතිරුණ කොළපාට තැනිතලා භූමි, තැනි බිම්වල තෘණ පඳුරු පිසගෙන හමායන කෙළවරක් නැති සුළං දහරාවන්, ඒ සුළං දිගේ කෑ ගහගෙන අත්තටු විහිදන මුහුදු ලිහිණි, සැරින් සැරේ මුහුදේ රැළි අස්සෙන් එබී බලන සීල් සත්තු, The Outrun කියන්නේ ඇහිපිය නොහෙළා බලා ඉන්න හැකි භාවනාමය සිනමා අත්දැකීමක් බවට පත් කරන්නේ මේ දේවල් තමා. කිව්වත් වගේ මේක තරමක මන්දගාමී ගලායාමක් තියන කතාවක්. හෙමින් සැරේ සැනසිල්ලේ විඳගතයුතු සිනමා කෘතියක්. කවුරු හරි කෙනෙක් මේක නරඹන්න තෝරාගන්නවනම් ඒ කාරණේ සිහිතබා ගත්තොත් වැදගත් කියලා හිතෙනවා.

Good One (2024)

ප්‍රධාන මාර්ගයකින් ඇතුලකට හැරිලා අතුරු පාරක් දිගේ ඇවිදන් ගියාම මුණ ගැහෙන කොළ පාට පිරිච්ච නිසංසල වන ගොමුවක්, නමක් නොදන්නා සීතල දිය කඩිත්තක් වගේ සමහර වෙලාවල ඕනෑම කලා මාධ්‍යක ප්‍රධාන ධාරාවලින් ටිකක් අතුරු පාරවල් වලට හැරිලා ගියාම වැඩි දෙනෙක් නොදන්නා හරි අපූරු සුවදායි තැන් මුණගැහෙනවා. 2024 අවුරුද්දෙ ආව Good One කියන්නෙ ඒවිදිහට මට මුණ ගැහුණ චිත්‍රපටියක්. වැඩි කතාබහකට ලක්වුණු නිර්මාණයක් විදිහට නොපෙනුණත් මම හිතනවා සිනමාවෙ "කලාත්මක" පැත්ත ගැන වැඩිපුර උනන්දු අය මේක මග හැර නොගත යුතු වැඩක් කියලා. මේකෙ කතාව ගැන කෙටියෙන් කියනව නම් කතාව ගොඩනැගෙන්නෙ Sam නම් තරුණ ගැහැනු ළමයා වටා. Sam එයාගෙ තාත්තයි, තාත්තාගෙ හොඳම යාලුවෙකුයි එක්ක ඇමරිකාවේ Catskills නම් වනගත කඳුකර පළාතට දවස් තුනක චාරිකාවකට පිටත් වෙනවා. කැලෑව මැද කූඩාරම් ගහගෙන තමයි ඔවුන් කාලය ගතකරන්න තීරණේ කරන්නෙ. යාළුවගෙ පුත්‍රයාත් ගමන එන්න සූදානම් වෙලා හිටියත් තාත්තා එක්ක ප්‍රශ්නයක් ඇති කරගන්න ඒ පුතා ගමන එන්නෙ නෑ. Sam ඉන්නෙ ඒ ගැන තරමක නොරිස්සුමකින්. මොකද එයාට ඇසුරු කරන්න එයාගෙ වයසෙ කෙනෙක් නැති වෙන නිසා. ගමනට සූදානම් වීම, අතරමග drive එක සහ වනාන්තරය ඇතුළෙ ගෙවන දවස් තුන තමා කතාවට ඇතුළත් වෙන්නෙ.

චිත්‍රපටියෙ කතාව ඉතාම සරල එකක්. කතාවක් විදිහට ගත්තොත් අමුතු යමක් ඒ ඇතුළෙ නෑ. නමුත් ඒ කතාව ඇතුළෙ සමහර ඉතා කුඩා මොහොතවල් නරඹන්නෙකුට ප්‍රබලවම දනවන්න උත්සාහ කරල තියනව. ඒකතමා මේ චිත්‍රපටියෙ magic එක. වැඩිහිටි පිරිමි දෙන්නෙකුට සංසංදනාත්මකව තරුණ ගෑනු ලමයෙකුගේ සියුම් බුද්ධිමත්කම සහ සංවේදී කම චිත්‍රපටිය ඇතුළෙ මතුකර පෙන්වනවා. විශේෂයෙන් මානව සම්බන්ධතා කියන කලාපය ඇතුළෙ ගැහැනුන්ට ඇති සූක්ෂමතාවන් පිරිමි මනසට තේරුම්ගන්න බැරි තරම්. සමහර තැන්වල වැඩිහිටි පිරිමින්ගේ නොහික්මුණු හැඟීම් ඉස්සරහ බුද්ධිය යටපත් වෙලා යද්දි ගැහැනු පෙන්වන පරිණත කම පුදුමාකරයි. මේ චිත්‍රපටිය යටිපෙළ අපිට අහුවෙන්නෙ ඒවගෙ තැනකින්. මේක නිර්මාණය කරන්නෙ අධ්‍යක්ෂ වරියක් නිසා මේකෙ ස්ත්‍රී මූලික දෘෂ්ටියකින් නිර්මාණය වී ඇති බව වටහගත හැකියි. ඒවගේම සොබාවිම පසුතලයන්ගේ කොළපාට තැවරුණු දර්ශන හරි අපූරුවට කැමරාවට අල්ලගෙන තියන බව කිවයුතුමයි. අවසානෙ Sam ගෙ චරිතෙ කරන Lily Collias ඔයාගෙ crush එකක් වුණා නම් එහෙම දැනුණ එකම කෙනා ඔයා නොවෙන බවත් මතක තියාගන්න.

දේශපාලනයේ වම සහ දකුණ

18 වන සියවසේ ප්‍රංශ විප්ලවය අතරතුර එකල ප්‍රංශ ජාතික සභාවේ මන්ත්‍රීවරු ප්‍රධාන කොටස් දෙකකට බෙදී සිටියහ. ජාතික සභාවේ එක් පසෙක වාඩි වී සිටි බහුතරයක් පිරිස රට තුළ විප්ලවීය වෙනසක් සහ පීඩාවට පත්ව තිබූ ජන සමාජය තුළ සමානාත්මතාවයද, පොදු ජනතාවගේ අයිතිවාසිකම් සුරැකීමද වෙනුවෙන් පෙනී සිටිය අතර ඔවුන් රදළ පැලැන්තිය වෙනුවෙන් ලබා දී තිබූ අසීමිත වරප්‍රසාදවලටද එරෙහි වූහ. මීට වෙනස්ව අනෙක් පාර්ශවයේ සිටි මන්ත්‍රීවරු මීට විරුද්ධව රට ශක්තිමත් කිරීමට නම් රාජාණ්ඩුව සහ සාම්ප්‍රදායික බල ව්‍යුහය ශක්තිමත් කළ යුතු බව ප්‍රකාශ කළ හ. විප්ලවවාදී අදහස් දැරූවන් ජාතික සභාවේ වම් පසින් වාඩිගෙන සිටි නිසා ඔවුන් "වාමාංශිකයන්" ලෙස හදුන්වනු ලැබීය. ඊට එරෙහි රාජාණ්ඩුවාදී සම්ප්‍රදායික අදහස් දැරුවන් මේ නිසා "දක්ෂිනාංශිකයින්" ලෙස හැදින්විණ. පසුකාලීනව මෙම යෙදුම් වඩාත් විභේදනයන් සහිතව දේශපාලන ආස්ථානයන් පැහැදිලි කිරීම වෙනුවෙන් ලොව පුරා භාවිතයට ගැනුණි.

19 වන ශතවර්ෂයේ කාර්මික ක්ෂේත්‍රයේ සිදුවුණු සීඝ්‍ර දියුණුවත් සමග කම්කරුවන්ගේ අයිතිවාසිකම් සහ සමාජ සාධාරණත්වය මුල් කරගෙන මතු වුණු සමාජවාදය වැනි විප්ලවකාරී මතවාද දැරූ කණ්ඩායම් මේ නිසා වාමාංශිකයින් ලෙස හදුන්වන්නට යෙදුණි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමයක් තුළ, ජනතාව විසින් පත්කරගනු ලැබූ සහ පොදු ජන සුබසිද්ධියද සමාජ සාධාරණත්වයද සුරකින ශක්තිමත් ආණ්ඩුවක් යන මතවාදය යටතේ වාමාංශිකත්වය විකාශනය විය. ඒ අතර සමාජවාදය අනුසාර කරමින් මධ්‍යම ආණ්ඩුවක් කෙරෙහි පූර්ණ බල අධිකාරිත්වයක් ආරෝපණය කරගෙන රුසියාව තුළ ගොඩනැගුණු ආකාරයේ කමියුනිස්ට් ක්‍රමයට සමාජයෙහි පැවති සාමුහික දේපළ අයිතිය තහවුරු කළ පාලන ක්‍රමවේදයට එරෙහි වූ ප්‍රති-කමියුනිස්ට්වාදීන් දක්ෂිණාංශිකයන් ලෙස හදුන්වන්නට පටන් ගැනුණි. ආණ්ඩුව විසින් රාජ්‍ය පරිපාලනයට මැදහත් වීම හැකිතාක් අවම කර නිදහස් වෙළඳපළ බලවේග ඔස්සෙ පාලනය සිදුවිය යුතු ය යන අදහස ඔස්සෙ දක්ෂිණාංශයේ විකාශනය සිදුවිය.

දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසුව, බිද වැටීගිය රටවල් තුළින් ඇතිවුණු සමාජවාදී නැඹුරුව හරහා සමාජවාදී ප්‍රවණතාවක් ලොව පුරා පැතිරීගියේය. පසුකාලීනව බොහෝ රටවල් සාමුහික සුභසාධනය වෙනුවෙන් වූ වාමාංශික සුභසාධනවාදී සහ පුද්ගල නිදහසටද පුද්ගලික දේපළ හිමිකාරීත්වයටද මුල් තැන දුන් දක්ෂිනාංශික නිදහස් වෙළඳපළ ධනවාදී ක්‍රමය මිශ්‍ර වූ මධ්‍යස්ථ ආර්ථික ක්‍රමයකට එනම් කේන්සියානු ක්‍රමයකට අනුව පාලන කටයුතු මෙහෙයවන්නට විය.

දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසු ප්‍රමුඛත්වයට පත් වූ කේන්සියානු ආර්ථිකයන්ට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, 20 වනි සියවසේ අගභාගයේදී නව ලිබරල්වාදය මතු විය. නව ලිබරල්වාදය නිදහස් වෙලඳපොල දිරි ගැන්වීම, නියාමනය ඉවත් කිරීම සහ රජයේ මැදිහත්වීම හැකිතාක් අඩු කිරීම සහ පුද්ගලිකත්වය වෙනුවෙන් පෙනී සිටියි. මිල්ටන් ෆ්‍රීඩ්මන් වැනි පුද්ගලයින් සහ මාග්‍රට් තැචර් සහ රොනල්ඩ් රේගන් වැනි දේශපාලන නායකයින් මෙම අදහස් ප්‍රවර්ධනය කළහ. නව ලිබරල් ප්‍රතිපත්ති බොහෝ විට දක්ෂිණාංශික දේශපාලනය සමඟ පෙලගැසී, ආර්ථික නිදහස සහ පුද්ගල වගකීම අවධාරණය කරමින් සමාජ සුබසාධන වැඩසටහන් විවේචනය කරයි. අද වන විට ආර්ථීක ගෝලීයකරණයෙහි අසමානතාවය වාද විවාදවලට තුඩු දී ඇති අතර, කම්කරුවන්ගේ අයිතීන් සහ සමාජ සමානාත්මතාවය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින වාමාංශික ව්‍යාපාරවල යලි පිබිදීමක් 21 වන සියවස තුළ දැක ගැනීමට හැකිව ඇත.

වර්තමානයේදී සාමාන්‍යයෙන්, වාමාංශය "නිදහස, සමානාත්මතාවය, සහෝදරත්වය, අයිතිවාසිකම්, සමාජ සාධාරණත්වය, සමාජවාදය, පාරිසරික ආරක්ෂාව පිළිබඳ අවධාරණය වැනි අදහස්" අවධාරණය කිරීම මගින් නිරෑපිත වෙයි. වාමාංශය විසින් සුභසාධන වැඩසටහන් දිරිගන්වනු ලබන අතර සමාජයක් තුළ සමස්තයක් වශයෙන් සැමට සාධාරණ ලෙස සෞඛ්‍ය සහ අධ්‍යාපන වැනි අත්‍යවශ්‍ය සේවා සැපයීම ගැන අවධානය යොමුකරයි. දක්ෂිණාංශය "ලිබරල්වාදය, පුද්ගල නිදහස, ධනවාදය, ජාතිකත්වය, සංරක්ෂණවාදය, ෆැසිස්ට්වාදය" වැනි සංකල්ප මත අවධාරණය කිරීම මගින් සංලක්ෂිත වේ. එය නිදහස් වෙලඳපොළ, සීමිත රජයේ මැදිහත්වීම් සහ පුද්ගල නිදහස වෙනුවෙන් පෙනී සිටී. පුද්ගලික වගකීම, සාම්ප්‍රදායික වටිනාකම් සහ ජාතික ස්වෛරීභාවය අවධාරණය කිරීම, බදු අවම සඳහා සහාය, සහ පුද්ගලික ව්‍යාපාර සඳහා අවම නියාමනය ගැන එහිදි අවධානය යොමුවෙයි.

වඩා නූතන දේශපාලන භාවිතයන් හඳුනාගැනීමේදී, ජනප්‍රියවාදය එක්තරා කැපී පෙනෙන ආස්ථානයක් ලෙස නම් කළ හැකිය. වාමවාදී ජනප්‍රියවාදය තුළ ජනසමාජයක් ප්‍රභූ සහ නිර්ප්‍රභූ ලෙස එකිනෙකා හා එකඟ නොවෙන කාණ්ඩයන් දෙකක් ලෙස වර්ගීකරණය සිදුකෙරෙන අතර දූෂිත ප්‍රභූ පැලැන්තියට එරෙහිව අදූෂිත නිර්ප්‍රභූ පන්තිය බලගැන්වීම එහි ප්‍රමුඛ ලක්ෂණයයි. ලතින් ඇමරිකානු කලාපය වාම ජනප්‍රියවාදයේ කේන්ද්‍රස්තානයක් ලෙස සැලකේ. දක්ෂිණාංශික ජනප්‍රියවාදය තුළ මූලික ගැටලුව ජාතිකත්වය හෝ සරණාගත ගැටළුවක ස්වරූපය ගනී.

ගෝලීයකරණය තුළ අනන්‍යතා දේශපාලනය මෙහි තවත් විභේදනයකි. දක්ෂිණාංශික දේශපාලන පක්ෂ බොහෝවිට සරණාගතයන් හෝ සුළු ජාතිකයන් බැහැර කිරීම, ජාතික අනන්‍යතාව සුරැකීම වැනි සංරක්ෂණවාදි ආස්ථානයකට යොමුවන අතර වාමාංශය වඩා නැඹුරුවන්නෙ සරණාගතයන් සහ සුළු ජාතිකයන් තමන්ගේම කොටසක් ලෙස බාර ගැනීම, සංස්කෘතික විවිධත්වය අගය කිරීම වැනි ස්ථාවරයකට යි.

කෙසේ වෙතත් මෙම විභේදනයන් පරම වූ ඒවා නොවන අතර ඉතිහාසයේ සිට මෙතෙක් දුර පැමිණියා සේ තවත් වෙනස්කම්වලට ලක්වෙමින් නොයෙකුත් වර්ණයන්ගෙන් අනාගතය වෙත ගලා යනු ඇති බව විශ්වාස කළ හැකියි.

Dances with Wolves (1990)

 කෙවින් කෝස්ට්නර් ප්‍රධාන චරිතය රඟපාන ගමන් අධ්‍යක්ෂණය කළ පැය හතරකට ආසන්න ධාවන කාලයක් සහිත Dances with Wolves (1990) චිත්‍රපටිය බලලා ඉවර කළේ බර වුණු හදකින් සහ බොඳ වී ගිය දෑස් යුගලකින්. චිතුපටියට ඇතුළත් වෙන්නේ 1800 යුගයේ ඇමරිකානු ප්‍රෙයරි තෘණ භූමියක හුදෙකලා වෙන හමුදා නිලධාරියෙක් ස්වදේශික "රතු ඉන්දියානුවන්" වාසය කරනා ගම්මානයකට පැමිණිලා අවසානේ ඔවුන්ගේම කෙනෙක් විදිහට ජීවත් වෙන්න පටන් ගන්නා ආකාරය ගැන කතා පුවතක්. චිත්‍රපටිය නිපදවෙන්නේ මෙනමින්ම ලියැවුණු නවකතාවක් අනුසාරයෙන්. Dances with Wolves, 1991 ඔස්කාර් සම්මාන උළලේ සම්මාන 7ක් ම දිනා ගන්නවා. විශේෂයෙන්ම 90 දශකයේ චිත්‍රපටිවලින් විතරක්ම අපිට දැනෙන නොස්ටැලිජියාත්මක සෞන්දර්යය මේකෙ අඩු නැතුව පිරිලා ඉතිරිලා තියෙනව. විශේෂයෙන් මේකෙ සංගීතය, භාවනාවකට සමවැදුණා වගේ අහන් ඉන්න පුළුවන් ඉතා මනරම් සංගීතයක්. කැමරාකරණයත් එහෙමමයි.

නමුත් ඒ හැම දෙයක්ම පැත්තකින් තියෙද්දී මගෙ හදවත බර කළේ චිත්‍රපටිය අවසානයේ පෙන්වූ එක කාරණාවක්. ඊට අනුව පසුකාලීනව ඇමරිකානු රජය විසින් ස්වදේශික රතු ඉන්දියානු ජනතාව ඔවුන්ට උරුම වුණු ප්‍රෙයරි තණ බිම් වලින් සහමුලින්ම තුරන් කර දැමෙනවා. යුරෝපයේ සිට ආ කොල්ලකාරී සුදු ජාතිකයින් මේ භූමියේ සැබෑ උරුමකරුවන්ට ඉතිරි කළ දෙය තමා ඒ. එය දෙවන ලෝක යුද්ධයෙදි නාසි වාදින් යුදෙව්වන්ට සහ අනෙක් සුළු ජාතිකයන්ට කළ විනාශයට සමාන මානව සංහාරයක් බව ස්වදේශික ඇමරිකානුවන් ගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් සටන් වැදුණු සිනමා නළු මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ තම චරිතාපදානයෙදි කියනවා. බ්‍රැන්ඩෝ තමන්ට ලැබුණු ඔස්කාර් සම්මානය ප්‍රතික්ෂේප කරන සිද්ධියත් එතනදි විශේෂ යි.

චිත්‍රපටිය පුරාම දෝංකාරදිදී මට ඇහුණේ අපි කුඩා කාලේ පටන් කියවා තිබුණු, රතු ඉන්දියානු නායක සියැටල් ගේ ලිපියේ තිබූ අදහස්. මිනිස් ශිෂ්ටාචාරය ලැබූ බව කියන දියුණුවේ යදම්වලට ගෙල සිරවුණු, සොබාදහමට සමීපව දිවිගෙවූ සාමකාමී ආදිවාසී මිනිස්සුන්ගේ අවසාන ශෝකාලාපය ඒ ලියුම පුරා තැවරී තිබූ බව මම හිතනවා. ඊටත් වඩා මිනිසා යනු සොබාදහමේ පාලකයා නොව ඔහු එහි තව එක පුරුකක් පමණක් බව වටහා ගෙන ඒ සැබෑ සත්‍යතාවන්ට අනුව ජීවිත රටාව හැඩගස්වාගත් ප්‍රඥාවන්ත මනුෂ්‍යයෙකුගේ හඬ ඒ ලිපිය ඇතුලේ ඇහෙනවා. සියැටල් කියනවා තමන්ගේ පාරම්පරික ඉඩම් මිලදී ගන්නට ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරයා විමසන බවත් තමාට අයිති නොවන මහපොළව, සුළඟ, හිරු එළිය විකුණන්නේ කොහොමද කියන කාරණය තමාට නොතේරෙන බවත්. මිනිසා ලබාගත්ත දියුණුව කියන්නේ සියළු දේට මිලක් නියම කර අසීමිතව පරිභෝජන කිරීම සහ තෘෂ්ණාධිකව එය තමන් සතු කරගන්නට වෙර දැරීම පමණද? මේ භෞතික දියුණුවේ මායාවට බැඳුණු ඔවුන්ගේ තෘෂ්ණාව මේ ලෝකයට අහිමි කරමින් සිටින්නේ ගහ කොළ පිරි වන රොදක නිසංසල බව, නැවුම් වාතය, පිරිසිඳු දිය ගලා හැලෙනා දිය කඩිති, සතුන් සිව්පාවුන් පමණක් නොවෙයි. ඔහු අනතුරේ දමාගන්නේ තමන්ගේම පැවැත්ම ම යි. මේවා නොමැතිව තම වර්ගයාටත් පැවැත්මක් නොමැති බව ඔහුගෙ බුද්ධියට තමවත් නොවැටහෙන ගාණයි. කොහොම වුණත් තම ආදි පියවරුන්ට උරුම වී තිබුණ සාමකාමී සැනසිලිදායක සරල ජීවිත රටාව මේ දියුණුයි කියනා මනුෂ්‍ය සමාජය ඇතුළේ ඔහුට අහිමි වෙලා ගිහින් අවසානයි. චිත්‍රපටියේ ජෝන් ඩන්බාර් නම් ප්‍රබන්ධ චරිතය වගේම මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ වැනි දියුනු සමාජයෙන් පැමිණි අයත් මේ ස්වදේශික ජනතාවගෙන් ඉගෙන ගත් පාඩම එයයි. Dances with Wolves නරඹා අවසානෙදි මම වැඩියෙන්ම ආදරය කරන සහ හැමදාටම මම ප්‍රිය කරන, ලේසියෙන් පහසුවෙන් වෙනස් නොවෙන චිත්‍රපටි ලයිස්තුවට තව එක චිත්‍රපටියක් එකතු වුණු බව කියන්නම්.

.

.

.

සියැටල් ගෙ ලිපියෙන් කොටසක්

අපගේ සිතුම් පැතුම් හා චර්යාවන් සුදු මිනිසාට නොතේරෙන බව අපි දනිමු. මහ පොළව ඔහුගේ සහෝදරයා නොවේ. එහෙත් ඔහුගේ සතුරාය.ඒ ගැන ඔහුට තැකීමක් නැත. සුදු මිනිසා සිය මෑණියන් වූ මහ පොළවත් සහෝදරයා වූ අහසටත් සලකන්නේ මිලයට ගත හැකි, කොල්ල කෑ හැකි බැටළුවන් සහ පබළු මෙන් විකිණිය හැකි දෑ ලෙසය. ඔහුගේ කෑදරකම මහ පොළව හිස්කර දමා ඉතිරි කරණු ඇත්තේ කාන්තාරයක් පමණි. මෙය මට අවබෝධ කර ගත නොහැක, ඔබගේ චර්යාවන් අපගේ චර්යාවන්ගෙන් වෙනස්ය. ඔබගේ නගරවල දර්ශණය රතු මිනිසාගේ ඇස් වේදනාවට පත් කරයි. හේතුව, සමහර විට රතු මිනිසා ම්ලේච්ඡයෙක් සහ ඔහුට නොතේරෙන නිසා විය හැක. සුදු මිනිසාගේ නගරවල නිසංසල තැන් නැත. වසන්තයේ පිබිදෙන තුරුපත් හඬ හෝ කුඩා කෘමීන්ගේ පියාපත් ගැටෙන හඬ හෝ අසන්නට එහි තැනක් නැත. එය එසේ වන්නේ සමහර විට මට නොතේරෙන නිසා හෝ මා ම්ලේච්ඡයෙක් නිසා හෝ විය හැක. ඝෝෂාව කන් වලට නින්දාවක් පමණි. මැදියම් රෑ හුදකලාව, බකමූණකු නගන පාළු හඬ හෝ විලක් වටා මැඩියන් කරණ වාද විවාද හෝ ඇසෙන්නේ නැති මිනිසාගේ ජිවීතයේ අරුතක් ඇද්ද?

රෙයරි බිම් පසුකර යන දුම්රියේ සිට වෙඩි තබා මරා දමණු ලැබූ කුළු මීමුන්ගේ කුණු වෙමින් ඇති මළ සිරුරු දහස් ගනනක් මම දැක ඇත්තෙමි. මම ම්ලේච්ඡයෙක් අපි ජීවත්වීමට පමණක් මරණ මීමාට වඩා දුම් දමන යකඩ අශ්වයා වැදගත් වන්නේ කෙසේදැයි මට නොතේරේ. සතුන් නැතිව මිනිසාගෙන් වැඩක් ඇත්ද? වන සතුන් සියල්ල නැතිව ගිය කළ හදවතේ ඇතිවන මහා තනිකමකින් මිනිසා මියයනු ඇත. ඇයිද යත් සතුන්ට කුමණ ඉරණමක් අත්වේද, මිනිසාටත් ඒ ඉරණමම අත්වේ. සෑම දෙයක්ම එකින් එකකට සම්බන්ධව තිබේ. ඔබේ දරුවන්ගේ පයට පෑගෙන්නේ අපේ මුතුන් මිත්තන්ගේ භෂ්මාශේෂ බව ඔබේ දරුවන්ට වටහා දෙන්න. ජීවිත වලින් මහ පොළව සරුසාර වී ඇති බව ඔබේ දරුවන්ට වටහා දෙන්න. මහ පොළව අපේ මෑණියන් බව අපි අපේ දරුවන්ට කියා දුන් පරිදිම ඔබ ඔබේ දරුවන්ටත් වටහා දෙන්න. මහ පොළවට අත් වන්නේ කුමණ ඉරණමක් ද? ඇගේ දරුවන්ටත් ඒ ඉරණමම අත්වෙයි. මිනිසා පොළවට කෙල ගැසුවහොත් එය තමාටම කෙල ගසා ගැනීමක් බව ඔබේ දරුවන්ට වටහා දෙන්න. අපි මෙය දනිමු. මහ පොළව මිනිසාට අයිති නැත. මහ පොළවට මිනිසා අයත්ය. අපි මෙය දනිමු. සියළු දෑ එකින් එකට සම්බන්ධ වී තිබේ. රුධිරය සියළු පවුල් එකට බැඳ තබන්නාක් මෙන් සියළු දේ එකින් එකට සම්බන්ධ වේ.

මේ පොළෝ තලයෙන් අන්තිම රතු මිනිසාත් අතුරුදහන් වූවාට පසු ඔහුගේ මතකය ප්‍රේරි බිම් හරහා ඇදෙන වළාවක සෙවනැල්ලක් පමණක් වූ කළ එම සෙවනැලි සහ වනාන්තරය මගේ ජනතාවගේ ආත්මය දරා සිටිනු ඇත. ඒ අළුත උපන් බිළිඳකු සිය මවගේ හද ගැස්මට ආදරය කළාක් මෙන් මේ මහ පොළවට ඔවුන් ආදරය කළ නිසාය. එනිසා අප ඉඩම් විකුණන්නේ නම් අපි ඊට ආදරය කළාක් මෙන් ඔබත් ඊට ආදරය කරන්න. අප රැකගත් පරිදිම එය රැක ගන්න. මේ බිම් පිළිබඳ මතකය එය ඔබ ලබා ගන්නා අවධියේ පැවතුනාක්බ්මෙන්ම ඔබගේ මනසේ තබා ගන්න. ඔබේ මුළු ශක්තියෙන්ම, මුළු හිතින්ම, මුළු හදින්ම එය ඔබේ දරුවන් සඳහා සුරකින්න. දෙවියන් අප සැමට ආදරය කරන්නාක් මෙන් ඊට ආදරය කරන්න. එක දෙයක් අපි දනිමු. අපේ දෙවියන් ද එම දෙවියන්මය. මේ පොළව ඉතා අගනේය. සුදු මිනිසාට පවා පොදු ඉරණමෙන් බැහැර විය නොහැක. කුමක් කීවත් කළත් අපි සොහොයුරෝ වෙමු. අනාගතයේ සිදු වන්නේ කුමක්ද..? එය අපට හොඳින් දැකබලා ගැනීමට හැකිවනු ඇත.

- රතු ඉන්දියානු නායක සියැටල්

How To Make Millions Before Grandma Dies (2024)

 ලෙඩ දුක්, මහළු වයස, මරණය... මේ දේවල් තරම් ඇඟේ හැප්පිගෙන යන ගාණට අපිට සමීප ජීවිත යථාර්ථයන් තවත් නැතුව ඇති. ඒත් හැමදාම ලෙඩ දුක් හැදිලා මහළු වෙලා මිය යන අය ගැන අහුවත් දැක්කත් අපි පුරුදු වෙලා ඉන්නව එක මොහොතක දි ඒව ගැන කණගාටු වෙන අතරේ ආයෙමත් කිසි දෙයක් නොවුණු ගාණට හිත හදාගෙන ඉක්මණ්ටම එදිනෙදා ජීවිතේට ආයෙ හැරෙන්න. මං හිතන්නෙ අපේ මනසම එක්තරා රටාවකට අනුව හැඩගැහිලා තියනව මම සහ මගේ සුබ සිද්ධිය මූලිකත්වයෙ තියලා ඉන් එහා අනවශ්‍ය දාර්ශනික ප්‍රශ්න වලට අවධානෙ යොමු කරලා මනස වෙහෙසවා නොගන්න ආකාරයෙන් වැඩ කරන්න. ඔය මොනදේ සිද්ද වුණත් අපේ ලාබ පාඩු ගණන් හදන්න, වෙන්න තියන යුතුකම් හොයන්න බලන්න, මට වැඩියෙ වාසියක් වෙන්නෙ කාගෙන්ද කොහොමද කියල කල්පනා කරල බලන්න, ඔන්න ඔය දේවල් ඇතුළෙ තමා අන්‍තිමට අපි ඇවිත් නතර වෙන්නෙ. නමුත් අපේ ලෝකය ඇතුළෙන්ම හෙල්ලිලා යන එක මොහොතක් එනවා. අපි දැඩිව ආදරේ කරන අපේම කෙනෙක් අපේම හිතවතෙක් සුව කරන්න බැරි දරුණු රෝගයක් වැළඳිලා නැත්නම් මියගිහින් කියලා දැනගත්තම ඒ දේ අපිට සිද්ද වෙනවා. එක අතකින් ඒ පුද්ගලයාගෙ වියෝවෙන් ජීවිතේ ඇතිවෙන හෝ වෙන්න නියමිත හිස්කම ගැන සහ ඔහු හෝ ඇයට විඳින්න සිදුවෙන දුක්වේදනා ගැන සංතාපයත් අනික් අතින් ඒ වියෝගය නිසා ඉදිරියට මට මුහුණ දෙන්න සිදුවෙන වාසි සහගත සහ අවාසිසහගත තත්ත්වයන් මොනවද කියන ආත්ම මූලික සිතුවිල්ලත් අතරේ අරගලයක සිත පැටලෙනවා. විශේෂයෙන්ම පවුලක් ඇතුළෙ, දරුවන් දෙමාපියන් ක්‍රමයෙන් වයස්ගත වෙනකොට මෙවැනි දේවල් බහුලව සිද්දවෙන බව දැකගන්න පුලුවන්. 2024 අවුරුද්දෙ තායිලන්තයේ නිමැවුණු How To Make Millions Before Grandma Dies කියන්නෙ අන්න එවැනි කතා තේමාවක් ඇතුළත් චිත්‍රපටයක්.

මේකෙ කතාව මේ වගෙයි. M කියන්නෙ අධ්‍යාපනය අවසන් කරලා හරිහමන් රැකියාවක් නොකර කාලය ගෙවාදමන තරුණයෙක්. නමුත් ලොකු මුදලක් හරිහම්බ කරගන්න ආකාරය ගැන හීන දකින්නෙක්. M ට ඥාති සහෝදරියක් ඉන්නව Mui නමින්. Mui ගෙ සීයා සෑහෙන වයස්ගතව රෝගාතුර වෙලයි ඉන්නෙ. සීයාගෙ ලඟින් ඉඳන් එයාව බලාකියාගන්නෙ Mui තමා. මේ සීයා මිය යන්නෙ තමන්ගෙ ධනස්කන්ධයෙන් එක්තරා කොටසක් Mui ගෙ නමටත් ලියලා. මේ සිද්ධිය Mui විසින්ම M ට කියනවා. ඒ අතරේ M ට දැනගන්න ලැබෙනවා එයාගෙ වයස්ගත ආච්චි අම්මාත් රෝගාතුර වෙලා කියලා. මේ ආච්චි අම්මා ජීවත් වෙන්නෙ තනියෙන්. ඒ නිසා M කල්පනා කරනවා එයාගෙ වාසනාව උරගාලා බලන්න. ආච්චි ළඟ නතර වෙලා එයාට සාත්තු සප්පායම් කරගෙන ඉඳලා ඇගෙ දෙපළවලින් කොටසක් තමන්ට ලියාගන්න. මේ ආච්චි අම්මා ලේසි පාසු චරිතයක් නෙමේ. කාගෙවත් උදව් ගන්න අකමැති සහ තමන්ට හරි කියල හිතෙන දේම කරන මහ මුරණ්ඩු චරිතයක්. ඉතින් M ට එයාගෙ අරමුණ ඉෂ්ථකරගන්න පුලුවන් වේවිද? ඒ බව හරියටම දැනගන්න චිත්‍රපටිය බලන්න.

How To Make Millions Before Grandma Dies කියන්නේ තායිලන්තය තුළ 2024 අවුරුද්දට මෙතෙක් වැඩිම ආදායමක් ලබාගන්න සමත් වුණු තායි භාෂා චිත්‍රපටිය. මේක මේ තරම් ජනාදරයට පත්වීම පුදුමයක් නොවෙන බව චිත්‍රපටිය බැලුවම තේරුම් ගන්න පුලුවන්. මොකද චිත්‍රපටිය ඇතුළේ කතා කරන්නෙ පොදුවේ ඕනෑම කෙනෙකුට, අවම වශයෙන් බහුතරයක් දෙනාගෙ හිතටම දැනෙන මාතෘකාවක් ගැන නිසා. දෙමව්පියො, දරුවෝ, පවුලක ඇතුළෙ මනුස්ස සම්බන්ධකම් මේවා වැඩි දෙනෙකුට අතිශ්‍ය සමීප කාරණා. වැදගත්ම දේ ඒ කතාව හිතට වදින ආකාරයකට අති සංවේදී අයුරින් ඉදිරිපත් කර තිබීම. මේකෙ cinematography සහ සංගීතය යන අංශ අවස්ථාවන්ට ගැළපෙන ආකාරයට ඉතාම උසස් මට්ටමෙන් නිර්මාණය කර තිබෙනවා. සංගීතය විශේශයෙන් බටහිර සම්භාව්‍ය සංගීතයෙ අභාසය ලබා ඇති ආකාරය හඳුනාගත හැකියි. සමහර තැනකදී "පවුල" කියන විශය තමන්ගෙ සිනමාපටවලට බහුලව තේමා කරගන්නා ජපන් සිනමාකරු Koreeda වගෙ කෙනෙකුගෙ නිර්මාණයන් සිහිපත් කරවන සුළුයි. නමුත් Koreeda ගේ අවමවාදී භාවිතයට වඩා වෙනස් ගොඩනැංවීමක් මේ චිත්‍රපටියට ඇතුළත් බව පෙනුණත් අවසානයේ නැවත ඔහුගේ ම චිත්‍රපටි සිහිගන්වන ආකාරයෙන් නරඹන්නාගෙ හදවත උණුහුම් හැඟීමකින් පුරවාලන චිත්‍රපටියක් බව කිව හැකියි. මේ අවුරුද්දෙ නිකුත් වුණු මම බැලූ හොඳම චිත්‍රපටි අතරට How To Make Millions Before Grandma Dies නම් කරන අතරේ හැම කෙනෙකුටම බලන්න වටිනා චිත්‍රපටියක් බව කියමින්ම මේ කෙටි සටහන අවසන් කරන්නම්.

Kinds of Kindness (2024)

2007 - 2008 අවුරුදුවල යුරෝපයේ ග්‍රීක රාජ්‍යය "ග්‍රීක ණය අර්බුදය" නමින් ප්‍රකටව හැඳින්වෙන බොහොම බරපතළ මූල්‍ය බිඳ වැටීමට මුහුණදුන්නා. මේ නිසා එරටේ ආර්ථිකය විශාල අවපාතයක් දක්වා ගමන් කරන්න පටන් ගෙන අවසානයේදි වර්ෂ 2010 දී ග්‍රීසිය නිල වශයෙන් බංකොලොත් රාජ්‍යයක් බවට නිවේදනය කිරීම දක්වාම ගියා. මේ ආර්ථික කඩා වැටීමත් එක්ක ග්‍රීසියේ ජන ජීවිතය ක්‍රමක්‍රමයෙන් ඇද වැටුණේ විශාල අර්බුදයකට. රට තුළ ආදායම් අවම වීම, සේවා නියුක්තිය වැනි තත්ත්වයන් හටගෙන මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය, සියදිවි නසා ගැනීම් ඉහළ යෑම වැනි සමාජ ව්‍යසනයන්ට එරට ගොදුරු වුණා. උසස් වෘත්තිකයින් රට හැර ගියා. ජන ජීවිතය මුළුමණින්ම අපේක්ෂා භංගත්වයේ අඳුරු සෙවණැල්ලෙන් වැසී යමින් පැවතියා. ඔය අතරේ ජීවිත පැවැත්මේ තිබූ මේ අවුල වෙනත් ආකාරයට ග්‍රහණය කරගන්න උත්සාහ දැරූ පිරිසක් එහි සිටියා. ඔවුන් තමා ග්‍රීක සිනමා කරුවන්. තම රටෙහි ජන ජීවිතයේ ඇතිව තිබූ පීඩාකාරී බව සහ ජීවිත පැවැත්මෙහි අර්බුදකාරීබව තේමා කරගනිමින් සමස්ත ජීවන යථාර්ථයන් ප්‍රශ්නකෙරෙන චිත්‍රපට නිර්මාණය වීමේ ප්‍රවණතාවක් එහි හටගැනුණා. මෙය Greek New Wave නමින් හඳුන්වනවා(ග්‍රීක නව රැල්ලේ සිනමාව, මෙය Greek Wierd Wave විදිහටත් හැඳින්වෙනවා). සාම්ප්‍රදායික කලා අකෘතිවලින් බැහැරවීම, යථාර්ථයේ තාර්කික සීමාවන් ඉක්මවා යන පසුබිමක් උපයෝගී කරගැනීම සහ සමාජ සම්මුතීන් ගෙන් වියුක්ත වුණ අඳුරු, ගුප්ත ස්වභාවයක් ඇති චරිත භාවිත මෙකී සිනමාපටවල මූලික ලක්ෂණ විදිහට හඳුනාගත හැකියි. ග්‍රීක නව රැල්ල සමග කරළියට පැමිණි සිනමාකරුවන් අතරේ වඩාත් කතාබහට ලක්වන චරිතය බවට පත්වෙන්නේ Yorgos Lanthimos. ලැන්තිමෝස් ගේ සිනමාපට ජීවිතයේ අර්ථය සහ ලෝකය තුළ ඇති විපරීත බව පිළිබිඹු කරන විපරීතවාදී Absurdism දෘෂ්ටියට අනුගතවන සිනමාවක් බව හඳුනාගැනෙනවා. දාර්ශනික එළඹුමක් විදිහට Absurdism කියන්නෙ මොකක්ද කියලා මෙතනදී කෙටියෙන් පැහැදිලි කරගත්තොත් වටිනවා.

Absurdism නැතිනම් විපරීතවාදය කියන්නෙ මිනිසාගේ පැවැත්ම සහ එහි අර්ථය ගැන විමසාබලන සාංදෘෂ්ටකවාදය (existentialism) නම් දාර්ශනික එළඹුමේ තවත් අතුරු ප්‍රවර්ගයක් විදිහට හට ගැනුණු දාර්ශනික මතවාදයක්. මිනිස් ජීවිතයට නෛසර්ගික වුණු අර්ථයක් කියා යමක් නොමැති බවත්, අර්ථය යනු ජීවිතය තුළින් ගොඩනගා ගත යුතු යමක් බවත් තමයි මෙතනදී මූලික වශයෙන් කියැවෙන්නේ. ඊට අනුව මිනිසා ලෝකය හා ගැටෙන විට, ලෝකය සමග ගණුදෙනු කරනා විට හටගන්නේ විපරීත වූ තත්ත්වයක්. උදාහරණ විදිහට කෙනෙකුට ජීවිතය පවත්වාගෙන යන්න නම් රැකියාවක නිරත වෙන්න සිදු වෙලා තිබුණත් රැකියාව වෙනුවෙන් ජීවිතය කැප කළාම ජීවතය අත්විඳින්න ලැබෙන්නේ අඩු කාලයක්. ඒ අනුව කෙනෙකුට ජීවත් වන්න සිදුවෙලා තියෙන්නෙ වැඩිවශයෙන්ම රැකියාව වෙනුවෙන් ජීවිතේ පවත්වාගෙන යන්න. මිනිසාට අවශ්‍ය නිදහසේ ජීවත් වන්න නමුත් ලෝකය හැඩගැසී තිබෙන්නේ ඔහුගේ නිදහස අහිමි කරවන ආකාරයකය. මෙය විපරීත තත්ත්වයක්. විපරීතවාදයට අනුව ජීවිතයට අර්ථයක් ඇති කරගන්නට නම් ඊට අරමුණක් සොයාගත යුතුයි. මේ ආකාරයට රැකියාවක් කිරීමේ අර්ථවත් යමක් වීමට නම් එය ජීවිතයේ අරමුණ සහ නිදහස ඇතුළු පුද්ගලයාගේ ආත්ම අභිලාශයන් සමග සමබර වන තත්ත්වයක් විය යුතුයි. විපරීතවාදය නාස්තික වාදයෙන් (nihilism/ ශුන්‍යවාදය) වෙනස් වෙන්නේ මෙතැනින්. ශුන්‍යවාදයට අනුව ජීවිතය ඇතුළු මෙලොව ඇති සියල්ල අරුත් සුන් වූ ශුන්‍ය දේවල්. ඊට අමුතුවෙන් අරුතක් එක් කරන්නට උත්සාහ කිරීම හෝ එහි අර්ථයක් සොයා යෑම නිරර්ථක යමක්. නමුත් ඊට වෙනස්ව විපරීතවාදයේදි කියැවෙන්නේ ලෝකය විපරීත අරුත් ඇති බවත්, ජීවිතයට අරමුණක් අලුතෙන් එක්කර ලෝකයේ විකෘති බවට එරෙහිව නිදහස වෙනුවෙන් වෑයම් කිරීම අර්ථවත් බවත්. විපරීතවාදී දාර්ශනික සම්ප්‍රදාය පෝෂණය කළ කේන්ද්‍රී චරිතය විදිහට පිළිගැනේනේ ප්‍රංශ ජාතික ලේඛක Albert Camus. කැමූ ගේ ලේඛන විපරීතවාදී සාහිත්‍ය කෙරහි විශාල බලපෑමක් කළ බව පිළිගැනෙනවා. යුරෝපය තුළ පැවති කලා සම්ප්‍රදායන්, සංස්කෘතින් දැඩි සේ අර්බුදයට ලක්වීමට බලපෑ මූළ හේතුව නම් දෙවන ලෝක යුද්ධයයි. ඒ දෙවන ලෝක යුද්ධය සහ එහි තිබූ කෲරත්වය බටහිර තුළ පැවති හර පද්ධතීන් අභියෝගයට ලක්කළ නිසා. නූතනවාදය, පශ්චාත් නූතන වාදය සහ විපරීතවාදය වැනි සංකල්ප බිහිවන්නට මූලික බලපෑමක් කළේ මේ සංසිද්ධිය.

දෙවනි ලෝක යුද්ධයෙන් පස්සෙ අපි ආයෙත් කෙළින්ම එනවා අපි ජීවත්වන මේ වර්තමානයට. ආයෙමත් Yorgos Lanthimos ළඟට. ගෙවී ගිය අවුරුද්දේ යෝගොස් ගේ නම සිනමාලෝලින් අතර වඩ වඩාත් කියවෙන්න පටන් ගත්තේ ඔහු සහ Emma Stone සුසංයෝගය ගෙන ආ Poor Things චිත්‍රපටිය නිසා. ඉන් අවුරුද්දක් ගත වෙන්නටත් මත්තෙන් නැවතත් යෝගෝස් සිනමා ප්‍රේක්ෂකයා හමුවට එන්නේ තවත් Yorgos Lanthimos සහ Emma Stone සුසංයෝගක් වුණු Kinds of Kindnes චිත්‍රපටිය හරහා. ලැන්තිමෝස් ගේ චිත්‍රපටි වචනේ අර්ථයෙන්ම විපරීත ඒවා. ලෝකය, සමාජය සහ මිනිසාම තුළ ඇති විපරීත කම් අතිශෝක්තියට නංවලා ඔහු නරඹන්නා හමුවට අරගෙන එනවා. Poor Things වල මේ ස්වභාවය තරමක් තනුක කර ඇති බවක් දැකගන්න ලැබුණත් ඔහුගේම Dogtooth වගේ චිත්‍රපටයක අප දුටු අසම්මත සහ හිතුවක්කාරී සිනමා කරුවා නැවත කරළියට පැමිණ ඉන්නා බව Kinds of Kindnes හරහා නිවේදනය කෙරෙනවා.

Kinds of Kindnes කියන්නෙ වචනෙ අර්ථයෙන්ම විපරීත සිනමා කෘතියක්. මේ වැනි චිත්‍රපටියක් විවරණය කිරීම පහසු නෑ. මොකද නරඹන්නාගේ පුද්ගල රුචිකත්වය, ඔහුගේ අදහස් ලෝකය මේ වැනි චිත්‍රපටියක් හරියට ග්‍රහණය කරගන්න දැඩිව බලපාන නිසා. එවැනි කලා කෘතියක් වචනයෙන් විස්තර කරන්න යෑම "හමන සුළං මකුළු දැලෙන්" අල්ලා ගන්න උත්සාහකරනාවට සමානයි. මට දැනුණ විදිහට ඉතා කෙටියෙන් චිත්‍රපටිය ගැන යමක් කියන්නම්.

නමුත් ඊට කලින් ලැන්තිමෝස් ම තමන්ට මෙහෙම චිත්‍රපටියක් හදන්න හිතුණේ ඇයි කියන කාරණේ ගැන කියා තියෙන යමක් මෙතන සඳහන් කරන්න වටිනවා.

"ඉතින් මම කල්පනා කරන්න පටන් ගත්තා එක මිනිහෙක් අනෙක් අයගේ ජීවිත පාලනය කරන්න පටන් ගත්තොත් කොහොමද කියලා. ඊටපස්සෙ මං හිතුවා පුද්ගලික මට්ටමෙන් මේ ගැන තව ගවේශණය කලොත් සෑහෙන සිත්ගන්නා සුළු යමක් වේවි කියලා. ඔයාගෙ මුළු ජීවිතේම, බොහොම පොඩි දේවල් පවා, තව කෙනෙක් පාලනය කරන්න ගත්තොත් ඒක කොහොම වේවිද? ඉතින් ඊටපස්සෙ අපි මේක ලියන්න පටන්ගත්තා. නමුත් ඉක්මණින්ම අපිට දැනුණා මේ ආකෘතිය එක්ක අලුත් අත්හදාබැලීමක් කරන්න ඕන කියලා. කතා තුනක් ලියන අදහස ආවෙ එතැනදී"

මෙතනදි අපි යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ ලැන්තිමෝස් සහ ඔහුගේ දිගුකාලීන සහය පිටපත් රචකයා වුණු Efthimis Filippou. ලැන්තිමෝස්ම කියල තියනවා වගේ මේ චිත්‍රපටිය එකම අය එකිනෙකට වෙනස් චර්ත රඟපාන, එකිනෙක අසම්බන්ධිත කතා තුනක් සහිත වෙනස්ම ආකෘතියක අමුතු වැඩක්.

කතා තුන මොනවද කිව්වොත්,

1. The Death of R.M.F.

2. R.M.F. Is Flying

3. R.M.F. Eats a Sandwich

මේ R.M.F නම් චරිතයක් මේ කතා තුනේදිම අපි දකිනවා. නමුත් R.M.F කියන්නෙ හරියටම කවුද සහ මේ අකුරු තුනේ තෙරුම මොකක්ද කියලා ලැන්තිමෝස් පැහැදිලිව යමක් කියා නැහැ.

අනෙක් කාරණාව මේ චිත්‍රපටියේ නම, Kinds of Kindness, මේ නම ගැන අවධානය යොමු කාලොත්, මං හිතනවා ලැන්තිමෝස් මේ Kindness යන පදයෙන් නිරෑපිත කරන්න උත්සාහ කර තිබෙන්නෙ මිනිස්සු එකිනෙකා සමග තියෙන බැඳීම්, එකිනෙකා කෙරෙහි ඔවුන්ගේ ආකල්ප වැනි යමක් කියලා. Kindness වෙනුවට මෙතනදී Love, Friendship නැතිනම් Concern වගේ යෙදුමක් ආදේශ කරලා බැලුවොත් ඒ බව තේරුම්ගන්න පුළුවන්.

චිත්‍රපටියේ පළමු කතාවෙ තියෙන්නේ එක්තරා ආයතනයක වැඩ කරන සේවකයෙක් සහ ඔහුගේ ජීවිතය අසීමිතව පාලනය කරන ස්වාමියෙක් ගැන. අඩුවශයෙන් ඔහු ආදරය කරන්න ඕන කාටද, ඔහු විවාහ වෙන්න ඕන කාත් එක්කද, ඔවුන් ලිංගික සම්බන්ධකම් පවත්වන්න ඕන කීයටද? කන්නෙ කීයටද? බොන්නෙ කීයටද? මේ හැම දේම සිද්ධවිය යුතු වෙන්නෙ ආයතන ප්‍රධානියා ගේ කැමැත්ත අනුව. මම හිතනවා ලැන්තිමෝස් මෙතනදි පෙන්වන්න උත්සාහ කරන්නෙ නූතන ආයතනික ව්‍යුහය ඇතුළේ ස්වාමි සේවක සම්බන්ධය කොයිතරම් විපරීත තත්ත්වයට පත්වෙලාද කියන කාරණාව.

භය සහ පක්ෂපාතී බව පාවිච්චි කරලා අසීමිත විදිහට අනෙකාව පාලනය කිරීම, පොඩි හොඳක් කළත් අනවශ්‍ය විදිහට එය හුවා දක්වමින් වර්ණනා කිරීම වැනි දේවල් එතනදි සිදුවෙන බව ලැන්තිමෝස් මේ කතාංගයෙන් පෙන්වා දෙනවා.

දෙවනි කතාංගය පොලිස් නිලධාරියෙක් සහ සාගර විද්‍යාඥවරියක් වුණු ඔහුගේ බිරිඳ සම්බන්ධ එකක්. ගවේශණ චාරිකාවකදී ඇය මුහුදේ අතුරුදහන් වෙනවා. නමුත් පසුව ඈව සොයා ගැනෙනවා. ආපසු නිවසට එන ඇය සහ අතුරුදහන් වන්න කලින් සිටි ඇය අතර වෙනසක් ඇති බව ඔහුට පේනවා. ඔහු ඈව සැක කරනවා. නමුත් ඇය ඔහුට තමන්ගේ ඇති ආදරය නොවෙනස් එකක් බව ඔප්පු කරන්න වෙර දරනවා. මෙතන ඇති වෙන්නේ තවත් විපරීත තත්ත්වයක්. එක තැනකදී ඔහු ඇය අතින් උයන කෑම නොකා හාමතේ සිටිනවා, මොනවම හරි කන්න කියලා ඈ ඔහුට කියනවා. ඔහු එතකොට කියන්නේ "ඔයාගෙ ඇගිල්ලක් කපලා උයලා දුන්නොත් කනවා" කියලා. එතකොට ඇය ඇත්තටම ඉතාම අමාරුවෙන් ඇගිල්ලක් කපලා ඔහුට උයලා කන්න දෙනවා. ආදරය මුල් කරගත් බැඳීමක් ඇතුළේ එකිනෙකා කෙරෙහි ගරුත්වය, විශ්වාසය, තේරුම් ගැනීම අවශ්‍යයෙන්ම තිබිය යුතුවුණත් අනවශ්‍ය ආකාරයෙන් බය, සැක, පීඩාකකාරී බව අනෙකාව තමන්ට උවමනා විදිහට හසුරුවන්න යෑම නිසා ඇතිවන විපරීත තත්ත්වය මේ කතාවෙන් කියවෙන බව මට දැනෙනවා.

තුන්වෙනි කතාවෙදි කියවෙන්නේ මළවුන්ට පණ දිය හැකි කාන්තාවක්ව සිහිනයෙක් දකිනා එක්තරා ගැහැනියක් ගැන. මේ කාන්තාව කොහේ හෝ ජීවත්ව ඉන්නා සැබෑම කෙනෙක් බව විශ්වාස ඇය ඒ කාන්තාව සොයා යනවා. මෙතනදී ඇය තම දරුවාවත්, සැමියාවත් අතහැරලා දමලා තමයි තම ගමන යන්නේ. ඇය එක්තරා අමුතු ගති පැවතුම් ඇති කල්ලියකට බැඳී ඉන්නවා. තම සිහිනයට යන්න ඇය ඒ කල්ලියෙන් උදව් ලබා ගන්නවා. නමුත් සැරින් සැරේ ඈ ඇවිත් තම දරුවාත් සැමියාත් දිහා බලා ඉන්නවා. මං හිතන්නේ පුද්ගලික සිහින පසුපස යෑම සහ තම පවුල මග හැරීම කියන කාරණාවයි මේ කතාවේ මුඛ්‍ය අර්ථය විදිහට මතු කරගත හැකි වෙන්නේ. (කතා තුනම මම මෙතන ලියා තිබෙනවාට වඩා සෑහෙන විස්තරාත්මකයි සහ මතුවන අරුත් බහුලයි, කලිනුත් කිව්වා වගේ මේ අතිශ්‍ය සරලමතිකව කතා තුන මූලික මට්ටමෙන් ලිහා ගන්නට ගත්ත සුළු ප්‍රයත්නයක් පමණයි.)

චිත්‍රපටිය ගැන නිවේදනය වුණු මොහොතේ පටන්ම වඩා සිත්ග්නනාසුළු කාරණාවක් විදිහට මතුවුණේ මෙය තවත් Emma Stone, Yorgos Lanthimos සුසංයෝගයක් වීම. (එමා සහ ලැන්තිමෝස් එක්ව නිර්මාණය වෙන තවත් චිත්‍රපටියක වැඩ කටයුතු සිද්දවෙමින් යන බව දැක්කා) නමුත් චිත්‍රපටිය ඇතුළේ වඩාත් කැපී පෙනෙන්නේ එමාට වඩා Jesse Plemons ගේ රගපෑම් බව මම හිතනවා. ජෙසීව මුලින්ම මම දකින්නේ Breaking Bad නාට්‍යයේ චරිතයකින්. මැට් ඩේමන්ට සෑහෙන සමාන පෙනුමක් තිබුණ කෙනෙක් විදිහට ජෙසීව මට මතක තිබුණා. ඉන්පස්සේ Black Mirror කතාමාලාවේ කොටසකත් ඔහු දැක්කා. අද වෙද්දී කතාබහට ලක්වෙන උසස් මට්ටමේ සිනමා කෘති ගණනාවකම ඔහුගේ රංනයන් දකිනවා. ජෙසී කියන්නේ මොන චරිතය වුණත් පණ පිහිටුවා මවා පෙන්විය හැකි බව දැනටම ඔප්පු කර ඇති දක්ෂයෙක්. ඔහුට තියෙන්නේ එක්තරා ආකාරයක අමුතු, ගුප්ත චරිතවලට ගැලපෙන මුහුණක් තමා. නමුත් ඔහුගේ වෙනස් වෙනස් රගපෑම් ඉදිරියේදී අපට දැකගන්න ලැබේවි කියලා හිතෙනවා.

චිත්‍රපටියේ මම ආසම දෙයක් වුණේ මේකෙ Theme Music එක විදිහට අරගෙන තියෙන Eurythmics නම් ගායක කණ්ඩායමේ Sweet Dreams සින්දුව. මේකෙ සංගීතයත්, වචනවල අර්ථයත් චිත්‍රපටිය එක්ක එකට තිබ්බාම මැවෙන්නේ පුදුමාකාර ගැළපීමක්. මේ සින්දුවම චිත්‍රපටියට භාවිත කිරීමෙන් Yorgos Lanthimos කරලා තියෙන්නේ නිවැරදිම තෝරාගැනීමක්. අධ්‍යක්ෂවරයෙක් විදිහට තම නිර්මාණයේ කලාත්මක පරිසමාප්තිය පිළිබඳව ඔහු කොයිතරම් අවධානයක් යොමු කර තිබෙනවාද කියන කාරණාවයි එයින් පෙන්නුම් කෙරෙන්නේ. අවසානෙට සින්දුවේ වචන ටික මෙතන සදහන් කරන්නම්.

Sweet dreams are made of this

Who am I to disagree?

I've traveled the world and the seven seas

Everybody's lookin' for something

Some of them want to use you

Some of them want to get used by you

Some of them want to abuse you

Some of them want to be abused

අම්මා මට කියාදුන් ගී

 ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ නෙබ්‍රස්කා ප්‍රාන්තයේ ඕමාහා නගරයේ ගොවිපළක් සහිත කුඩා නිවසක, ඉතා සාමාන්‍ය මාපිය යුවළකට දාව, සහෝදරියන් දෙදෙනෙකුට පසුව උපන් එක් කොලුගැටයෙකු සිටියා. කුඩාකාලෙ පටන් තිබුණු හිතුවක්කාරී ගති ගුණ නිසා මේ කුඩා කොලුවා දැඩි විනයක් සහිත හමුදා පාසලකට ඇතුළත් කරන්න ඔහුගේ මාපියන් තීරණය කරනවා. නමුත් එතැන කොහෙත්ම ඔහුට ගැළපෙන තැනක් වුණේ නෑ. ඒ නිසා එතනිනුත් ඔහුව පිටමං කෙරෙනවා. ජීවිතේ යෞවනත්වයට පත්වීම එක්ක ඔහු නිව්යෝක් රංගන පාසලට ඇතුළත් වෙන්නෙ ලොකු බලාපොරොත්තුවක් නැති ව. නමුත් ඔහු අවසානෙ නතරවෙන්නෙ ලොව මෙතෙක් බිහිවුණු අග්‍රගන්‍යම නළුවෙකු බවට පත්වෙමින්. ඔහු තමා මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ. Songs my mother taught me කියන්නෙ බ්‍රැන්ඩෝ ගේ ජීවිත පුවත ඇතුළත් ඔහුගෙ චරිතාපදානය. එය සිංහලට පරිවර්තනය වෙන්නෙ "අම්මා මට කියාදුන් ගී" නමින්. පරිවර්තනය සිදුකරන්නෙ ලංකාවේ සිටින විශිෂ්ටතම කැමරා ශිල්පියෙකු විදිහට සැලකෙන එම්. ඩී. මහින්දපාල මහත්මයා විසින්. පොත කියවා බලද්දී වැටහෙන දෙය තමා මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ කියන්නෙ හුදෙක්ම නළුවෙකුට එහා යන වටිනාකමක් ඇති සුවිශේෂ මිනිසෙක් බව.

රඟපෑම කියන්නෙ කොයිතරම් දුෂ්කර වෙහෙසකාරී කටයුත්තක් ද කියන දේ ගැන ඊට සම්බන්ධ නොවුණු, අඩුවශයෙන් පිරිසක් ඉස්සරයක් යම් ඉදිරිපත් කිරීමක් නොකළ කෙනෙකුට වටහාගන්න හැකියාවක් නැහැ. මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ තම චරිතාපදානයෙදි ඒ ගැන සඳහන් කරමින් කියන්නෙ A Streetcar Named Desire නාට්‍යයෙදි දවසට කීපවතාවක්ම එකම වේදිකාවේ නැවත නැවතත් පිඟන් කෝප්ප පොළවේ ගසමින් ආවේගශීලීව රඟපෑමට සිදුවීමෙන් හට ගත්ත භාවමය වෙහෙස නිසා මානසිකව පීඩාවට පත් ව වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ගන්න පවා තමන්ට සිදුවුණු බව. බ්‍රැන්ඩෝ අනුගමනය කළ Method Acting නැති නම් චරිතාංග රංගන ක්‍රමය මෙවැනි ආකාරයෙ බොහොම මානසික ශ්‍රමයක් කැප කළ යුතු දුෂ්කර ව්‍යායාමයක් බවයි ප්‍රකට. බ්‍රැන්ඩෝ රංගනයට පිවිසෙන 1940 යුගයේදි මේ රංග ක්‍රමය ඒ තරම් සාර්ථක යමක් විදිහට සැලකුණේ නෑ. ඒ යුගයේදි රඟපෑම විදිහට සැලකුණේ නළුවෙක් හෝ නිළියක් තම පෞරුෂත්වය භාවිත කරමින් කරන ඉදිරිපත් කිරීමට මිස ඔහු හෝ ඇය මුළුමනින්ම අදාළ චරිතයට අනුගතවීම නොවෙයි. ඒ සමයේ දි නිව්යෝක් රංගන පාසලට ඇතුළත් වුණු මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ නම් යෞවනයාට චරිතාංග රංගනය හදාරන්නට ලැබෙන්නෙ ස්ටෙලා ඇඩ්ලර් නම් ගුරුවරිය හරහායි. ස්ටෙලා යුරෝපයේ ස්ටැනිස්ලොව්ස්කි වැනි නාට්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ විශිෂ්ටයින් යටතේ පුහුණුව ලැබූ තැනැත්තියක්. ඇය ඇමරිකාවට පැමිණ තමන් උගත් ශිල්පය එහි නාට්‍ය කලාව හදාරන තරණ තරුණියන්ට කියාදුන්නා. පසුව ඇමරිකානු සිනමාවේ විශාල වෙනසක් සිදුවෙන්න ඇගේ මැදිහත් වීම බලපෑමක් කළ බව බ්‍රැන්ඩෝ කියනවා. බ්‍රැන්ඩෝ නිව්යෝර්ක් රංගන පාසැල විසින් බිහිකළ දීප්තිමත්ම ශිෂ්‍යයෙක් වුණා. ඔහුගෙ මුල් යුගයේ On the Waterfront වැනි චිත්‍රපටියක කළ රඟපෑම කොයිතරම් විශිෂ්ට එකක් ද කියනවා නම් චරිතාංග රංගනය හඳුන්වාදෙන්න එය උදාහරණයක් ලෙස භාවිතයට ගැනෙනවා. (පොතේ කවරයේ තිබෙන පින්තූරය). මේ අනුව මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ එක්තරා ආකාරයට කලාවේ යුග පුරුෂයෙක් සහ අද ඇමරිකානු සිනමාවෙ ඉහලින්ම ඉන්නා ලියනාඩො ඩිකැප්‍රියෝ, වකීන් ෆීනික්ස්, ක්‍රිස්ටියන් බේල් වැනි අයගෙ ආදි පීතෘවරයෙක් විදිහටත් සැලකිය හැකියි.

නමුත් මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ ගෙ කාර්‍යභාරය රංග භූමියට පමණක් සීමාවුණු එකක් වුණේ නෑ. සමාජ ක්‍රියාකාරිකයෙක්, සමාජයෙ පීඩාවට ලක්වූ ජනකොටස් වල මිනිස් අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් සටන් වැදුණු පුද්ගලයෙක් විදිහට ඔහු වැඩිපුර හැදෑරීමට ලක්විය යුතු චරිතයක්. විශේෂයෙන්ම ඇමරිකාව තුළ රතු ඉන්දියානුවන්ට, කළු ජාතිකයන්ට සිදුවන අසාධාරණ කම් වලදී ඔහු එම ජනකොටස් වෙනුවෙන් පෙනී සිටියා. මාටින් ලූතර් කිං ඔහුගෙ සුප්‍රකට I have a dream නම් කතාව සිදුකරන විට ලූතර් කිං ට පසෙකින් සිටියේ මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ. නමුත් පසුව ලූතර් කිං ට වෙඩි තබා මරා දැමුණා. ඇමරිකාව ජර්මනියෙ නාසි වාදීන්ගේ යුදෙව් සංහාරයන්‍ට එරෙහිව, වියට්නාමයෙ කොමියුනිස්ට් පාලනයට එරෙහිව යුධ වැදුනත් ඔවුන් තමන්ගෙ භූමියෙ සැබෑ උරුමක්කාරයන් වුණු රතු ඉන්දියානුවන් ආගම නොඅදහන ම්ලේච්ඡයන් යයි සලකා ඔවුන් විනාශ කර දමා ඔවුන්ගෙ ඉඩම් අත්පත් කර ගත්තා. ඒ අනුව නාසිවාදය කරපින්නා ගත් ජර්මන් ජාතිකයන් සහ දේව ධර්මය පෙරට දමාගෙන ඉඩම් කොල්ලකාගත් ඇමරිකානුවන් යනු එකම කාසියක දෙපැත්තක් මිස වෙනත් යමක් නොවන බව හොඳාකාරවම පැහැදිලි වෙනවා. බ්‍රැන්ඩෝ ඇමරිකානුවන්ගෙ මේ කෲර කම් විවේචනය කළා. ඉන්දියානුවන් ආයුධ අතට ගෙන ඇමරිකානු රජය හා ගැටෙද්දි බ්‍රැන්ඩෝ ඉන්දියානුවන්ගෙ පැත්තෙන් හිටගත්තා. බ්‍රැන්ඩෝ සම්බන්ධ වඩාත් ම ප්‍රකට සිදුවීම වුණේ Godfather චිත්‍රපටිය වෙනුවෙන් හොඳම නළුවාට හිමි ඔස්කාර් සම්මානය ලැබුණු විට ඔහු එය ප්‍රතික්ෂේප කරීම. මේ සිද්ධිය වෙනම ලිවිය යුතු යමක් නිසා ඒ ගැන පසුවට කියන්නම්. කොහොමත් ඔහු මේ සම්මාන සැනකෙළි වලින් බැහැරව සිටි කෙනෙක් වුණා. ජනප්‍රිය හොලිවුඩ් සිනමාව ඔහු තදින්ම විවේචනය කළා. ජීවිතේ සැඳෑ සමය ළංවෙදී ඔහු වඩාත් ප්‍රිය කළේ පැසිෆික් සාගරයේ තහිටි නම් දූපත් සමූහය අතරින් ඔහු මිලදී ගත් එක දූපතකට ව සොබාදහමට කිට්ටුව නිහඬ නිසංසල ජීවිතයක් ගතකරන්න. බ්‍රැන්ඩෝ මධ්‍යවේදි රොබට් ලින්ඩ්සේ ගෙ සහය ඇති ව රචනා කළ ඔහුගෙ චරිතාපදානය ලියවෙන්නෙ බ්‍රැන්ඩො ගෙ ජීවිතේ අවසන් දශකය කිට්ටුවෙදි. නෙබ්‍රස්කා හි කුඩා දරුවෙකු විදිහට ඇති දැඩි වූ යුගයේ පටන් නිව්‍ යෝක් නගරයට පැමිණ රංගශිල්පියෙකු වීම, ඉන්පසු ජනප්‍රියත්වයට පත්වීම, කාන්තාවන් සමග තිබූ සමහර සම්බන්ධකම්, වැදගත් සමාජ මැදහත්වීම් වැනි දේ ගැන මේ කෘතියෙ හරහා මාලන් බ්‍රැන්ඩෝ ලෝකයට ප්‍රකාශ කරනවා. තමන් නියැලුණු කලාවේ අග්‍රස්ථානයට පැමිණි පුද්ගලයෙක් විදිහටත් සමාජයෙ ලෝකයෙ යහපත වෙනුවෙන් තමන්ට හැකි පමණින් යමක් කරන්න දිවිය පුරා වෙර දැරූ මනුෂ්‍යයෙකු විදිහටත් ඔහුගෙ සිතුවිලි අප හැම කෙනෙකුම කියවා බලන්න වටින බව මම හිතනවා. විශේශයෙන් මේ පහතින් උපුටා දක්වන, පොත අවසානය වෙද්දී ඔහු පළ කරන අදහස් අප හැමෝටම අප ගෙවනා ජීවිත ගැන හිතාබලන්න යමක් ඉතිරි කරනවා.

.

.

.

"ජීවන දැක්ම අතින් මම වඩාත් සමීපතාවක් දැක්වූයේ ඇමරිකානු රතු ඉන්දියානුවන්ටයි. මම ඔවුන්ට අනුකම්පා කළෙමි. මම ඔවුන්ගේ සංස්කෘතිය අගය කළ අතර ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දේ උගත්තෙමි. යුදෙව්වන් නිසා මනස විවෘත කර ගැනීමටත්, දැනුම සහ ඉගෙනීමේ අගය අවබෝධ කර ගැනීමටත් මට හැකිවිය. එසේම කළු ජාතිකයින්ගෙන් මම බොහෝ දේ ඉගෙනගත්තෙමි. ඒ සියල්ලන්ටම වඩා පොලිනීසියානුවෝ මගේ ජීවිතයට බොහෝදේ එක් කළෝය. ඒ ඔවුන් ජීවත් වූ සරල ක්‍රමවේදය නිසයි...

මුල්වරට ෂැටූක් පුස්තකාලයේ දී National Geographic සඟරාවේ පිටු පෙරළද්දී තහිටි දූපත් පිළිබඳව මගේ අවධානය යොමු වූයේ එහි ජීවත්වූ වැසියන්ගේ මුහුණුවල තිබූ අපූරු පිළිබිඹුව නිසයි. ඒ සියල්ල සතුටු මුහුණු ය. එහි ජීවත්වීම හරහා මා අවබෝධකොට ගත්තේ ඔවුන් මේ මිහිපිට ජීවත්වන ප්‍රීතිමත්ම ජනකොට්ඨාසය බවයි..

අපට සුවිසල් ගෙවල්, යානවාහන, හොඳ වෛද්‍ය පහසුකම්, ජෙට් යානා, දුම්රිය හා මොන්රෝල් යානා ද ඇත. එසේම පරිඝණක, යන්ත්‍ර සූත්‍ර, සන්නිවේදන පහසුකම් වැනි කොතෙක් සුඛෝභෝගී පහසුකම් ද ඇත. එහෙත් සාර්ථක සමාජයක් නම් ප්‍රීතිමත් මිනිසුන් බිහිකළ යුතු වේ. මගේ අදහසේ හැටියට අපේ රටේ ජීවත්වන්නේ මහ පොළොව මත සිටින අවාසනාවන්තම ජන කොට්ඨාසයයි. මම ලෝකයේ බොහෝ රටවලට ගොස් ඇත්තෙමි. එහෙත් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ තරම් අසතුටින් ජීවත්වන ජනකායක් මම වෙනත් කිසිදු රටක දැක නැත්තෙමි. අපට බොහෝ දේ ඇත. එහෙත් අප තුළ කිසිවක් ඉතිරිව නැත. එබැවින් නිතරම අපට තවත් දේ අවශ්‍යවේ. ප්‍රීතිමත් මිනිසුන් බිහිකිරීමට අපි අසමත් වී සිටිමු. අපේ ජීවත්වීමේ පරමාදර්ශය බවට පත්ව ඇත්තේ භෞතික සම්පත් එක්‍ රැස් කිරීම මිසක ජීවත්වීමේ ආස්වාදය නොවේ....

ඇතැම් උදවිය මා පිළිබඳව කියන කතාවක් නම්, "ඇයි මාලන් ඇමරිකාව මේ තරම් පහත්කොට කතා කරන්නේ? ඔයාට මේ රටේ දි නරකක් වෙලා නැහැ නේද?" යන්නයි.

ඔව් ඇමරිකාව මට හොඳක් කර තිබෙන බව ඇත්ත. එහෙත් එය මට බන්දේසියක තබා ලබා දුන් දෙයක් නොවේ. ඒ සියල්ල මා ලැබුවේ දහදුක් විඳිමින්, මගේ දහඩිය මහන්සිය හා ශ්‍රමය කැපකිරීමෙනි.... නිවැරදි අවස්ථාවන් මට හමු නොවිනි නම්, මට වාසනාවක් නොතිබුණි නම් මා කවරෙකු වීමට ඉඩ තිබුණේදැයි මම නොදැනිමි.... එසේ නොවූවා නම් කර්මාන්ත ශාලාවක කම්කරුවෙකු සේ ඒකාකාරී ජීවිතයක් ගෙවීමට මට සිදුවනු ඇත. එසේ වී නම් දරු තිදෙනෙකුගේ පියෙකු වීමෙන් පසු අවුරුදු 50 හෝ 55 පමණ වන විට පෙරදින එකතු කළ කුණු මල්ලක් සේ මා ඉවතට විසිකර දමනු නියත ය. මෑත යුගයේදි බොහො ඇමරිකානුවන්ට සිදුවූයේ එයයි. එවැන්නක් තහිටිවල සිදුවන්නේ නැත. එයට හේතුව එය පන්ති විරහිත සමාජයක් වීම නිසයි."

- Songs my Mother Taught Me

- Marlon Brando

- අම්මා මට කියාදුන් ගී

- පරිවර්තනය : එම්. ඩී. මහින්දපාල

- ප්‍රකාශනය : සේරි ප්‍රකාශන