The remains of the day (1993)

සුවිශල මන්දිරයක ප්‍රධාන ගෘහසේවක නැත්නම් butler (සිංහලෙන් බොටලේරුවා නම භාවිත වෙනවා) කියන්නෙ සෑහෙන ඉතිහාසයක් තියන වෘත්තියකට. දැනට සොයාගෙන තියන විදිහට මේ වෘත්තිය ආරම්භය අතීතයේ ග්‍රීක රෝම ශිෂ්ටාචාරවල සහ ඉන්පසුව මද්‍යතන යුගයේ යුරෝපය දක්වා විහිදෙනව. රජවරුන් සහ සමාජයෙ උන් ප්‍රභූවරුන්ට තමන්ගෙ මන්දිරවල වයින් සහ තවත් මද්‍යසාරමය පානයන් ගබඩා කල විශාල ගබඩා කාමර තිබුණා. ඔවුන් මේ වයින් ගබඩා කාමරවල සේවයට යොදවා තිබුණේ තමන් ළඟ ඉන්නා විශ්වාසවත්තම වහල් සේවකයාව. වයින් බෝතල රැගෙන එන්නා bottler පසුව butler ලෙස ව්‍යවහාර වුණ බවයි සඳහන් වෙන්නෙ. පසුව, වයින් ආගර වලට අමතරව, නිවසේ මුළුතැන්ගෙය, කෑම කාමරය ආදි සියලුම කොටස්වලත්, අනෙකුත් සේවයන් ගේත් වගකීම භාරවන විදිහට මේ butter තනතුර විකාශනය වුණා. වහල් සේවකයන් අතරින් ආරම්භ වුණත් අද වන විට ඉතාම ගෞරවනීය සහ වගකීම් බහුල වෘත්තියක් විදිහට මේ ප්‍රධාන ගෘහ සේවක නම් තනතුර පැමිණ තිබෙනව. 

එංගලන්තයේ බකිංහැම් මාලිගයේ වසර 50ක් පුරා butler තනතුර දැරූ Cyril Dickman, තමන් ගේ වෘත්තිය ගැන සඳහන් කරන්නෙ මේ ආකාරයට. "බට්ලර් වරයෙක් වෙනව කියන්න කිසිවෙක්ම නොවන තැනැත්තෙක් බවට පත්වීම. ඔබ කාමරයක ඉන්නවා නම් එය පැවතියාටත් වඩා හිස් තැනක් බවට පත්විය යුතුයි". ඔහු මෙයින් අදහස් කරන්නෙ ගෘහ සේවකයෙක් පුද්ගලිකත්වය මුලුමනින්ම අමතක කර තම ස්වාමියා වෙනුවෙන් කැප විය යුතු බවයි. තමන්ගේම අරමුණුක්, තමන්ගේම ආශාවක්, තමන්ගේ ඕනෑම යමක් වෙනුවෙන් ඔහුට ජීවිතේ ඉතිරි වෙන්න ඉඩකඩ ඉතාම සීමිතයි. ගේදොර වැඩකටයුතු සොයා බැලීම, ස්වාමියාගේ උවමනාවන් ඉටුකිරීම ඔහුගේ ජීවිතය වෙන්නෙ මේ දේවල්. "තමාවම අතහැරීම" කියන දෙය බට්ලර් වරයෙකුගෙ ජීවිතයේ කොයිතරම් දුරකට යන්න පුලුවන්ද කියන දෙය අපූරුවටම පෙන්වාදෙන චිත්‍රපටයක් The remains of the day.

ඔබ ලෝක සාහිත්‍ය ඇසුරුකරන කෙනෙකුට නම් ඔබට මේ නම හොඳින්ම හුරුපුරුදු නමක් විය යුතු යි. The remains of the day ලොව පුරා ප්‍රසිද්ධියට පත්වුණු නවකතාවක්. ජපන් සම්භවයක් ඇති බ්‍රිතාන්‍ය ලේඛක Kazuo Ishiguro විසින් රචනා කරනු ලැබූ මේ නවකතාව එළිදැක්වෙන්නෙ 1989 අවුරුද්දේ දි . ඒ අවුරුද්දේ booker සම්මානයෙන් නවකතාව පිදුම් ලබනව. එදාමෙදාතුර ලෝකයේ, ලියවුණු හොඳම නවකතා අතරට මෙය එක්වී හමාරයි. 1993 වර්ෂයේ, ඇමරිකානු සිනමාකරු James Ivory

ගේ අධ්‍යක්ෂණය යටතේ The remains of the day චිත්‍රපටය නිර්මාණය වෙන්නෙ මේ නවකතාව පදනම් කරගෙනයි.

දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසු බ්‍රිතාන්‍යයයි The remains of the day කතා පුවතට පසුබිම් වෙන්නෙ. බ්‍රිතාන්‍යයේ ඔක්ස්ෆර්ඩ් ප්‍රාන්තයේ, ඩාර්ලිංටන් මන්දිරයේ වාසය කල ඩාර්ලිංටන් අර්ල්වරයා හදිස්සියේ මිය යනව. ඔහු මිය යන්නේ ජර්මානු නාසිවාදීන්ට සහයෝගය දැක්වූ අපකීර්තිමත් මිනිසෙක් විදිහට. අර්ල්වරයාගෙ මරණින් පස්සෙ වෙන්දේසියේ විකිණෙන ඩාර්ලිංටන් මන්දිරය මිලට ගන්නෙ සුප්‍රකට ඇමරිකානු දේශපාලකයෙක් වුණු ලුවිස් නැමැත්තෙක් විසින්. අර්ල්වරයා යටතේ, මන්දිරයේ ප්‍රධාන ගෘහසේවක තනතුරේ වැඩකල ස්ටීවන්සන් නැවතත් එහි තමන්ගේ නව ස්වාමියා යටතේ රාජකාරිය ආරම්භ කරනව. මේ අතර අර්ල්වරයාගේ සමයේ තමන් සමඟ ප්‍රධාන ගෘහසේවිකාව විදිහට සේවය කල කෙන්ටන්   මහත්මියගෙන් ස්ටීවන්සන්ට ලියුමක් ලැබෙනව. අවුරුදු විස්සක වගේ කාලයක පටන් ඔහු ඇයව දැක නැහැ. කිසිම සම්බන්ධතාවක් ඔවුන් අතර තිබුණේ නැහැ. ස්‍ටීවන්සන් තමන්ගේ රැකියාවෙන් නිවාඩු ලබාගෙන, මෝටරථයක නැගිල ඇය වාසය කරන මුහුදුබඩ නිවාසය බලා පිටවී යනව. එය ඉතා දීර්ඝ ගමනක්. ගමන අතර ස්ටීවන්සන්ට, අර්ල්වරයා සිටි කාලය සහ ඇය සමග ගෙවුණු මතකයන් නැවතත් සිහිපත් වෙන්න පටන් ගන්නව. කතාපුවත නිර්මාණය වෙන්නෙ මේ දිගු ගමන සහ ඒ අතර ගොඩනැගෙන ස්ටීවන්සන්ගේ මතක ලෝකය අතර.

චිත්‍රපටයෙ දකින්න ලැබෙන විශේෂම දෙය ස්ටීවන්සන් විදිහට මහා නළු Anthony Hopkins සහ කෙන්ටන් මහත්මිය විදිහට සුප්‍රකට නිළි Emma Thompson ගේ අතිවිශිෂ්ට රංගනයන්. කෙන්ටන් මහත්මියගේ චරිතය වෙනුවෙන් මුලින් තෝරාගැනුනේ Meryl Streep වුණත් ඇය එය ප්‍රතික්ෂේප කල නිසායි Emma ට ඒ අවස්ථාව හිමිවෙන්නෙ. හොලිවුඩ් සිනමාවේ සදාතනික තරුවක් වුණු Christopher Reeve මේ චිත්‍රපටයෙ ලුවිස් ගේ, බොහොම සීමිත දර්ශන කාලයක් සහිත නමුත් ප්‍රබල චරිතය රඟදක්වන ආකාරය දැකගත් හැකියි. Anthony Hopkins සහ Emma Thompson දෙදෙනාම මේ චිත්‍රපටයෙ තමන්ගේ රඟපෑම් වෙනුවෙන් ඔස්කාර් නිර්දේශ ලබනව. ඒ ඇතුළුව තවත් ඔස්කාර් සම්මාන අටකට The remains of the day නිර්දේශ වෙනව.

කලිනුත් සඳහන් කල ආකාරයට, වෘත්තියේ ස්වභාවය නිසාම, තමන්ගේ පුද්ගලික ආශාවන් සහ අරමුණු යටපත් කරගැනීමේ බට්ලර්වරුන්ගේ ඛේදජනක ඉරණම නම් ඔබත් මමත් අපි දිහාම හැරිල බැලුවොත්,  අපේ ජීවිතය ඇත්තටම අපේම තෝරාගැනීමක් ද? කොයිතරම් දේවල්වලින්, දැන හෝ නොදැන අපි අපිවම සීමා කරගෙන තියනවද? ජිවිතේ කොයිතරම් තැන්වල අපි අපේම උවමනාවන් අතහරිමින් මේ කතාවේ එන ස්ටීවන්සන් ගෙ චරිතය රඟපෑවද? ජීවිතේ හැබෑම ඛේදවාචකය මේකද? මේ ප්‍රශ්න කීපය පමණක් ඔබ හමුවේ තබමින් මේ සටහන් අවසන් කරන්නම්.