20 වෙනි සියවසේ මුල් භාගයේ (1916) අයර්ලන්තයේ IRA (Irish Republican Army) ආයුධ සන්නද්ධ සංවිධානය බිහිවෙන්නෙ උතුරු අයර්ලන්තය බ්‍රින්‍යය අධිපතිත්වයෙන් මුදවා ගැනීමේ අරමුණෙන්. ඒ යුගයේ පටන් බ්‍රිතාන්‍ය රජයත් IRA සංවිධානයත් අතරෙ නොයෙක් ආකාරයේ අවි ගැටුම් සිදුවුණා. 1972 අවුරුද්දෙ ජනවාරි 30 ඉරිදා දවසෙ බ්‍රිතාන්‍යට එරෙහි විරෝධතාවක යෙදෙමින් සිටි නිරායුධ උතුරු අයර්ලන්ත සිවිල් වැසියන් පිරිසක් බ්‍රිතාන්‍ය හමුදාව අතින් සමූලඝාතනයට ලක්වෙනව. ඒ අඳුරු සිදුවීම ලෝක ඉතිහාසයේ සටහන් වෙන්නෙ Bloody Sunday නමින්. ජනප්‍රිය Rock සංගීත කණ්ඩායමක් වුණ U2, මේ සිදුවීම මුල් කරගෙන Sunday, Bloody Sunday නමින් ගීයකුත් නිර්මාණය කරනව.
1993 මාර්තු 30 වෙනිදා IRA සංවිධානය එංගලන්තයේ වොරින්ටන් නගරයට බෝම්බ ප්‍රහාරයක් එල්ල කරනව. මේ ප්‍රහාරයෙන් කුඩා දරුවන් දෙදෙනෙක් (Jonathan Ball, Tim Parry) අකාලයේ මියැදෙනව. මේ සිදුවීම බොහෝ දෙනාගේ හදවත් කම්පාවට පත් කල සිදුවීමක් වුණා. ඒ වෙනකොට අයර්ලන්තයේ නවක ගායිකාවක වුණු Dolores O'Riordan සැකයක් නැතුවම එයින් දැඩිව සසල වෙන්න ඇති.
Another head hangs lowly
Child is slowly taken
And the violence, caused such silence
Who are we mistaken?
මේ වචන පේළිය ඈ අතින් ලියවෙන්නෙ ඒ අනුව. Dolores ඒ වෙනකොට ලන්ඩනයේ සංචාරක යෙදෙමින් සිටි නිසා බෝම්බ ප්‍රහාරයේ උණුසුම ඇයට තවත් තදින් දැනෙන්න ඇති. මේ ගීය නම් වෙන්නෙ Zombie නමින්
"මුල් පද ටික මගෙ ඔලුවට ආවෙ එක පාරටම වගේ එදා රෑම බොක්ස් ගිටාරත් එක්ක මම ඉතිරි පද ටිකත් තනුවත් නිර්මාණය කලා.. ඒක ඉක්මණින්ම මතක හිටින අපූරු ගීතයක් වේවි කියල මට හිතුණ."
Zombie නිර්මාණය වුණු හැටි ගැන Dolores කියන්නෙ එහෙම.
"පහුවදා උදේම පුහුණුවීම් කරනකොට මම විදුලි ගිටාරය යොදාත්ත, ඔයාට ඕක තව ටිකක් හයියෙන් ගහන්න වෙයි කියල ඩ්‍රම්ස් වාදකයට මම කිව්ව. බොක්ස් ගිටාරය ආශ්‍රයෙන් නිර්මාණය කලත් ඒක අවසානෙ Rock ගීයක් වුණා"
1990 දී පළමු ගීත ඇල්බමය Everybody Else Is Doing It, So Why Can't We? නිකුත් කළ ඇගෙ සංගීත කණ්ඩායම The Cranberries ඒ වෙනකොට ලබා තිබූ සාර්ථකත්වය අනුව දෙවැනි ඇල්බමයට සූදානම් වෙමින් සිටියා. ඔවුන්ගේ පළමු ඇල්බමයේ Dreams, Linger ගීත දෙක ඉතා ඉහළින් ජනප්‍රියත්වයක් ලබාගෙන තිබුණා. Dolores ට අවශ්‍ය වුනේ තමන් නිර්මාණය කල Zombie ගීය එක් තනි ගීයක් single විදිහට එළිදක්වන්නයි. නමුත් පටිගත කිරීමේ සමාගම මෙයට කැමැත්තක් දැක්වුයේ නැහැ. දේශපාලන අරුත් සහිත ගීයක් මුලින් නිකුත් නොකරන්න ඔවුන් ඇයට බල කලා. අලුතෙන් වෙනත් ගීතයක් නිමවා පටිගත කරන්න ඔවුන් ඇයට ඩොලර් මිලියනයක චෙක්පතක් පවා ලබා දෙන්න සූදානම් වුණා. නමුත් ඇය නොවෙයි තමන්ගේ අදහස වෙනස් කලේ. Cranberries කළමනාකරු Alan Kovac ඈ ගැන මතකය අවදිකරන්නෙ මෙහෙමයි
"ඈ ශරීරයෙන් බොහොම පොඩියි... පෙනුමත් මලානිකයි.. නමුත් වැඩ කරද්දි ඈ හරි මුරන්ඩුයි.. කාටවත් නොනැමෙන සුලුයි".
1994 සැප්තැම්බරයේ ඇගේ ඉතා සුවිශේෂ හඬින් ගැයුණු Zombie ගීය ලොවට එළි දැක්වුණා. යුද්ධයෙන් පීඩිත ලොවක ආවේගය.. ඈ තම හඬින් සිත්තමක් වගේ නිමැවූවා. Zombie ගීය අහල බැලුවොත් ඔබට එය හොඳින් වැටහේවි. ඇය තමන්ගෙ කටහඬේ සුන්දරත්වයට වඩා වේදනාත්මක බව මතුවෙන්න ඉඩ දෙනවා. ගීතයෙ සංගීතමය වියමන ඇතුලෙ ලීඩ් ගිටාරය (Lead Guitar) වාදනය වෙන්නෙ යම් සීමිත ස්වර පරාසයකයි. රිදම් ගිටාරයේ ආවේගශීලි කර්කශ (Distroted) ස්වභාවය සහ ඩ්‍රම්ස් නාදය ගීතයේ වඩා මතුවී ඇහෙනවා. 1993 කියන්නෙ Rock සංගීතයෙ Grung රැල්ල ආරම්භ වෙලා යම් ස්ථාවර තැනකට පැමිණි යුගය. 90 දශකය පටන්ගැනීමත් එක්ක Nirvan, Pearl Jam, Alice in Chains, Sound Garden වගේ සංගීත කණ්ඩායම් වඩා කර්කශ විදුලි ගිටාර් නාදයන් (Heavy Distrotion) එක්ක Grunge රැල්ල අරඹා තිබුණා. Cranberries කණ්ඩායමේ Zombie ගීතයත් මේ Grunge වලට සෑහෙන කිට්ටු ස්වභාවයක් ගන්නව. Zombie රටවල් ගණනාවක ගීත දර්ශක වල ඉහළම ස්ථාන වලට පැමිණුනා. මේ ගීතය වෙනත් අය ගායනා කල Cover version ගණනාවක්ම එළිදැක්වුණා. Zombie ගීතය Cranberries කණ්ඩායමේ No need to argue ඇල්බමයට ඇතුලත් වුණා.
"මේ ගිතය යම් තරමකට ජනප්‍රිය වේවි කියා මම හිතුව" Dolores පසුව කියාසිටියා "නමුත් මේ තරම් විශාල ජනප්‍රියත්වයක් එයට ලැබේවි කියල මම කවදාවත් හිතුවෙ නෑ"
කොහොම නමුත් Zombie යුද්ධය ගැන කියවෙන එක් අමරණීය ගීයක් බව ඉතිහාසයට එක්වී අවසානයි. මේ ගතවෙන්නේ ලැව් ගින්න, කාබන් විමෝචනයෙන් ඉහළ යන ගෝලීය උෂ්ණත්වයට අමතරව යුධ ගින්නෙනුත් මුලු ලොව උණුසුම් වෙමින් පවතින මොහොතක්. වනාත්තර ගිනිතබා විනාශ කිරීමෙන් හරි සංවර්ධනය ආර්ථික දියුණුව මවා පෙන්වීමෙන් තම බලපැවැත්ම තහවුරු කරගන්න දතකන්නේ ඔබත් නොවෙයි මමත් නොවෙයි ..බැලස්ටික් මිසයිල, න්‍යෂ්ටික අවි, මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාර මේ මොන ක්‍රමයෙන් හරි ලෝක තුල තම ආධිපත්‍යය තහවුරු කරගන්න පොරකන්නේ ඔබත් නොවෙයි මමත් නොවෙයි.. ඒත් විනාශ වෙමින් තිබෙන්නෙ අපි සියලුදෙනාම ජීවත් වෙන පොළව.. යුද්ධයෙන් මිය යන්නෙ කිසිදාක යුද්ධය ඉල්ලා නොහිටි ඔබ අපි... ඔය බලවත් රාජ්‍යයක් යුද්ධය වෙනුවෙන් වෙන් කරන මුදලෙන් කොටසක් ලෝකයේ දුප්පත්කම නැති කරන්න..විනාශ වී යන පරිසර පද්ධති නැවත ගොඩ ගන්න පහසුවෙන්ම යොදවන්න තිබුණා.. නමුත් නැහැ.. එය කවදාවත් වෙන දෙයක් නොවේ.. ලෝකය කැරකෙන්නෙ එහෙම නොවෙයි..
2018 ජනවාරි 15 දා ලන්ඩනයෙ ඈ නැවතී හිටි Hilton හෝටලයෙන් Dolores O'Riordan ගේ මළසිරුර සොයාගන්නව. මරණයට හේතුව ඇල්කොහොල් ශරීරගත ව නාන බේසම තුල ගිලී යාම බවයි කියන්නෙ. ඇගෙ අතින් නිමවුණු මේ ගීය 1993 අවුරුද්දට පමණක් නොවේ අදටත් ඇත්තක් ..
Another head hangs lowly
Child is slowly taken
And the violence, caused such silence
Who are we mistaken?
But you see, it's not me
It's not my family
In your head, in your head, they are fighting
With their tanks, and their bombs
And their bombs, and their guns
In your head, in your head they are crying
In your head, in your head
Zombie, zombie, zombie-ie-ie
What's in your head, in your head
Zombie, zombie, zombie-ie-ie, oh
Another mother's breaking
Heart is taking over
When the violence causes silence
We must be mistaken
It's the same old theme
Since nineteen-sixteen
In your head, in your head, they're still fighting
With their tanks, and their bombs
And their bombs, and their guns
In your head, in your head, they are dying
In your head, in your head
Zombie, zombie, zombie-ie-ie
What's in your head, in your head
Zombie, zombie, zombie-ie-ie, o
The Cranberries
Zombie by Cranberries
No comments:
Post a Comment