Black bear (2020)

නිර්මාණාත්මක දේවල් ලිවීම කියන්නෙ කෙනෙකුට ජීවිතය ඇතුලෙ වැඩිදියුණු කරගත හැකි අපූර්ව කුසලතාවක්. බොහෝවිට තමන්ගේම ජීවන අත්දැකීම් නැත්නම් සමාජයේ, ලෝකයේ අහන්න දකින්න ලැබෙන සිදුවීම් රසවින්දනාත්මක විදිහට යම් සාහිත්‍යමය නිර්මාණයක ආකාරයෙන් නැවත රචනා කිරීම එතරම් ලෙහෙසි පහසු දෙයක් නොවෙයි. නමුත් පු‍රුදු පුහුණු කරගත්තොත් එය ඉතාම සුන්දරව විඳිය හැකි යමක්. ලේඛනය කියන්නෙ එතරම් පහසු නොවෙන දෙයක් බව සඳහන් කළා. ලිවීමේ යෙදෙන අය අත්දකින Writers block නම් අභියෝගකාරී තත්ත්වය එහෙම වෙන්න එත් ප්‍රබල හේතුවක්  බව කිවහැකියි. වෘත්තිය වශයෙන් එහෙම නැත්නම් පුරුද්දක් විදිහට දිගුකාලීනව ලේඛනයේ යෙදෙන කෙනෙක් නම් අනිවාර්යයෙන් ජීවිතේ එක වතාවක් හරි writers block තත්ත්වයට මුහුණදීල ඇති. මේක ලෝක ප්‍රසිද්ධ ලේඛකයන් ගේ පටන් මුහුණු පොතේ අකුරු කරන ඔබ අපි දක්වා හැමකෙනෙක්ටම වෙනසක් නොමැතිව අත්විඳින්න සිදුවෙන තත්ත්වයක්. Writers block නමින් හඳුන්වන්නෙ කිසිම දෙයක් ලියාගන්න බැරිව, කිසිම ආකාරයේ අලුත් අදහසක් ඔලුවට එන්නෙ නැතිව, හිස් හැඟීමකින් පීඩාවිඳිමින් ගතවෙන කාලසීමාවක්. ඔබට ලියන්න අවශ්‍ය කෙටි කතාවක්, නවකතාවක්, කවියක්, චිත්‍රපට තිර පිටපතක් මේ ඕනෑම දෙයක් වියහැකියි. නමුත් කිසිවක් ඔබට ලියාගන්න බැහැ. ඔබට කතාකරන්න අවශ්‍යයි නමුත් වචන පිටවෙන්නෙ නැහැ. හරියට කවුරුන්හෝ ඔබේ නිර්මාණශීලී ආත්මය සොරාගෙන වගේ ඔබට දැනේවි. නමුත් ඔබට කිසිවක් කරන්න බැහැ. 

බොහෝමයක් ලේඛකයන් මේ තත්ත්වය නිසා සෑහෙන අපහසුතාවයට පත්වෙනව. සමහරු ලේඛනය අතහැර දැමීමට පවා පෙළඹෙනව. නමුත් writers block ඇතිවෙන්නෙ ඇයි කියන්න නිශ්චිත පැහැදිලි කිරීමක් නැහැ. විවිධාකාර හේතු මෙයට බලපාන්න පුලුවන්. ලේඛකයෙකුගෙ ජීවිතයේ ඇතිවෙන බිඳවැටීම්, වෙනත් කටයුතු සමග කාර්‍යබහුල වීම වගේම ලිවීමට අවශ්‍ය පෙළඹවීමක් (inspiration) නොමැතිවීම මේ තත්ත්වයට හේතුවෙන්න පුලුවන්. තෝරාගැනීමකින් තොරව හිතට එන ඕනෑම දෙයක් ලිවීම, මානසික සැහැල්ලු බව ඇතිකරගැනීම, පොත පත කියවීම, කාලය සමග ජීවිතේ ලබන අත්දැකීම් වලට ඉඩ දීම වැනි දේවල්වලින් writers block තත්ත්වය ජයගන්න කෙනෙකුට හැකියාව තිබෙනව.

මානසික පෙළඹවීම (inspiration) සහ පෙළඹවීමක් ඇති කරවන අත්දැකීම් ලේඛනයේ යෙදෙන කෙනෙකුට දිගින් දිගටම තමාගේ කාර්‍යයේ යෙදෙන්න සෑහෙන වැදගත් බලපෑමක් කරනව. සමහරවිට එවැනි යමක් සිදුවෙනතුරු සෑහෙන කාලයක් බලා ඉන්න සිදුවෙනව. ඒවගේම ඒ ලබන අත්දැකීම් ඒතරම් සුන්දර එවා නොවෙන්නත් ඉඩ තියනව. ජීවිතේ කොයිවගේ අත්දැකීමක් අපි ඉදිරියේ තබනවද. එය කලින් නිශ්චය කරගන්න බොහෝම වෙලාවට හැකියාවක් නැහැ. 

2020 අවුරුද්දේ තිරගත වුණු Black bear ඇමරිකානු Psychological/ Drama චිත්‍රපටයෙ මූලිකවශයෙන් කියවෙන්නෙ Writers block අත්දැකීමට මුහුණදෙන නිර්මාණකාරියක් ගැන. නමුත් චිත්‍රපටය ඇතුලෙ මේ කතාව දිගහැරෙන්නෙ තරමක් වෙනස් ආකරයකට.

 චිත්‍රපටය ප්‍රධාන වශයෙන් කොටස් දෙකකට බෙදෙනව. 

පළමු කොටස : ඇලිසන් තරුණ සිනමාකාරියක්. ඇය චිත්‍රපට කීපයක්ම රචනා කරල අධ්‍යක්ෂණය කරල තිබෙනව. අලුතින් යමක් නිර්මාණය කරන්න ඇලිසන් ට අවශ්‍යයි. නමුත් ඇයට ඒ ගැන කිසිම අලුත් අදහසක් එන්නෙ නෑ. ඉතින් ඇය වනගත ප්‍රදේශයක, විලක් අද්දර තිබෙන නිවසක වාසය සඳහා පැමිණෙනව. ගේබ් සහ බ්ලෙයාර් යුවලට තමයි මේ නිවාසය අයිති. ඔවුන් දෙදෙනාත් වාසය කරන්නෙ මේ නිවසේමයි. ඇලිසන්ව ගේබ් සහ බ්ලෙයාර් ගේ නිවසට සාදරයෙන් පිළිගන්නව. ඇලිසන් පැමිණි දවසේ රාත්‍රිය වයින් බඳුන් එකිනෙක පිරී හිස්ව යමින් ගේබ් සහ බ්ලෙයා සමග සුහද සංවාද⁣යේ යෙදෙමින් ගෙවී යනව. මේ කතාබහ ස්ත්‍රීවාදය, දේශපාලනය, ඉතිහාසය, සමාජ යතාර්ථය වගේ බරසාර මාතෘකාවලට හුවමාරු වෙනව. ක්‍රමයෙන් සංවාද⁣ය ඇතුලේ අරම්භයේ තිබුණ ප්‍රියජනක බව ගිලිහී ගිහින් ක්‍රමයෙන් අඳුරු සහ ආවේගශීලී පැත්තට හැරෙනව. බ්ලෙයාර් විසින් ගේබ් ට චෝදනා කරන්නෙ ඔහු යටි සිතින් ඇලිසන්ට ප්‍රේම කරන බව කියමින්. අනපේක්ෂිත ඛේදවාචකයක් මැදිනුයි කතාවේ පළමු කොටසේ අවසානය සනිටුහන් වෙන්නෙ.

දෙවන කොටස : ඇලිසන් නවක නිළියක්. ඇය විවාහවී ඉන්නෙ චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂවරයෙක් වුණු ගේබ් සමග. ගේබ් ගේ අලුත්ම චිත්‍රපටය රූගත කිරීම් අතරේ චිත්‍රපටයෙ රඟපාන නිළියක් වුණු බ්ලෙයාර්ට ඔහු රහසෙන් ප්‍රේම කරන බව ඇලිසන් සැක කරනව. චිත්‍රපටයෙ අවසාන දර්ශනයත් රූගත කිරීමෙන් පස්සෙ සියලු දේ සාර්ථකව අවසාන වුණු ස්වභාවයක් දක්නට ලැබෙන්නෙ. නමුත් පළමු කොටසට එක්තරා ආකාරයකට සමපාත වෙන අවසානයක් එක්ක චිත්‍රපටයෙ දෙවනි කොටසත් අවසාන වෙනව.

මේ අතරේ රතුපාට නාන ඇඳුමකින් සැරසිලා නිහඬ විල් තලාව දිහා බලා ඉන්න. ඉන්පසු විල අද්දර නිවසට පැමිණිලා යමක් ලියන්න උත්සහයක යෙදෙන ඇලිසන් ගේ දර්ශනය අපිට දකින්න ලැබෙනව.

Black bear පිටපත ලියමින් අධ්‍යක්ෂණය කරන්නෙ ඇමරිකානු නිදහස් සිනමාකරුවෙක් වුණු Lawrence Michael Levine. ඇලිසන් ගේ චරිතය නිරූපණය කරමින් චිත්‍රපටය පුරාම කැපීපෙනෙන ‍රංගනයක් ඉදිරිපත් කරන්නේ Aubrey Plaza විසින්. Aubrey ගේ රංගනය 2020 වසරට අදාලව දකින්න ලැබුන හොඳම රඟපෑමක් බව නිසැකවම කිවහැකියි.

ඇත්තටම චිත්‍රපටය ඇතුළෙ සිද්දවෙන්නෙ මොකක්ද? මේ පළමු සහ දෙවන සිදුවීම් දෙකම එකවර සිදුවෙන්න ඉඩක් නැහැ. පළමු සිදුවීමට සැබෑවටම මුහුණදුන් ඇලිසන් දෙවන කොටස මනසින් මවාගත්තා විය හැකි ද? දෙවන කොටසට සැබෑවටම මුහුණදුන් ඇය ඉන්පසුව පළමුකොටස මනසින් මැව්වාද? නැතිනම් මේ කොටස් දෙකම විල දෙස බලාගෙන කල්පනාවේ යෙදෙන ඇලිසන් ගේ පරිකල්පනය පමණද? එහෙමත් නැතිනම් මේ හැම දෙයක්ම මනසින් මවාගන්නෙ ඇලිසන් නොවන වෙනත් කෙනෙක් ද? Black Bear චිත්‍රපටයෙ විශේෂත්වය නරඹන කෙනෙකුට මේ ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු තමන්ට කැමති ආකාරයකින් නිර්මාණය කරගන්න ඉඩ තබා තිබීමයි. වෙනත් ආකාරයකින් කිව්වොත් අවසාන නිර්මාණකරුවා වෙන්නෙ තමන්ගේ කල්පනා ශක්තිය මෙහෙයවන  ප්‍රේක්ෂකයාමයි. චිත්‍රපටය නරඹල පූර්වාපර සන්ධි ගලපල ඇත්තටම සිදුවුණේ මොකක්ද කියන දෙය තමන්ට දැනෙන ආකාරයෙන් නිර්මාණය කර ගැනීම වගේම මේ කතාවෙන් ජීවිතයට ලබාගත යමක් තියෙනවද එහෙනම් ඒ මොකක්ද කියන දෙය තීරණය කිරීම ප්‍රේක්ෂක ඔබට බාරයි.